Οι πανδημίες του 20ού αιώνα άφησαν πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς. Ήταν κυρίως πανδημίες γρίπης. Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά ότι ιστορικά τα λοιμώδη νοσήματα που άφησαν τα σημάδια τους στην ανθρωπότητα είναι: η Ισπανική Γρίπη (1918-1919), η Ασιατική Γρίπη (1957- 1958), η Γρίπη του HONG- KONG (1968) και η Ρωσική Γρίπη (1977- 1978).
Ιστορικά και επιστημονικά η γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα. Ο ιός που τη δημιουργεί λέγεται influenza (ινφλουέντζα) και διακρίνεται σε τρεις τύπους A,B και C. Συνήθως μεταδίδεται με τον βήχα ή το φτέρνισμα μολυσμένων ανθρώπων. Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι: ο ξαφνικός υψηλός πυρετός, ρίγη, κεφαλαλγίες, καταρροή ή απόφραξη της μύτης, έντονος βήχας, μυαλγίες ή πόνοι στις αρθρώσεις, κόπωση και γαστρεντερικές διαταραχές. Συνήθως τα συμπτώματα αυτά οδηγούν σε επακόλουθα -τις δευτερογενείς επιπλοκές- τις μικροβιακές λοιμώξεις όπως είναι η παραρινικολπίτιδα βρογχίτιδα ή πνευμονία.
Η κύρια αιτία εξάπλωσης του ιού της γρίπης κατά τον εικοστό αιώνα ήταν η έλλειψη ενός εμβολίου, το οποίο σήμερα υπάρχει και γίνεται σε ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες για πρόληψη.
Οι άνθρωποι που πέθαναν από την Ισπανική Γρίπη ήταν περίπου 21.640.000, ενώ προσβλήθηκαν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άτομα. Η μόλυνση ξεκίνησε από την Κίνα και εξαπλώθηκε στην Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Αφρική. Η ονομασία προέκυψε από τον Ισπανικό Τύπο, ο οποίος έκανε τις πρώτες αναφορές για την πανδημία, παρόλο που η Ισπανία δεν συμμετείχε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Ασιατική Γρίπη οι θάνατοι σε παγκόσμια κλίμακα έφτασαν τα 2 εκατομμύρια. Ξεκίνησε ως πανδημία από τη Κίνα τον Μάρτιο του 1957 και μέσα σε έξι μήνες είχε επεκταθεί και εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Γη. Ένα δεύτερο κύμα εμφανίστηκε το φθινόπωρο του 1957.
Στην Γρίπη του HONG- KONG η θνητότητα σε παγκόσμια κλίμακα υπολογίζεται μεταξύ 500.000 – 1.000.000 ανθρώπων. Ο ιός της πανδημίας του 1968 πρωτοεμφανίστηκε στο κινεζικό κρατίδιο του Χονγκ Κονγκ τον Ιούλιο και εξαπλώθηκε στην νοτιοανατολική Ασία, ενώ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους εξαπλώθηκε και στις ΗΠΑ λόγω των στρατιωτών, οι οποίοι καθώς επέστρεφαν από το Βιετνάμ τον μετέφεραν εκεί.
Η Ρωσική Γρίπη, η οποία αναφέρεται και ως ερυθρά γρίπη, οφειλόταν σε έναν ελαφρά διαφοροποιημένο υπότυπο του ιού της γρίπης H1N1, ο οποίος πιθανόν να είχε διαφύγει από κάποιο εργαστήριο. Οδήγησε σε 700.000 θανάτους παγκοσμίως. ξεκίνησε από την Βόρεια Κίνα τον Μάιο του 1977 και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1978. Το όνομά της το πήρε από την τότε ΕΣΣΔ, η οποίο είχε φέρει στην επιφάνεια τα πρώτα επιδημικά στοιχεία.
Σήμερα ο ιός της γρίπης εμφανίζεται κάθε χρόνο παγκοσμίως κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών γι’ αυτό και θεωρείται πια ως εποχική γρίπη και όχι ως πανδημία.
Συμπερασματικά η πιο θανατηφόρα μορφή του Ιού της Γρίπης ήταν η Ισπανική Γρίπη, η οποία είχε φτάσει και στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1918. Πολλοί παρομοίασαν την γρίπη του 1918 με την Μαύρη Πανώλη του Μεσαίωνα, η οποία απαριθμούσε 75 με 200 εκατομμύρια νεκρούς.
Πηγές
Roche. Ιός της Γρίπης. Ανακτήθηκε από roche.gr/solutions/focus- areas/virology/influenza. (τελευταία πρόσβαση: 15/01/2024).
Κοινωνία. (2021). Οι πανδημίες του 20ού αιώνα που άφησαν πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς. Ανακτήθηκε από the best.gr/572754-oi-pandimies-tou-20ou-aiona-pou-afisan-piso-tous-ekatommuria-nekrous. (τελευταία πρόσβαση: 15/1/2024)