Ενδογενή χαρακτηριστικά: Κληρονομείται μία συμπεριφορά ή όχι;
Τα παιδιά μεγαλώνουν και διαμορφώνονται σύμφωνα με τη γενετική τους προδιάθεση. Αλλά κατά πόσο ο κοινωνικός τους περίγυρος αλληλοεπιδρά και επηρεάζει την πορεία αυτή; Τα ενδογενή χαρακτηριστικά κληρονομούνται;
Η αλήθεια είναι πως στο DNA των παιδιών υπάρχουν ισχυρές «δομές» που ορίζουν, τόσο την εξωτερική αλλά και την εσωτερική τους υπόσταση. Πέρα από τα εμφανή χαρακτηριστικά, όπως το χώμα των ματιών και μαλλιών, το ύψος, τον τύπου του σώματος και την όψη του προσώπου, τα παιδιά κληρονομούν από τους γονείς και γονίδια. Αυτά σχετίζονται με τη νοημοσύνη και τη συμπεριφορά των ατόμων. Υπάρχει επομένως μία γενετική προδιάθεση στη εξελικτική πορεία του παιδιού. Η πορεία αυτή δρα σχεδόν αντανακλαστικά και λειτουργεί ενστικτωδώς στη εκδήλωση της συμπεριφοράς του, αλλά και στον τρόπο σκέψης τους.
Οι γονείς ως πρότυπα και τα ενδογενή χαρακτηριστικά:
Οι δεσμοί αυτοί γίνονται πιο ισχυροί, καθώς οι γονείς, πέραν της κληρονομικής συνέχειάς τους στο παιδί αποτελούν και τα άμεσα πρότυπά του. Έτσι, ένα παιδί, εφόσον έχει τάση για εμφάνιση επιθετικότητας θα εκδηλώσει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά πιο έντονα σε ένα αντίστοιχο περιβάλλον. Υπάρχουν βέβαια πολλές περιπτώσεις παιδιών με επιθετικότητα που δεν έχουν κληρονομική σχέση με τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των γονέων. Τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν μία όμοια συμπεριφορά με τους γονείς, αλλά και μία συμπεριφορά ως «αντίδραση» απέναντί τους. Μπορεί να εμφανίσουν τάσεις απομόνωσης, κατάθλιψης ή και να έχουν μία φυσιολογική συμπεριφορά.
Ποιος είναι παράγοντας που καθορίζει τα πλαίσια διαφοροποίησης του παιδιού από τους γονείς; Και πώς διαμορφώνει τη δυνατότητα ανάπτυξης ενός ατόμου έξω από τη «πίεση» των δεσμών του οικογενειακού περιβάλλοντος; Η δυναμική του κάθε παιδιού, μπορεί να προβάλει αντίσταση στα εξωτερικά ερεθίσματα και να αναπτυχθεί ανεξάρτητα από αυτά ή και να τα χρησιμοποιήσει υπέρ του. Για παράδειγμα μπορεί να αναγνωρίσει τη λανθασμένη συμπεριφορά και να την αποφύγει στις δικές του διαπροσωπικές σχέσεις.
Κοινωνικό πλαίσιο και ενδογενή χαρακτηριστικά:
Επίσης εκτός από τη δυναμική του κάθε παιδιού και τα ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν το προσωπικό του χαρακτήρα, το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο επίσης έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει και να διαφοροποιήσει τη συμπεριφορά του παιδιού από των γονέων του. Τα αδέλφια συγκεκριμένα διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του κάθε παιδιού, αλλά και όποιο άτομο έχει άμεση επαφή με το παιδί. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά μεγαλώνουν κυρίως με τους παππούδες. Ειδικά στις μικρότερες ηλικίες όπου τα παιδιά είναι πιο εύπλαστα ως προς το χαρακτήρα. Έτσι, διαφοροποιούνται και τα πρότυπα.
Κάθε παιδί αποτελεί ένα μοναδικό άτομο. Το DNA και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Ακόμη και δύο άτομα με το DNA κληρονομημένο από τους ίδιους γονείς και ζώντας εντός του ίδιου οικογενειακού πλαισίου θα διαφοροποιηθούν στη πορεία ως προς τη δράση τους. Η ταύτιση ή η απόκλιση του ενός χαρακτήρα από τον άλλον δεν μπορεί να καθοριστεί ως δεδομένη. Στην εξέλιξη του κάθε ατόμου συμβάλουν και άλλοι παράγοντες, όπως το σχολείο, οι φίλοι, η επαγγελματική κατάρτιση ακόμη και το μορφωτικό επίπεδο του κάθε ενός.
Τέλος, οι συμπεριφορές που εκδηλώνονται από τα ίδια άτομα μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να διαφοροποιηθούν σε άλλα περιβάλλοντα ή σε άλλα στάδια της ζωής του ατόμου. Ακόμη, αιφνίδιοι παράγοντες μπορεί να αλλάξουν ή να στιγματίσουν τη προσωπικότητα ενός ατόμου. Όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ή μία άλλη τραυματική εμπειρία, που μπορεί να δρα στο άτομο ακόμη και χωρίς τη θυμάται με ακρίβεια μελλοντικά.
