10. Μετρό Πράγας
Το μετρό της Πράγας άνοιξε το 1974 και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα μεταφοράς στην Κεντρική Ευρώπη. Είναι γνωστό για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και διακόσμηση των σταθμών του, που συνδυάζουν τέχνη και λειτουργικότητα. Η κατασκευή του ξεκίνησε κατά την περίοδο του σοσιαλιστικού καθεστώτος, έτσι πολλοί σταθμοί έχουν μοντέρνα στοιχεία και χρησιμοποιούν γεωμετρικές φόρμες που ήταν δημοφιλείς εκείνη την εποχή. Πολλοί σταθμοί φιλοξενούν έργα τέχνης, όπως γλυπτά, μωσαϊκά και τοιχογραφίες, που δίνουν μια μοναδική ταυτότητα σε κάθε σταθμό. Η τέχνη του, συχνά, αντανακλά την ιστορία της Τσεχίας και τα πολιτικά γεγονότα της εποχής. Το Μετρό της Πράγας σχεδιάζει να αναλάβει και έναν επιπλέον ρόλο εκτός της μεταφοράς. Στα σχέδια της κρατικής εταιρείας είναι να τοποθετηθούν ειδικά βαγόνια στα οποία θα επιβιβάζονται όσοι επιβάτες αναζητούν την «αδελφή ψυχή τους». Με αυτόν τον τρόπο, ένα από τα πέντε βαγόνια του κάθε συρμού θα προσφέρεται για νέες «γνωριμίες».
Πηγή: news247.gr
9. Μετρό Λισαβόνας
Το μετρό της Λισαβόνας εγκαινιάστηκε το 1959, καθιστώντας το το πρώτο μετρό στην Πορτογαλία. Κάθε σταθμός έχει διαφορετική αισθητική, με διακόσμηση που περιλαμβάνει πλακίδια (azulejos), μωσαϊκά, και γλυπτά. Η διακόσμηση αντανακλά την πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά της Πορτογαλίας. Το μετρό της Λισαβόνας είναι κάτι παραπάνω από ένας λειτουργικός υπόγειος σιδηρόδρομος. Είναι ένα υπόγειο μουσείο που συνδυάζει την παράδοση με τη μοντέρνα τέχνη, προσφέροντας στους επιβάτες μια μοναδική εμπειρία κατά τη μετακίνησή τους. Διάσημοι καλλιτέχνες. όπως οι Júlio Pomar, Manuel Cargaleiro και Eduardo Nery, έχουν δημιουργήσει μοναδικά έργα τέχνης για διαφορετικούς σταθμούς.
Ο σταθμός Olaias διάσημος για τα πολύχρωμα ψηφιδωτά του. Πηγή: theportugalnews.gr
8. Μετρό Βερολίνου
Γνωστό και ως U-Bahn ξεκίνησε να λειτουργεί το 1902. Πολλοί σταθμοί διαθέτουν μωσαϊκά, τοιχογραφίες και σύγχρονα έργα τέχνης. Η γραμμή U5 είναι ιδιαίτερα γνωστή για την καλλιτεχνική της αισθητική, καθώς οι σταθμοί της ενσωματώνουν μοντέρνες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις. Ο σχεδιασμός των σταθμών ήταν τόσο πολυτάραχος όσο και η ιστορία της πόλης. Οι μετακινήσεις από το Ανατολικό προς το Δυτικό Βερολίνο σταμάτησαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ο διάσημος σταθμός Alexanderplatz, για παράδειγμα, διατηρεί ακόμη τα γαλάζια πλακάκια τοίχου από τη δεκαετία του 1920. Άλλοι έχουν αλλάξει ριζικά μετά τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το U-Bahn είναι ένας καθρέφτης της ιστορίας του Βερολίνου, από τη διαίρεση της πόλης έως την επανένωση. Οι γραμμές που διέρχονταν μέσα από το Τείχος του Βερολίνου είχαν σταθμούς-φαντάσματα (geisterbahnhöfe), οι οποίοι παρέμειναν κλειστοί κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα είναι ένα από τα καλύτερα μετρό του κόσμου και αποτελεί μνημείο αρχιτεκτονικής, καλλιτεχνικής δημιουργίας και ιστορικής μνήμης, αντανακλώντας την πολυτάραχη ιστορία και τον πολιτιστικό πλούτο της πόλης.
Πηγή: theberliner.com
7. Μετρό Παρισιού
Εγκαινιάστηκε το 1900, για την Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, και αποτελεί ένα από τα πρώτα δίκτυα μετρό παγκοσμίως. Πολλοί σταθμοί είναι υπόγειοι, με καμπυλωτές σήραγγες και αισθητική που χαρακτηρίζεται από κεραμικά πλακίδια και μεταλλικές δομές. Οι πρώτες είσοδοι του μετρό σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Hector Guimard, ο οποίος υιοθέτησε το στυλ Art Nouveau. Χαρακτηριστικά στοιχεία είναι οι κομψές καμπύλες, τα διακοσμητικά μοτίβα φυτών και τα σιδερένια στέγαστρα που θυμίζουν την Belle Époque. Ο πιο διάσημος σταθμός μετρό του Παρισιού, ο Arts et Métiers, έχει σχεδιασμό που θυμίζει εσωτερικό υποβρυχίου. Εμπνευσμένος από τον Ιούλιο Βερν, διαθέτει μεταλλικές επενδύσεις χαλκού και εκθέματα από το Μουσείο Τεχνών και Επιτηδευμάτων. Όλες οι ονομασίες των σταθμών είναι αφιερωμένες σε ιστορικά πρόσωπα, τοποθεσίες ή πολιτιστικά μνημεία.
Πηγή: vivreparis.fr
6. Μετρό Μαδρίτης
Εγκαινιάστηκε το 1919, με την πρώτη γραμμή να συνδέει το Cuatro Caminos με την Puerta del Sol. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο δίκτυο στην Ευρώπη, μετά το μετρό της Μόσχας. Το μετρό φιλοξενεί συχνά προσωρινές εκθέσεις τέχνης, μουσικής και φωτογραφίας. Ενδεικτικά, σταθμοί όπως ο Paco de Lucía τιμούν διάσημες προσωπικότητες της ισπανικής κουλτούρας. Νεότερες επεκτάσεις, όπως αυτές προς το αεροδρόμιο Barajas, διαθέτουν μοντέρνα αρχιτεκτονική με φωτεινούς και ανοιχτούς χώρους.
Πηγή: atlasobscura.com
5. Μετρό Βαρσοβίας
Το μετρό της Βαρσοβίας είναι το μοναδικό στην Πολωνία. Παρά το μικρότερο μέγεθός του, σε σχέση με άλλα μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα, διακρίνεται για τη λειτουργικότητα, τον μοντέρνο σχεδιασμό και τις καλλιτεχνικές του παρεμβάσεις. Άνοιξε το 1995, αρκετά αργότερα από άλλα ευρωπαϊκά δίκτυα. Παρά τη σχετικά πρόσφατη έναρξη, ο σχεδιασμός του είχε ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1920. Χρωματιστά μοτίβα, γυάλινα πάνελ και φωτιστικά στοιχεία δημιουργούν μια φουτουριστική αίσθηση. Συγκεκριμένα, η γραμμή M2, είναι σχεδιασμένη ως “γκαλερί τέχνης”, με κάθε σταθμό να φιλοξενεί έργα εμπνευσμένα από τη σύγχρονη και παραδοσιακή πολωνική κουλτούρα.
Πηγή: wikipedia.org
4. Μετρό Στοκχόλμης
Από προσωπική εμπειρία έχω να πω ότι είναι πράγματι ένα από τα ομορφότερα μετρό που έχω δει! Ολόκληρο το μετρό μοιάζει σαν μια μεγάλη σπηλιά, ενώ, σχεδόν όλοι, οι σταθμοί του σιδηροδρομικού δικτύου είναι γεμάτοι με πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και δημιουργίες από πάνω από 100 διαφορετικούς καλλιτέχνες. Πρόκειται για μια υπόγεια γκαλερί έργων τέχνης, ενώ επτά από τους σταθμούς φιλοξενούν έργα τα οποία αλλάζουν κάθε χρόνο. Ταυτόχρονα, ο ιδιαίτερος φωτισμός του κάθε σταθμού προσδίδει πραγματικά την αίσθηση μιας καλλιτεχνικής εμπειρίας. Ο σταθμός Odenplan λειτουργεί ως εφαλτήριο μίας λαμπρής καριέρας για τους απόφοιτους σχολών μοντέρνας τέχνης, ενώ η Μαντόνα έχει χρησιμοποιήσει εικόνες από τους σταθμούς Hoetorget and T-Centralen στο βίντεο του τραγουδιού «Ray of Light».
Πηγή: news247.gr
3. Μετρό Νάπολης
Eγκαινιάστηκε το 1993 και συνεχώς επεκτείνεται, προσφέροντας σύγχρονες λύσεις στις αστικές μετακινήσεις. Tο μετρό της Νάπολης αποτελεί μέρος του προγράμματος αστικής αναγέννησης της πόλης, με στόχο τη βελτίωση των δημόσιων υποδομών και τη δημιουργία ενός πολιτιστικού σημείου αναφοράς. Υπό την καθοδήγηση του Ιταλού κριτικού τέχνης Ακίλε Μπονίτο Ολίβα, οι σταθμοί έχουν μεταμορφωθεί σε υπόγειες γκαλερί, όπου εκθέτονται πάνω από 180 έργα 90 καλλιτεχνών. Μάλιστα ο σταθμός Toledo, έχει ψηφιστεί πολλές φορές ως ο πιο όμορφος σταθμός μετρό στον κόσμο. Σχεδιάστηκε από τον Ισπανό αρχιτέκτονα Óscar Tusquets Blanca και το κυρίαρχο θέμα είναι το νερό και το φως, με εντυπωσιακά μπλε ψηφιδωτά που θυμίζουν τη θάλασσα. Ο σταθμός Dante, fιλοξενεί έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως του Joseph Kosuth, με αναφορές στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. Μπορεί το Μετρό της Νάπολης να έχει μόνο δύο γραμμές και 20 σταθμούς αλλά αποτελεί ένα πραγματικό κόσμημα.
Πηγή: pinterest.com
2. Μετρό Μόσχας
Από όλα τα υπόγεια σιδηροδρομικά δίκτυα της Σοβιετικής εποχής, η Μόσχα έχει σίγουρα το πιο εντυπωσιακό από άποψη αισθητικής. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε επιβατική κίνηση μέσο μαζικής μεταφοράς στον κόσμο μετά το μετρό του Τόκιο, μεταφέροντας καθημερινά περίπου 7 εκατομμύρια επιβάτες. Το, εν λόγω μετρό, εγκαινιάστηκε το 1935 και είναι ένα υπόγειο μουσείο, καθώς τουλάχιστον 44 σταθμοί του έχουν εκτιμηθεί ως αρχιτεκτονικά αριστουργήματα. Είναι μια κατασκευή σύμβολο για την πόλη της Μόσχας, με τους σταθμούς να αποτελούν ένα μίγμα μπαρόκ και κλασικισμού, που θυμίζουν παλάτια, μουσεία ή αίθουσες χορού. Βιτρό, ψηφιδωτά, ανάγλυφα, αγάλματα και πολλά άλλα έργα τέχνης κοσμούν το Μετρό της Μόσχας, ενώ ξεχωρίζει ο σταθμός Komsomolskaya που εγκαινιάστηκε το 1952.
Πηγή: dreamstime.com
1. Μετρό Λονδίνου
Γνωστό ως London Underground ή απλά “The Tube”, είναι το παλαιότερο σύστημα υπόγειων σιδηρόδρομων στον κόσμο και ένα από τα πιο εμβληματικά μέσα μεταφοράς. Οι 11 γραμμές του μετακινούν τουλάχιστον 1,1 δισεκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο, αριθμός που επιβεβαιώνει το γιγαντιαίο του μεγέθους του. Εγκαινιάστηκε το 1863, αρχικά με ατμοκίνητους συρμούς. Το εμβληματικό λογότυπο με τον κόκκινο κύκλο και την μπλε γραμμή (roundel) είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα παγκοσμίως. Οι χάρτες του μετρό του Λονδίνου, σχεδιασμένοι από τον Harry Beck, είναι πρότυπο για τα δίκτυα μεταφορών σε όλο τον κόσμο. Πολλοί σταθμοί, ιδιαίτερα αυτοί που σχεδιάστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα από τον αρχιτέκτονα Charles Holden, είναι δείγματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής με καθαρές γραμμές και λιτή αισθητική. Ο σταθμός Arnos Grove είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του στυλ Art Deco, ενώ πιο σύγχρονοι σταθμοί, όπως ο Canary Wharf, είναι εντυπωσιακά παραδείγματα μοντέρνου σχεδιασμού. Πολλοί σταθμοί διαθέτουν τοιχογραφίες ή μωσαϊκά που αφηγούνται ιστορίες της περιοχής ή τιμούν προσωπικότητες και γεγονότα.
Όμως, το μετρό του Λονδίνου κρύβει μια ακόμα πιο σημαντική ιστορία από πίσω του. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι κάτοικοι, προσπαθώντας να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς των Ναζί, καταφεύγουν στους υπόγειους συρμούς αναζητώντας ασφάλεια και προστασία. Το Βρετανικό κράτος τοποθετεί στο μετρό κρεβάτια, τουαλέτες, αποθήκες, σχολικές τάξεις, ακόμα και στρατηγεία, τα οποία λειτουργούσαν από την ηγεσία. Σε πλήρη ανάπτυξη το υπόγειο σύστημα μπορούσε να φιλοξενήσει έως και 20.000 άτομα.
Το μετρό ως άσυλο κατά την διάρκεια του πολέμου. Πηγή: maxmag.gr
Πηγή: mylondon.news.gr
Πηγές:
Τα πιο εντυπωσιακά μετρό στην Ευρώπη. Ανάκτηση: https://radar.gr/article/ta-pio-entyposiaka-metro-stin-eyropi
Τα 10 καλύτερα Μετρό της Ευρώπης. Ανάκτηση: https://www.news247.gr/afieromata/ta-10-kalitera-metro-tis-evropis/
London Underground: Χάραξη προστασίας και κουλτούρας, Μουρελάτος Δημήτρης. Ανάκτηση: https://maxmag.gr/design/london-underground-charaxi-prostasias-kai-koyltoyras