Είναι ένας όρος που βλέπουμε συνέχεια τελευταία ως προειδοποίηση για την χρήση τους σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα και αν κλικ- άρουμε, εθνική ή διεθνής, blog ή web shop και αυτό οφείλεται κυρίως στον νόμο που νομοθέτησε η Ε. Ε. το 2015. Έχουν απασχολήσει και τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με το αν παραβιάζουν την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια κάποιου ή όχι. Ας δούμε όμως αναλυτικά τι είναι αυτά.
Καταρχήν, υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με το γιατί ονομάστηκαν cookies (μπισκοτάκια). Η πρώτη θεωρεί ότι το όνομα προήλθε από το παραμύθι Hansel & Gretel, οι οποίοι πετούσαν ψίχουλα από μπισκότα ώστε να μπορούν να βρουν το δρόμο της επιστροφής. Η δεύτερη θεωρία προέρχεται από ένα Unix πρόγραμμα, λεγόμενο “Chinese Fortune Cookie”, το οποίο έδειχνε στο χρήστη ένα διαφορετικό γνωμικό κάθε ημέρα. Η τρίτη θεωρία και πιο ευρέως αποδεκτή είναι μία τεχνική που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα οι προγραμματιστές,το “magic cookie”, για να αναφερθούν σε ένα μικρό κομμάτι κώδικα που δεν ήταν άμεσα εμφανίσιμο στο χρήστη.
Τα cookies είναι μικρά κομμάτια πληροφορίας, σε μορφή απλού κειμένου, τα οποία δημιουργούνται και αποθηκεύονται στην μνήμη του browser μας από τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε. Οι πληροφορίες που αποθηκεύονται σε αυτά εξαρτώνται από την εκάστοτε σελίδα. Συνήθως περιλαμβάνει το username, session ID, τελευταία επίσκεψη, προσωπικές προτιμήσεις κ. α. Ο κύριος σκοπός τους επομένως είναι η αναγνώριση ενός χρήστη και των προτιμήσεων αυτού όταν επανεισέλθει στην εκάστοτε ιστοσελίδα. Χωρίς τα cookies κάθε φορά που θα μπαίναμε σε ένα ιστότοπο θα ήταν σαν να μπήκαμε για πρώτη φορά.
Οι διαχειριστές της κάθε ιστοσελίδας έχουν την δυνατότητα χρησιμοποιώντας τα cookies να βελτιώσουν την συνολική εικόνα του site τους καθώς και να δουν αναλυτικά δεδομένα όπως συνολικό αριθμό επισκεπτών, πόσο χρόνο αφιερώνουν κατά μέσο όρο οι χρήστες κ. α. Όμως βοηθούν και τον καταναλωτή διότι του εμφανίζει διαφημίσεις σχετικές με τις αναζητήσεις που έχει κάνει. Η διαχείριση των cookies γίνεται αποκλειστικά από τον browser και κάθε browser έχει δικά του cookies. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι πως κάθε ιστοσελίδα επιτρέπεται να ελέγχει αποκλειστικά τα cookies που έχει δημιουργήσει η ίδια η σελίδα!
Βέβαια τα cookies δεν είναι κάτι νέο, καθώς υπάρχουν σχεδόν από την γέννηση του Internet αλλά θα αναρωτιέστε γιατί όλος αυτός ο θόρυβος σχετικά με την κλοπή της ιδιωτικότητας. Υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι, ο πρώτος αφορά γενικώς τα ηλεκτρονικά καταστήματα. Φανταστείτε ότι αγοράζετε κάτι από ένα site, αναγκαστικά θα εισάγετε τα προσωπικά σας στοιχεία όπως διεύθυνση, τηλέφωνο, ονοματεπώνυμο κ.λ.π. Αυτές τις πληροφορίες πλέον τις κατέχει το site και μπορεί κάλλιστα να τις πουλήσει σε όποιον τις ζητήσει. Επίσης μπορεί να παρακολουθεί την κάθε σας κίνηση, ποια σελίδα διαβάζετε, ποιες διαφημίσεις βλέπετε και αυτό είναι κάτι που δίνει ένα αίσθημα ανασφάλειας σε πολλούς.
Ο δεύτερος λόγος είναι η δράση μερικών εταιρειών, οι οποίες δημιουργούν cookies που είναι ορατά σε πολλά sites. ‘Ένα παράδειγμα είναι οι μικρές διαφημίσεις που πετάγονται σε sites, με το πάτημα τους αποθηκεύονται cookies που μπορούν να προσπελαστούν από πολλές σελίδες. Συνεπώς οι κινήσεις μας καταγράφονται συνεχώς και δημιουργούνται, ανώνυμα μεν, πλούσια δε προφίλ χρηστών. Υπήρξε και ένα περιστατικό(η αιτία όλου αυτού του ντόρου) όπου μία εταιρεία διαφημίσεων προσπάθησε να συνδέσει αυτά τα προφίλ με ονόματα, διευθύνσεις και τηλέφωνα, μία καθαρά πράξη κατασκοπείας!
Μπορεί το πεδίο να φαίνεται αποθαρρυντικό όμως μπορεί κάποιος να λάβει μέτρα πρόληψης απέναντι στα κακόβουλα cookies. Καταρχάς θα έπρεπε να απενεργοποιήσει στον browser την αποθήκευση cookies αγνώστων, τρίτων ιστοσελίδων (η μη αποθήκευση κανενός cookie θα αποτελούσε πρόβλημα ιδίως την σημερινή εποχή). Επίσης θα ήταν συνετό να έμπαινε μόνο σε ιστοσελίδες που εμπιστεύεται και να μην πατάει σε διαφημίσεις που δεν απεικονίζουν καθόλου εταιρεία, λογότυπο ή φορέα. Ένα ακόμη πιο ισχυρό μέτρο είναι η χρήση ενός VPN προγράμματος που δεν επιτρέπει στις ιστοσελίδες να αποθηκεύσουν cookies εκτός από αυτά που ορίζει ο χρήστης.
Η Ε. Ε. θέσπισε το 2015 ένα νόμο περί προστασίας των πολιτών από ανεπιθύμητα cookies. Συγκεκριμένα, μία σελίδα που έχει έδρα στην Ε.Ε ή απευθύνεται σε Ευρωπαίους πολίτες πρέπει να δηλώνει ότι χρησιμοποιεί μόνο δικά της cookies στους επισκέπτες της και να ζητάει την άδεια τους πριν την αποθήκευση τους και η μη συμμόρφωση με το νόμο αυτό επιφέρει βαρύποινα προσθίματα.
Κλείνοντας, πιστεύω πως μετά την θέσπιση του νόμου της Ε.Ε δεν πρέπει να είμαστε τόσο ανήσυχοι σχετικά με την παραβίαση των προσωπικών μας δεδομένων και την ύπαρξη κακόβουλων cookies στον υπολογιστή μας αλλά καλό θα ήταν να κάναμε τις απαραίτητες ενέργειες προστασίας ώστε να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι δεν παραβιάζεται η ιδιωτικότητα μας.
