Ας το δεχτούμε ως γεγονός: οι streaming πλατφόρμες ήρθαν για να μείνουν! Τα τελευταία χρόνια, η εξάπλωση και το διαρκώς αυξανόμενο μερίδιο αγοράς που καταλαμβάνουν, υποδεικνύουν ότι υπηρεσίες streaming όπως το Netflix, to Hulu ή το Amazon Prime αποκτούν πλέον ζωτική σημασία στη διαμόρφωση του κλάδου της τηλεόρασης από δω και πέρα. Και μπορεί εδώ στην Ελλάδα να έχουμε μόνο το Netflix “κορώνα στο κεφάλι μας” προς το παρόν αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα αργήσουν σιγά σιγά να μας “επισκέπτονται” κι άλλες πλατφόρμες. Για το λόγο λοιπόν αυτό, είπα αυτή τη βδομάδα να δούμε σε ένα μικρό βαθμό το πώς οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν το τρέχον αλλά και το μελλοντικό σκηνικό της τηλεόρασης.
Πρώτα απ’ όλα, η φιλοσοφία όλων αυτών των υπηρεσιών streaming τηλεόρασης είναι μία: δίνουν τον απόλυτο έλεγχο στο θεατή. Αυτός είναι που θα αποφασίσει ποια σειρά θα δει, πότε θα τη δει και με ποιον τρόπο. Με τον τρόπο αυτό, ξεφεύγουμε από τη νόρμα των προγραμμάτων των “παραδοσιακών” καναλιών ενώ ο θεατής μπορεί να διαμορφώσει, με βάση τις προτιμήσεις που εμφανίζει, το υλικό των streaming υπηρεσιών σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό. Το γεγονός ότι τα έσοδα για τις πλατφόρμες αυτές προέρχονται άμεσα από τον τηλεθεατή μέσω των συνδρομών κι όχι μέσω διαφημίσεων, βάζει το χρήστη σε μια καίρια θέση. Η γνώμη του μετράει περισσότερο, οι προτιμήσεις του λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψιν και τα σχόλιά του “πιάνουν τόπο”. Τι άλλο μπορεί λοιπόν να κάνει το Netflix ή το Amazon Prime από το να αφουγκραστεί το συνδρομητή και να του προσφέρει καλύτερο, ποιοτικότερο και πιο ενδιαφέρον τηλεοπτικό υλικό;
Από την άλλη, πολλοί δημιουργοί και σεναριογράφοι έχουν εκφράσει την άποψη ότι σε μια streaming πλατφόρμα είναι πολύ πιο εύκολο να δημιουργήσεις μια σειρά έτσι όπως την οραματίζεσαι. Τόσο η Lana Wachowski του Sense8 (για του οποίου το φινάλε μιλήσαμε την περασμένη βδομάδα) όσο κι η Shonda Rhimes του Grey’s Anatomy, του Scandal και του How to get away with murder (που υπέγραψε πρόσφατα πολυετή συμφωνία με το Netflix) έχουν υποστηρίξει ότι οι περιορισμοί κι οι παρεμβάσεις όσον αφορά το περιεχόμενο μιας σειράς είναι σημαντικά λιγότεροι σε μια υπηρεσία streaming. Έτσι, δίνεται μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στο δημιουργό να φέρει στη ζωή τη σειρά του όπως ακριβώς θέλει. Επιπλέον, το γεγονός ότι συνήθως η κυκλοφορία μιας σεζόν γίνεται συνολικά κι όχι εβδομαδιαία (όπως στα “παραδοσιακά” τηλεοπτικά κανάλια) δίνει τη δυνατότητα στο σεναριογράφο να πει μια ολοκληρωμένη ιστορία σε έναν κύκλο, χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος να κοπεί η σειρά από τη μία βδομάδα στην άλλη.
Όλα τα παραπάνω, όπως είναι φυσιολογικό, επηρεάζουν και την ίδια τη μορφή των επεισοδίων. Απαλλαγμένα από το “βάρος” των διαφημίσεων και το άγχος του να διακόψουν τη ροή του επεισοδίου σε ένα ενδιαφέρον σημείο για να κρατήσουν το θεατή και μετά το διαφημιστικό διάλειμμα, οι σειρές στις streaming πλατφόρμες παρουσιάζουν μια συνοχή σε βάθος επεισοδίου, έχοντας μια ολοκληρωμένη όψη χωρίς ιδιαίτερες διακοπές στη ροή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην κουράζεται ο θεατής και να μπορεί εύκολα να δει πολλά επεισόδια back-to-back (το λεγόμενο binge-watching).
Βέβαια, η ραγδαία ανάπτυξη του Netflix, του Hulu και των άλλων υπηρεσιών έχουν δύο άμεσες αρνητικές συνέπειες. Πρώτον, λόγω της δυνατότητας να τις χρησιμοποιήσεις από διάφορες συσκευές (tablets, smartphones, laptops), η πώληση των συμβατικών τηλεοράσεων έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με άμεσο αντίκτυπο στο εμπόριο των ηλεκτρονικών συσκευών. Επιπλέον, το γεγονός ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών streaming υπηρεσιών οδηγεί σε πολλές διαφορετικές σειρές να ανήκουν σε διαφορετικές συνδρομητικές “στέγες”. Έτσι, ο θεατής επιβαρύνεται με ένα μεγαλύτερο κόστος συνδρομής σε διάφορες πλατφόρμες, εφόσον θέλει να παρακολουθεί όλες τις σειρές που τον ενδιαφέρουν. Επιπλέον, εκτός του κόστους, αυτό συνεπάγεται και μια σύγχυση για το χρήστη ο οποίος αναγκάζεται να ψάχνει ποια σειρά παρακολουθεί σε ποια πλατφόρμα και να χάνει χρόνο στη διαδικασία της αναζήτησης αυτής.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα υπάρχουν πολλά στο νέο status quo της τηλεόρασης. Νέες streaming πλατφόρμες εμφανίζονται διαρκώς ενώ πολλά από τα υφιστάμενα μεγάλα “παραδοσιακά” κανάλια εγκαινιάζουν κι αυτά αντίστοιχες υπηρεσίες με σκοπό να κερδίσουν ένα μέρος αυτού του διαρκώς εξελισσόμενου μεριδίου αγοράς. Υπέρ ή κατά, ίσως δεν έχει πια πολλή σημασία. Το σίγουρο είναι ένα: έχουμε μπροστά πολλές αλλαγές ακόμη στο τηλεοπτικό τοπίο!
Πηγές:
https://www.vanityfair.com/hollywood/2017/06/netflix-sense8-lana-wachowski
https://www.theverge.com/2015/12/30/10647736/netflix-hulu-amazon-original-shows-streaming-tv-2015
https://www.nytimes.com/2017/08/13/technology/the-messy-confusing-future-of-tv-its-here.html
https://deadline.com/2018/05/shonda-rhimes-netflix-abc-disruptors-commentary-news-1202380505/