Η Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ), αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη διαχείριση συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης και προστασία του οργανισμού από τις μεταβολές των επιπέδων ορμονών.
Όπως αναφέρεται και στο όνομά της, αποσκοπεί στην υποκατάσταση ορμονών του γυναικείου φύλου, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Οι συγκεκριμένες ορμόνες, έχουν άμεση επίδραση στην έμμηνο ρύση. Αν και στη πλειοψηφία των περιπτώσεων εμμηνόπαυση εμφανίζεται στην ηλικία των 50 ετών, υπάρχει και η πιθανότητα της πρώιμης εμμηνόπαυσης στα 45 έτη. Εδώ στοχεύει η Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
Με τη πάροδο των χρόνων προκαλείται πτώση των επιπέδων τους, με αποτέλεσμα την εμφάνιση κλιμακτηρίου και τελικά την εμμηνόπαυση.
ΕΙΔΗ ΘΟΥ:
-
Κυκλική συνδυαστική ορμονοθεραπεία: όπου γίνεται παράλληλη χορήγηση οιστρογόνων και προγεστερόνης. Προτείνεται για γυναίκες με έντονα συμπτώματα εμμηνόπαυσης.
-
Συνεχής συνδυασμός ορμονοθεραπείας: συστήνεται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (δεν έχουν περίοδο για διάστημα 1 έτους). Σε γυναίκες που δεν έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή, θα πρέπει να γίνει χορήγηση και των δύο ορμονών, καθώς η αποκλειστική χρήση οιστρογόνων αυξάνει το κίνδυνο για καρκίνο του ενδομήτριου.
-
Χορήγηση μόνο οιστρογόνων: σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή.
healthnavigator.org.nz
Τρόποι πρόσληψης της Θεραπείας: Από του στόματος δισκία, χρήση γέλης, αυτοκόλλητα, κρέμες, αποτελούν μερικές από τις μεθόδους της θεραπείας.
Κίνδυνοι που συνοδεύουν τη ΘΟΥ:
- Καρδιακές Παθήσεις: κυρίως σε γυναίκες άνω των 60 ετών. Για αυτό το λόγο συστήνεται η έναρξη της θεραπείας σε νεότερη ηλικία.
- Θρόμβωση: με τα οιστρογόνα να αποτελούν αιτία αύξησης επιπέδων των παραγόντων πήξης στον οργανισμό.
- Καρκίνος του Μαστού: λόγω μακροχρόνιας χορήγησης της συγκεκριμένης θεραπείας. Η ηλικία επηρεάζει μεν τη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνο του μαστού, αλλά η χρονιότητα της θεραπείας εναποθέτει μεγαλύτερο ρίσκο.
Απαραίτητη προϋπόθεση πριν την έναρξη της θεραπείας είναι η καταγραφή ενός λεπτομερούς ιστορικού για την διαπίστωση αν γίνεται να ακολουθηθεί ή όχι η θεραπεία.
Ιστορικό θρόμβωσης, καρκίνου μήτρας ή μαστού, καρδιακή ή ηπατική νόσος αποτελούν αντένδειξη για την έναρξη της θεραπείας.
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ:
(Με χορήγηση οιστρογόνων)
- Ευαισθησία στο στήθος
- Αδιαθεσία
- Κράμπες στα πόδια
- Πονοκέφαλος
(Με χορήγηση προγεστερόνης)
- Αλλαγή διάθεσης
- Ακμή
- Κοιλιακό άλγος
- Πιθανή και η κολπική αιμορραγία
Είναι μερικά από τα συμπτώματα, τα οποία διαρκούν έως και μερικές εβδομάδες.
Η ΘΟΥ δεν οδηγεί σε αύξηση σωματικού βάρους, όπως πολλοί πιστεύουν. Ορισμένες γυναίκες στην αρχή μπορεί να εμφανίσουν κατακράτηση υγρών ή φούσκωμα στη κοιλιακή χώρα, αλλά τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν σχετικά άμεσα. Η αύξηση σωματικού βάρους οφείλεται στο τρόπο ζωής.
ΠΟΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΠΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΘΟΥ:
Γυναίκες οι οποίες ταλαιπωρούνται από έντονες εξάψεις και νυχτερινή εφίδρωση, απολαμβάνουν τα οφέλη της Θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, καθώς η θεραπεία με οιστρογόνα κρίνεται αποτελεσματική.
Παράλληλα, μέσα από σχετικές έρευνες, έχει αποδειχθεί η ευεργετική δράση της ορμονοθεραπείας για την αποφυγή απώλειας οστικής μάζας και τη πρόληψη καταγμάτων σε περιπτώσεις οστεοπόρωσης. Η δράση των οιστρογόνων κρίνεται ως συμπληρωματική της κύριας θεραπείας.
Σε περιπτώσεις πρώιμης εμμηνόπαυσης ή ελάττωσης των επιπέδων των οιστρογόνων, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης συντελεί στη πρόληψη παθήσεων όπως οι καρδιαγγειακές, η οστεοπόρωση, η άνοια, οι αλλαγές της διάθεσης.
Παρά τους κινδύνους μακροχρόνιας χορήγησης της θεραπείας, η αντιμετώπιση επίμονων συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης που καταβάλουν τη ποιότητα ζωής κάθε γυναίκας κρίνεται μονόδρομος. Με τη πρόοδο της επιστήμης και τη συνεχή έρευνα νέα δεδομένα και πρόσθετες θεραπείες ενσωματώνονται στο τομέα της ορμονοθεραπείας. Στόχος η απεμπλοκή από πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες και η βελτιστοποίηση των μεθόδων της ορμονοθεραπείας.
ΠΗΓΕΣ:
Martin A Kathryn, Barbieri L Robert (2020). Treatment of menopausal symptoms with hormone therapy.
Mayo Clinic (2020). Hormone therapy: Is it right for you? (Available at: Mayoclinic.org Last access: 31/5/2021).
NHS(2019). Hormone replacement therapy (HRT). (Available at: nhs.uk Last access: 31/5/2021).
Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου. Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση: οφέλη και κίνδυνοι. (Available at: endomed.gr Last access: 31/5/2021).
