Η ενυδρειοπονία (aquaponics), είναι ένα υβριδικό σύστημα που συνδυάζει την ιχθυοκαλλιέργεια με την υδροπονία. Αυτό επιτυγχάνεται με την μεταφορά νερού από την ιχθυοκαλλιέργεια στην καλλιέργεια των φυτών. Το νερό αυτό, περιέχει τα απόβλητα των ψαριών τα οποία είναι πολύ θρεπτικά για τα φυτά, ενώ τα φυτά με τη σειρά τους «φιλτράρουν» το νερό και το επιστρέφουν στα ψάρια καθαρό. Έτσι, με αυτή την «συνεργασία» ωφελούνται και τα δύο μέρη. Η μέθοδος αυτή βρίσκεται σε αρχικά στάδια, αλλά ουσιαστικά είναι μια αρχαία μέθοδος καθώς στην φύση, στις θάλασσες και στα ποτάμια, συμβιώνουν εκατομμύρια χρόνια φυτά και ψάρια.
Πώς ακριβώς λειτουργεί;
Στην υδροπονία τα φυτά λαμβάνουν τα απαραίτητα για την ανάπτυξή τους συστατικά μέσω του νερού και διάφορων χημικών σκευασμάτων, καθώς δεν υπάρχει χώμα. Στην ενυδρειοπονία, η λίπανση των φυτών γίνεται με τα απόβλητα των ψαριών, τα οποία είναι πλούσια σε αμμωνία, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών. Οι ρίζες των φυτών είναι επάνω σε ένα υπόστρωμα αργίλου, έτσι ώστε να απορροφούνται οι θρεπτικές ουσίες. Δημιουργείται ένα «φίλτρο» για το νερό και με αυτόν το τρόπο το νερό ξαναγυρίζει πίσω στο ενυδρείο καθαρό.
Τα φυτά
Τα πιο συνηθισμένα φυτά για την ενυδρειοπονία είναι το μαρούλι, η τομάτα, το μπρόκολο και ο βασιλικός. Παρόλα αυτά και άλλα λαχανικά ή βότανα μπορούν να καλλιεργηθούν πολύ αποτελεσματικά. Σημαντικό πλεονέκτημα για την παραγωγή φυτών είναι ότι δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Αποτελεί δηλαδή μια βιολογική μορφή καλλιέργειας. Ακόμη, υπάρχει αυξημένη πυκνότητα φύτευσης σε σχέση με την παραδοσιακή καλλιέργεια ενώ ταυτόχρονα τα φυτά μεγαλώνουν σχεδόν δύο φορές γρηγορότερα. Επιπλέον παρατηρείται ελαχιστοποίηση των ασθενειών των φυτών, ειδικά αυτών που προσβάλουν τις ρίζες και τα φυτά δεν χρειάζονται πότισμα και βοτάνισμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την δυνατότητα μεγάλου όγκου, βιολογικής καλλιέργειας σε μικρότερο χώρο.
Τα ψάρια
Τα ψάρια που χρησιμοποιούνται στην ενυδρειοπονία είναι όλα του γλυκού νερού και χαρακτηρίζονται από ανθεκτικότητα στις μεταβολές της θερμοκρασίας και του περιβάλλοντός τους. Τέτοια είδη είναι τα γατόψαρα, ο κυπρίνος, η πέρκα και το πιο συνηθισμένο τα τιλάπια. Τα απόβλητα των ψαριών περιέχουν μεγάλες ποσότητες αμμωνίας, η οποία σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξική. Στην ενυδρειοπονία όμως, το νερό καθαρίζεται αποτελεσματικά από τα φυτά και επιστρέφει στα ψάρια καθαρό. Με αυτόν τον τρόπο, η ποσότητα του νερού, παραμένει σταθερή και δεν χρειάζεται προσθήκη μεγάλων όγκων νερού. Επίσης, εξοικονομείται ενέργεια και για την θέρμανση ή την ψύξη του νερού, καθώς αυτό διατηρεί μια σχετικά σταθερή θερμοκρασία.
Το περιβάλλον
Η ενυδρειοπονία, δημιουργεί πολλαπλά οφέλη και για το περιβάλλον. Αρχικά, με αυτόν τον τρόπο καλλιέργειας ξοδεύεται 90% λιγότερο νερό σε σχέση με την παραδοσιακή καλλιέργεια, ενώ ταυτόχρονα δεν μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας. Ακόμη, μειώνονται κατά πολύ οι εκτάσεις και η ενέργεια που απαιτούνται για την παραγωγή τροφής. Τέλος, μπορεί να γίνει παραγωγή προϊόντων σε οποιαδήποτε περιοχή και με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, κάτι που μπορεί να βοηθήσει και περιοχές που δεν έχουν ευνοϊκό κλίμα.
