Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων την περίοδο της Τουρκοκρατίας

Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ήταν πολύ δύσκολη. Οι Τούρκοι είχαν αναθέσει την είσπραξη των φόρων στους τοπικούς άρχοντες, τους κοτζαμπάσηδες, παραχωρώντας έτσι κάποια προνόμια στις ελληνικές κοινότητες. Χάρη σ’ αυτές τις παραχωρήσεις οι Έλληνες διατήρησαν την γλώσσα, την θρησκεία, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Κατάφεραν μέχρι και να προοδεύσουν σε κάποιους τομείς όπως το εμπόριο και η ναυτιλία. Παρ’ όλα αυτά οι συνθήκες διαβίωσης για τον υπόδουλο ελληνισμό ήταν πολύ άσχημες. Οι ραγιάδες που ζούσαν φτωχικά, σε απομακρυσμένα χωριά ή στις φτωχές συνοικίες των πόλεων, υποχρεώνονταν να παίρνουν μέρος σε διάφορες αγγαρείες, δέχονταν διακρίσεις ενώ συχνά έπεφταν και θύματα βασανισμών.

Γεωργία

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι ακτήµονες γεωργοί, αν και δούλευαν σκληρά, µε δυσκολία επιβίωναν, καθώς έπεφταν θύµατα εκµετάλλευσης. Τους πιο εύφορους και μεγάλους κάμπους τους άρπαζαν οι Τούρκοι αγάδες, αλλά και οι Έλληνες κοτζαμπάσηδες. Έτσι, στους φτωχούς αγρότες έμεναν τα πιο μικρά και άγονα χωράφια.

Φορολογία

Advertisements

Οι Έλληνες ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν περισσότερους φόρους από τους Τούρκους. Πλήρωναν κεφαλικό φόρο (χαράτσι) ανάλογα με τα πόσα άτομα είχε η οικογένεια. Όσο πιο πολλά άτομα είχε η οικογένεια, τόσο περισσότερα χρήματα πλήρωναν. Επίσης πλήρωναν φόρους για τα σπίτια, τα χωράφια, την αγροτική παραγωγή τους ενώ δεν έλειπαν και οι έκτακτοι φόροι.  Εκτός από τους φόρους του Σουλτάνου, σε πολλά μέρη οι τοπικοί άρχοντες (προεστοί, κοτζαμπάσηδες, κλπ.) εκμεταλλεύονταν την εξουσία τους και με διάφορες δικαιολογίες ζητούσαν επί πλέον φόρους από τους κατοίκους, για δικό τους όφελος.

Παιδομάζωμα

Οι Οθωμανοί είχαν εφαρμόσει το παιδομάζωμα (κυρίως κατά τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας). Έπαιρναν δηλαδή μικρά αγόρια από τα σπίτια τους και τα εκπαίδευαν, έτσι ώστε να υπηρετήσουν ως υπάλληλοι ή στρατιώτες τον Σουλτάνο και την αυτοκρατορία όταν θα μεγάλωναν. Στέλνονταν στα χωριά Τούρκοι απεσταλμένοι και απαιτούσαν να παρουσιαστούν μπροστά τους όλοι οι πατεράδες µε τους γιους τους. Από αυτούς διάλεγαν τους πιο γερούς και δυνατούς έτσι ώστε να τους κάνουν γενίτσαρους. Αρχικά το όριο ηλικίας  ήταν 6-7 ετών, και µόνο ένα παιδί από κάθε οικογένεια. Αργότερα όμως επεκτάθηκε στις ηλικίες των 8-10 ετών και σταδιακά αυξήθηκε ο αριθμός των παιδιών ανά οικογένεια, ώσπου κατέληξαν να παίρνουν όλα τα παιδιά. Για τον λόγο αυτό οι Έλληνες πάντρευαν τους γιους τους σε μικρή ηλικία ή αλλαξοπιστούσαν για να αποφύγουν το παιδομάζωμα.

Εξισλαμισμός

Στα τέλη του 17ου αιώνα όλο και περισσότεροι χριστιανοί εξισλαµίζονταν µε τη βία. Υπέμεναν μάλιστα και πολλά βασανιστήρια. Πολλοί έγιναν κρυπτοχριστιανοί, διέδιδαν ότι ήταν μουσουλμάνοι ενώ στην πραγματικότητα δεν άφησαν ποτέ την πίστη τους. Ωστόσο, υπήρχαν πολλοί χριστιανοί που γίνονταν με την θέληση τους  μουσουλμάνοι, προκειμένου να αποφύγουν την υψηλή φορολογία. Το 1691 η Πύλη αποφάσισε να περιορίσει τους εξισλαµισµούς όχι από φιλανθρωπία αλλά γιατί τα φορολογικά έσοδα είχαν μειωθεί σε ακραίο βαθμό.

Δεισιδαιμονίες

Οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Πολλοί Έλληνες πίστευαν ότι είχαν τη δυνατότητα να προβλέψουν το μέλλον, διαβάζοντας την πλάτη των προβάτων, μετά το ψήσιμό τους. Αυτές οι προβλέψεις πολλές φορές τους απέτρεπαν από το να δώσουν μάχες. Ακόμη και ο σπουδαίος αγωνιστής του 1821, Οδυσσέας Ανδρούτσος, πίστευε ότι αν έβλεπε τυχαία μπροστά του παπά, κάτι κακό θα συνέβαινε.

Κομπογιαννίτες και γιατροσόφια

Επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν γιατροί που είχαν σπουδάσει την επιστήμη τους (κυρίως Κρητικής και Εβραϊκής καταγωγής) αλλά υπήρχαν και οι λεγόμενοι κομπογιαννίτες που παρείχαν ιατρικές υπηρεσίες χωρίς να έχουν σπουδάσει. Οι κομπογιαννίτες φορούσαν στον λαιμό τους ένα μεγάλο μαντίλι που το έδεναν σε κόμπους. Σε κάθε κόμπο τοποθετούσαν και από ένα βότανο. Από τα βότανα αυτά δημιουργούσαν γιατροσόφια για διάφορες παθήσεις.

Γάμος

Οι γάμοι επί Τουρκοκρατίας γίνονταν μέσω προξενιών, το οποίο το αναλάμβαναν οι προξενήτρες, οι οποίες φρόντιζαν να παρουσιάζουν τα θετικά στοιχεία της νύφης και την περιουσιακή κατάσταση του γαμπρού. Ο άντρας έβλεπε τη μέλλουσα γυναίκα του για πρώτη φορά στην τελετή του γάμου ενώ η γυναίκα μπορούσε να δει τον γαμπρό πίσω από τα «καφάσια» του παραθύρου της.

Οι παράνομες ερωτικές σχέσεις τιμωρούνταν σκληρά. Αν ο άντρας και η γυναίκα ήταν ανύπαντροι, τους καταδίκαζαν σε 90 ραβδισμούς. Αν ο ένας ήταν παντρεμένος, καταδικαζόταν σε θάνατο µε λιθοβολισμό. Το ίδιο ίσχυε αν ήταν και οι δύο παντρεμένοι.

Πηγές:

Γρυντάκης Ι., Δάλκος Γ., Χόρτης Α., Χόρτης Ε., «Όσα δεν γνωρίζατε για την τουρκοκρατία και την επανάσταση του 1821». Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Καθημερινότητα στην Τουρκοκρατία:  Ανακτήθηκε από: www.mixanitouxronou.gr (Τελευταία πρόσβαση στις 13/3/2025)