Ο Λαέρτης-Αντώνιος Άντο Βασιλείου γεννήθηκε το 1983 από Έλληνες και Ιάπωνες γονείς. Μεγάλωσε στη Ρόδο μέχρι το 2001 όταν άρχισε να σπουδάζει αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο Αθηνών (ΕΜΠ).
Το 2005 κέρδισε την πρώτη του διάκριση σε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, που του επέτρεψε να σπουδάσει για έξι μήνες στο ISA Victor Horta στο Bruxelles (2006). Έκτοτε, έχει δημιουργήσει το πρώτο του έργο στην Ρόδο (2006-2008), έλαβε το δίπλωμα MArch (2008) και το 2010, ολοκλήρωσε το δεύτερο έργο του στη Ρόδο. Την ίδια χρονιά έφυγε από την Ελλάδα για να εξερευνήσει την αρχιτεκτονική στις Κάτω Χώρες, όπου ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στην Αρχιτεκτονική και την Αστική Σχολή στο TU Delft (2010-2013), υποστηριζόμενη με πλήρη υποτροφία από το Ελληνικό Ίδρυμα Υποτροφιών (IKY).
Κατά τη διάρκεια της μελέτης του εργάστηκε για το Mecanoo Architecten (2012) και μπήκε στους πρώτους επαγγελματικούς του διαγωνισμούς, με διακρίσεις. Το 2014 εργάστηκε για το UNStudio Amsterdam και μέχρι το τέλος του έτους ίδρυσε την OPA Open Platform for Architecture με ένα πρωτοποριακό χαρτοφυλάκιο, συμπεριλαμβανομένων των παγκοσμίου φήμης σχεδίων Casa Brutale και Lux Aeterna. Από τον Οκτώβριο του 2016 καθιέρωσε την προσωπική του αρχιτεκτονική πρακτική, παράλληλα με το OPA, το LAAV Architects για να συνεχίσει την κληρονομιά του Casa Brutale με τη Villa Clessidra.
Η Laertis είναι εγγεγραμμένο μέλος των αρχιτεκτονικών μητρώων της Ελλάδας (2009) και της Ολλανδίας (2013). Ο Λαέρτης Αντώνιος Βασιλείου συνεργάζεται με το δυναμικό γραφείο SeARCH.nl στο Άμστερνταμ σήμερα.
Ο Λαέρτης Αντώνιος Βασιλείου είναι παθιασμένος αρχιτέκτονας αλλά αργά ή γρήγορα ονειρεύεται να γίνει μυθιστοριογράφος. Είναι ένας οικογενειακός τύπος που αγαπά βιβλία, γάτες, μιμίδια και μοτοσικλέτες.
Ο Λαέρτης Αντώνιος Ando Βασιλείου είναι από τους ανθρώπους που αποδεδειγμένα δεν μένουν μόνο στις ιδέες, αλλά περνούν και στη δράση. Και δράση για εκείνον σημαίνει υλοποίηση, γι’ αυτό πρωτοπορεί.
Ο Λαέρτης Αντώνιος Ando Βασιλείου με το αναμφισβήτητο ταλέντο του, με τον πνευματώδη του τρόπο, με την ποιότητα που διαθέτει ως άνθρωπος και την αρχιτεκτονική του διορατικότητα, είναι βέβαιο ότι θα αγγίξει και τους πιο δύσπιστους.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Ποια είναι η σημασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μιας πόλης για τον Λαέρτη Αντώνιο Ando Βασιλείου;
Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός μια πόλης είναι εξαιρετικά σημαντικός, όταν συμβαίνει και όταν πραγματοποιείται υπό τις κατάλληλες συνθήκες (δηλαδή με σωστή πρόβλεψη για το μέλλον, ισορροπημένη κατανομή αστικού προγράμματος ανά περιοχή, ισορροπία μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών χώρων κ.α.). Ωστόσο είναι περίεργο πως ακόμα και όταν δεν προ-υπάρχει σχεδιασμός, οι πόλεις καταφέρνουν να λειτουργούν και να επιβιώνουν. Ενδέχεται να πάσχουν σε πολλά σημεία και οι κάτοικοι ενίοτε να υποφέρουν, ωστόσο δεν παύουν να υπάρχουν ή ερημώνουν επειδή λείπει ο αρχιτεκτονικός/πολεοδομικός σχεδιασμός. Άρα, μπορούμε και χωρίς.
Μιλήστε μας για το casa Brutale,ένα δικό σας έργο που εντυπωσίασε.
Η Casa Brutale όντως εντυπωσίασε και ακόμα συνεχίζει να προσελκύει πελάτες και νέα πρότζεκτ, παρόλο που δεν έχει κτιστεί ακόμα (ανυπομονώ να ξεκινήσουμε, ωστόσο με την παρακμάζουσα κατάσταση στο Λίβανο δεν έχω πολλές ελπίδες ότι αυτό θα συμβεί σύντομα). Ξεκίνησε σαν ένα προσωπικό πρότζεκτ το 2015 και ταχύτατα κατέκτησε το ίντερνετ και έφερε στην επιφάνεια τους O P A – OPEN PLATFORM FOR ARCHITECTURE. Πέτυχε δηλαδή τον σκοπό της και με το παραπάνω, εφόσον πολύ σύντομα βρέθηκε και ο πελάτης που θέλει να την πραγματοποιήσει.
Για ποιο απ’ όλα όσα έχετε δημιουργήσει είστε περήφανος;
Δεν υπάρχει πρότζεκτ μου για το οποίο να μην είμαι περήφανος, όλα τα πρότζεκτ μου τα βλέπω σαν παιδιά μου εξ’ου και τα ξεχωριστά ονόματα που τους δίνω. Κάθε μου έργο έχει την δική του αφετηρία, πηγή έμπνευσης και ξεχωριστή ιστορία. Ίσως κάποιες φορές υπάρχουν πρότζεκτ στα οποία δεν πρόλαβα να αφιερώσω αρκετό χρόνο και έτσι παρόλο που υπάρχει καλή βάση ή ιστορία από πίσω, τελικά προκύπτει κάτι υποδεέστερο των προσδοκιών.
Ποια είναι η σημασία των ταξιδιών, ειδικά για τους αρχιτέκτονες, αλλά και για τους ανθρώπους γενικότερα;
Ο μεγάλος δάσκαλος Renzo Piano μίλησε κάποτε σε μια συνέντευξη για τα ταξίδια. Συγκεκριμένα τα παρομοίασε με την κίνηση που κάνει ένας καλλιτέχνης, κατα την οποία απομακρύνεται από το έργο έτσι ώστε να το δει από απόσταση και να επιδοθεί σε διορθώσεις κτλ. Έκανε λοιπόν τη σύνδεση και είπε πως για τον άνθρωπο και δει για τους αρχιτέκτονες/καλλιτέχνες τα ταξίδια παίζουν τον ίδιο ρόλο. Αποστασιοποιείσαι από το έργο ή την καθημερινότητα σου (zoom out-zoom in) έτσι ώστε να δεις καλύτερα την μεγάλη, συνολική εικόνα. Δεν θα μπορούσα να το θέσω καλύτερα.
Ποια είναι τα προνόμια μιας πόλης η οποία αναλαμβάνει τη διοργάνωση αρχιτεκτονικών γεγονότων;
Ενδέχεται για την περίοδο των εκδηλώσεων η συγκεκριμένη πόλη να κατακλύζεται με αρχιτέκτονες από ολόκληρο τον πλανήτη, όπως συμβαίνει κάθε 2 χρόνια και για 6 μήνες στη Βενετία με την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής. Αμφιβάλλω αν αυτό θεωρείται προνόμιο της πόλης πάντως, ο σοφός λαός έχει μιλήσει για τα πολλά κοκκόρια…
Το να σχεδιάσει κάποιος ένα μοντέρνο κτίριο είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Είναι ο κριτικός τοπικισμός μια προσέγγιση στην αρχιτεκτονική σας;
Ερώτηση παγίδα! Ναι, ο κριτικός τοπικισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην αρχιτεκτονική μου, δεν συνηθίζω να σχεδιάζω generic πρόζεκτ που θα μπορούσαν να ταιριάξουν παντού, παρόλο που αυτή ήταν η αφετηρία και το κόνσεπτ της Casa Brutale, να δημιουργήσω έαν one-off exclusive αρχιτεκτονικό προϊον και να προωθήσω στο ίντερνετ για κάποιο πιθανό αγοραστή. Αλλά αυτό το εφάρμοσα για την Casa Brutale και αργότερα μάλιστα, όταν βρέθηκε ο πελάτης περάσαμε 2 μέρες στην έκταση του (του ανήκει μισό βουνό στο Λίβανο) ώστε να βρούμε το κατάλληλο σημείο-οικόπεδο να την τοποθετήσουμε.
Συνήθως το πρώτο πράγμα που ζητάω από όλους τους πελάτες μου είναι να επισκεφτώ το οικόπεδο, να το περπατήσω, να δω τις θέες, να πάρω φωτογραφίες για τα φωτορεαλιστικά. Το θεωρώ απαραίτητο πρώτο βήμα στην γνωριμία μου με ένα οικόπεδο.
Πώς θα χαρακτηρίζατε την σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική;Είναι η παγκόσμια οικονομική κρίση μια ευκαιρία για όλους μας να ξανασκεφτούμε τους τρόπους με τους οποίους σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα κτίρια και το αστικό περιβάλλον;
Η σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική σκηνή είναι πολύ πλούσια. Υπάρχει ένας κατακλυσμός ταλέντου και δημιουργικότητας που εν μέρει πηγάζει από την πρόσφατη-μόνιμη οικονομική κρίση. Ο Έλληνας δημιουργεί και (ενίοτε) μεγαλουργεί κάτω από πίεση, πάντα έτσι ήταν. Στα καλά γλεντάμε ωραία αλλά δεν προσπαθούμε για τίποτα. Ωστόσο για την τρέχουσα πανδημία που τόσο ανυπόμονα σπεύσαμε να χαρακτηρίσουμε ως πανάκεια του πνεύματος, των κακών μας συνηθειών κτλ, δεν έχω πολλές ελπίδες πως μας βελτιώνει. Πλέον στην καθημερινή πάλη για επιβίωση, ο καθένας μας βγάζει τον χειρότερο του εαυτό.
Τους καθημερινούς ανθρώπους, οι οποίοι δεν είναι αρχιτέκτονες, πώς μπορουμε να τους κάνουμε να έρθουν σε επαφή με την αρχιτεκτονική και να απαιτήσουν ένα καλύτερο αστικό περιβάλλον; Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Αυτό είναι μια ερώτηση κλισέ για την Ελλάδα δυστυχώς γιατί σε άλλες χώρες της Ευρώπης ή του κόσμου δεν συμβαίνει το ίδιο, για έναν και μόνο λόγο. Οπουδήποτε αλλού, ο λαός σέβεται τον αρχιτέκτονα και τον ρόλο του και τον εμπλέκει σε κάθε πρότζεκτ που θα περιλαμβάνει σχεδιασμό κτηρίου, ανεξαρτήτως της κλίμακας. Αυτό πηγάζει καταρχάς από την γνώση και συνειδητοποίηση του τι έστι το επάγγελμα και πως μπορεί να προσφέρει. Στην Ελλάδα υπάρχουν τόσα παρεξηγημένα πράγματα και η Αρχιτεκτονική είναι ένα από αυτά- καθώς ο μέσος Έλληνας πιστεύει ότι ο αρχιτέκτονας φοράει ζιβάγκο (αλήθεια είναι), μαύρα κοκκάλινα γυαλιά (επίσης κλισέ/αλήθεια) και διαλέγει χρώματα να βάψουμε τους τοίχους. Πως μπορεί να αλλάξει αυτό; Με μαθήματα (έστω και επιλογής στο σχολείο). Να παρουσιαστεί με σωστό τρόπο το τι προσφέρει κάθε επάγγελμα. Να προσκληθούν αντίστοιχοι επαγγελματίες να κάνουν μια παρουσίαση στους μαθητές, στα πλαίσια του ΣΕΠ, να οργανωθούν εκδρομές σε βραβευμένα ή δημοφιλή κτήρια κάθε πόλης με ξενάγηση από τον αρχιτεκτονά τους. Ιδέες υπάρχουν, θέληση και πρωτοβουλία όμως;
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια κύριε Λαέρτη Αντώνιε Βασιλείου;
Να αφήσω την Αρχιτεκτονική και να ασχοληθώ με την επόμενη δοκιμασία. Δεν είναι ότι δεν μου αρέσει ή πως δεν τα καταφέρνω (αν και οι ουκ ολίγες κρίσεις –οικονομικές, πανδημίες κτλ μας βάζουν αρκετές τρικλοποδιές), απλά δεν θέλω να αναλωθώ ολόκληρη τη ζωή μου σε μία τέχνη/επάγγελμα, επιθυμώ να δοκιμαστώ και σε νέες, διαφορετικές προκλήσεις. Θέλω να ασχοληθώ με τον κινηματογράφο και το γράψιμο. Ίσως και με έναν συνδυασμό αυτών των δύο, ιδανικά.
Τέλος, θα μπορούσατε παρακαλώ να μας προτείνετε 5 κτίρια (κατασκευασμένα και επισκέψιμα) τα οποία θεωρείτε ως τα πιο σημαντικά παγκοσμίως που κάποιος θα έπρεπε να επισκεφτεί οπωσδήποτε;
Είναι τόσα πολλά τα παραδείγματα που μπορώ να σκεφτώ και μάλιστα κάποια από αυτά είναι μέρη που εγώ ο ίδιος δεν έχω επισκεφτεί ακόμα αλλά θέλω σαν τρελός! Ας ονομάσουμε όμως 5 υπαρκτά τα οποία έχω επισκεφτεί, τουλάχιστον μία φορά.
Δεν είναι απαραίτητα σύγχρονα κτήρια με τεχνολογία αιχμής. Αρεκτές φορές για ‘μένα μετράει η χειρονομία του να εντάξεις και να κατασκευάσεις ένα απλό, μινιμάλ κτήριο, κατασκευασμένο με λαϊκή τεχνοτροπία σε άγριο τοπίο, όπου η φύση κυριαρχεί και ελέγχει τα πάντα:
1) Τιμή στον ανώνυμο ακρητικό φάρο ή μικρό ξωκλήσσι που τοποθετούνται στα ανεμοδαρμένα άκρα των όμορφων νησιών μας, σε άμεση επαφή με τη θάλασσα, ένα κομμάτι τεχνητού βράχου που ξεπροβάλλει στον ορίζονται και εξασφαλίζει μια θέση στην αιωνιότητα. Εμείς οι Έλληνες τα θεωρούμε αυτά τα κτίσματα δεδομένα και τα σνομπάρουμε, αλλά για τους μη-Έλληνες, είναι απλά μυσταγωγικά.
2) Ο Παρθενώνας μας. Ξέρω κλισέ. Αλλα σημαντικότατο κλισέ. Οποιοσδήποτε έχει βρεθεί πάνω στο βράχο της Ακρόπολης, μέρα με ηλιοφάνεια, με τις πέτρες να πυρώνουν και τη θερμοκρασία να αγγίζει τους 40+. Και φτάνεις στην κορυφή και αντικρύζεις τον Παρθενώνα, ξεχνάς τα πάντα και απορροφάσαι από το αναστηλωμένο κτίσμα και τη θέα της Αθήνας. Και συνειδητοποιείς την άχρονη δύναμη της Αρχιτεκτονικής. Θες να διδάξεις ή να μιλήσεις σε ένα 7χρονο για το τι είναι Αρχιτεκτονική; Φέρε το παιδί στην Ακρόπολη.
3) Στη συνέχεια ταξίδεψε στο Cape Town της Νότιας Αφρικής και πήγαινε το στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Zeitz Mocca του Βρετανού Thomas Heatherwick. Το μεγαλείο αρχιτεκτονικής και μηχανικής ξεδιπλώνεται μπροστά σου εντός μερικών δευτερολέπτων, τη στιγμή που στρίβεις και εισέρχεσαι στο λόμπι του μουσείου. Το είχα δει σε φωτογραφίες και το θεώρησα πρωτοποριακό, αλλά την στιγμή που το επισκέφτηκα, η καρδιά μου πάγωσε στιγμιαία. Και το ζήλεψα!
4) Θα κλέψω, αλλά για το #4 επιλέγω οποιοδήποτε κτήριο από τους μεγάλους δάσκαλους του (νέο)Μπρουταλισμού, διαφορετικών χωρών καταγωγής αλλά και εποχής, ωστόσο με έναν κοινό παρανομαστή: εξαιρετικοί αρχιτέκτονες και τελειομανείς τεχνήτες με σημασία στην λεπτομέρεια. Οποιοδήποτε έργο του Ιταλού Carlo Scarpa, του Ιάπωνα Tadao Ando, του Ελβετού Peter Zumthor, του Αμερικάνου Louis Kahn, θα σας πείσει πως η Αρχιτεκτονική αξίζει καλύτερης τύχης και εκτίμησης στην Ελλάδα. Λεπτομέρεια, λυρισμός, μινιμαλισμός, τρομερό παιχνίδι φωτός και σκιών..
5) Fondazione Prada, στο Μιλάνο. Πήγα πρόσφατα, έχοντας επισκεφτεί διάφορα έργα των ΟΜΑ και του Rem Koolhaas (Ολλανδός θρύλος της σύγχρονης αρχιτεκτονικής), και γι’αυτόν τον λόγο ξεκίνησα δύσπιστος. Τελικά άλλαξα γνώμη στιγμιαία και όσο περπατούσα εντός του πολιτισμικού πολυχώρου στα περίχωρα του Μιλάνου τόσο ερωτευόμουνα την ιδέα αλλά και την εφαρμογή (με τρομερή έμφαση στην κατασκευαστική λεπτομέρεια) ένός τόσο φιλόδοξου πρότζεκτ. Αν θέλει κάποιος να έχει μια οπτική περιγραφή για τον λήμμα «πολυχώρος πολιτισμού και τέχνης», οφείλει να το επισκεφτεί.
Λαέρτης Αντώνιος Ando Βασιλείου | www.laav.nl | Facebook & Instagram: @laavarchitects
Ευχαριστούμε πολύ τον Λαέρτη Αντώνιο Ando Βασιλείου για το φωτογραφικό υλικό.
