Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, μαθητής 15 ετών. Δολοφονήθηκε με μια σφαίρα στην καρδιά, τον Δεκέμβρη του 2008, από τον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα στα Εξάρχεια. Τα γεγονότα που ακολούθησαν συγκλόνισαν την Ελλάδα και τον κόσμο κι έμειναν στην ιστορία ως η «Εξέγερση του Δεκέμβρη».
Το ιστορικό της δολοφονίας
Το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου 2008 ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος βρίσκεται στα Εξάρχεια για να γιορτάσει την ονομαστική εορτή του φίλου του Νίκου Ρωμανού και να συναντήσει τον ίδιο και άλλα παιδιά της παρέας τους. Η περιοχή, η οποία είναι αγαπημένη των νέων κυρίως, είναι γεμάτη με κόσμο, καθώς είναι μέρα γιορτής και Σάββατο.
Ταυτόχρονα, ένα περιπολικό της αστυνομίας διέρχεται από την περιοχή, έχοντας λάβει εντολή να κατευθυνθεί προς την Αλεξάνδρας, όπου είχε γίνει μια τροχαία παράβαση, ωστόσο το περιπολικό, για άγνωστο λόγο, δεν φτάνει ποτέ στο σημείο, αλλά αντ’ αυτού περιτριγυρίζει στους δρόμους του κέντρου των Εξαρχείων. Λίγο πριν της 9 το βράδυ, ομάδα νεαρών επιτίθεται φραστικά στους δύο αστυνομικούς του περιπολικού, Επαμεινώνδα Κορκονέα και Βασίλη Σαραλιώτη και πετούν αντικείμενα εναντίον τους. Στην ομάδα των παιδιών -κατά πληροφορίες- βρίσκεται και ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος μαζί με τον Νίκο Ρωμανό, ωστόσο για την ώρα το επεισόδιο λήγει εκεί και οι αστυνομικοί επιβιβάζονται στο περιπολικό και φεύγουν, αφού προηγουμένως έχουν ρίξει μια χειροβομβίδα κρότου λάμψης προς το σημείο όπου βρίσκονταν τα παιδιά που τους επιτέθηκαν.
Λίγη ώρα αργότερα, οι δύο αστυνομικοί επιστρέφουν πεζοί αυτή τη φορά, στο σημείο όπου δέχθηκαν την επίθεση, στη διασταύρωση Μεσολογγίου – Τζαβέλα και διαπληκτίζονται ξανά φραστικά με τους νεαρούς, ζητώντας το λόγο για το επεισόδιο που προηγήθηκε. Ύστερα, ακολουθούν δύο πυροβολισμοί από το όπλο του Κορκονέα.
«Ρε ‘σεις, με χτυπήσανε». Αυτές ήταν οι τελευταίες λέξεις του δεκαπεντάχρονου μαθητή. Τα παιδιά γύρω φωνάζουν «Ασθενοφόρο». Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος βρίσκεται να κείτεται στο έδαφος νεκρός. Οι δυο αστυνομικοί επιστρέφουν στο περιπολικό.
Τη σκηνή αυτή καταγράφει με την κάμερά της από το μπαλκόνι του σπιτιού της κάτοικος Εξαρχείων, η οποία είχε κινητοποιηθεί νωρίτερα, όταν ακούστηκε η κρότου λάμψης και σκέφτηκε να καταγράψει ότι γινόταν. Ωστόσο, δεν κατέγραψε τίποτα αρχικά, καθώς δεν θεώρησε σπουδαίο το περιστατικό, εφόσον είχε ζήσει πολλά περιστατικά κατά καιρούς στην περιοχή και είχε δει πολύ πιο έντονα επεισόδια. Παρέμεινε, παρ’ όλα αυτά, στο μπαλκόνι και είδε λίγο αργότερα τους αστυνομικούς τη στιγμή που επέστρεφαν πεζοί στο σημείο. Τότε ήταν που πάτησε το Rec, καθώς όπως είπε σε μαρτυρία της, από τον τρόπο που περπατούσαν οι αστυνομικοί προς το μέρος των παιδιών κατάλαβε ότι κάτι θα συμβεί. Αυτή η καταγραφή αποδείχθηκε πάρα πολύ σημαντική για όσα ακολούθησαν.
Οι πρώτες στιγμές μετά το περιστατικό
Οι δυο αστυνομικοί επιστρέφουν στο περιπολικό και ενημερώνουν το κέντρο άμεσης δράσης από το περιπολικό: «Όχημα Εξαρχείων… Ζωοδόχου Πηγής – Ναυαρίνου… Με αναρχικούς… δεχθήκαμε επίθεση», και στη δεδομένη στιγμή, δεν κάνουν καμιά αναφορά για το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε όπλο.
Μετά τους πυροβολισμούς και τις κραυγές των φίλων του Αλέξανδρου πάνω από το νεκρό του σώμα, μαζεύεται σταδιακά πλήθος. Τις πρώτες στιγμές δεν έχει κανείς συνειδητοποιήσει ότι το παιδί είναι νεκρό, μέχρι που κάποιος σηκώνει την μπλούζα του και βλέπει την τρύπα στο σημείο της καρδιάς.
Το παιδί μεταφέρεται με ασθενοφόρο στον Ευαγγελισμό, όπου μένει μόνο να διαπιστωθεί ο θάνατός του.
Η μητέρα του νεκρού παιδιού δέχεται τηλεφώνημα, ενώ βρίσκεται ακόμη στο κατάστημά της, ότι ο γιός της είναι σοβαρά τραυματισμένος. «Πείτε μου σας παρακαλώ.. ζει το παιδί μου»; Ρωτάει. Της απαντούν «Δεν ξέρω… Ελάτε με μία φίλη σας».
Ο Αλέξανδρος βρίσκεται πάνω σε ένα φορείο, στο βάθος του τμήματος επειγόντων περιστατικών του Ευαγγελισμού. Μόνος. Η πρώτη που φτάνει κοντά του είναι η μητέρα μιας φίλης του που έχει ενημερωθεί από την κόρη της για όσα τραγικά προηγήθηκαν. Λίγο αργότερα βρίσκεται κοντά του και η μητέρα του.
Για μισή, περίπου, ώρα μετά το περιστατικό και την πρώτη ενημέρωση από τους αστυνομικούς, το κέντρο άμεσης δράσης καλεί τους αστυνομικούς για να λάβουν περαιτέρω ενημέρωση και δεν παίρνουν καμιά απάντηση στις κλήσεις τους.
Η είδηση έχει αρχίσει να διαδίδεται και πολύ γρήγορα βγαίνει το πρώτο έκτακτο δελτίο στην τηλεόραση το οποίο κάνει αναφορά για σοβαρές συμπλοκές που έγιναν ανάμεσα σε αστυνομικούς και αντιεξουσιαστές και ότι υπήρξαν πυροβολισμοί και ο θάνατος του παιδιού. Στα επόμενα έκτακτα δελτία ακούστηκε ότι ο αστυνομικός πυροβόλησε στον αέρα για εκφοβισμό, ότι ήταν σε άμυνα και γι’ αυτό αναγκάστηκε να κάνει χρήση του όπλου του, ότι το όπλο εκπυρσοκρότησε, η σφαίρα εξοστρακίστηκε με αποτέλεσμα το τραγικό συμβάν, μεταφέροντας έτσι την πρώτη εικόνα που δόθηκε από την αστυνομία.
Ταυτόχρονα στα social media η είδηση μεταδίδεται ταχύτατα και με περισσότερες λεπτομέρειες. Ήδη από τις πρώτες στιγμές του συμβάντος ο κόσμος είχε αρχίσει να βγαίνει στους δρόμους όχι μόνο της Αθήνας αλλά και άλλων πόλεων, άνθρωποι από κάθε πολιτικό χώρο, εκφράζοντας την οργή για τον θάνατο ενός νέου παιδιού, και μάλιστα κάτω από τέτοιες συνθήκες, αλλά και μια γενικότερη οργή η οποία ήταν έτοιμη από καιρό. Όσο περνούσε η ώρα, ο κόσμος στους δρόμους πλήθαινε. Η εξέγερση είχε ξεκινήσει, αν και κανείς δεν περίμενε στη δεδομένη στιγμή την έκταση που θα έπαιρνε, ούτε και την διάρκειά της.
Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος γίνεται ήρωας και γράφεται στην ιστορία
Από το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου και για τις 3 επόμενες μέρες, η χώρα έζησε φοβερά γεγονότα. Διαδηλώσεις και κάθε είδους κινητοποιήσεις οργανώθηκαν στην πρωτεύουσα, καθώς και στην Θεσσαλονίκη, τον Βόλο, την Κέρκυρα, το Ηράκλειο και σε άλλες πόλεις, οι οποίες συνοδεύτηκαν από σοβαρότατα επεισόδια. Καταστροφές καταστημάτων, τραπεζών και δημόσιων κτιρίων με φωτιές και κάθε είδους βανδαλισμό, καταστροφές αυτοκινήτων και κατοικιών, ακόμη και πλιάτσικο επικρατούσαν στο διάστημα αυτών των ημερών με απίστευτες συγκρούσεις ανάμεσα σε πολίτες και αστυνομία. Η κατάσταση δεν ήταν δυνατόν να ελεγχθεί. Η κυβέρνηση έφτασε στο σημείο να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής στρατιωτικού νόμου και παραλίγο να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ ξένες χώρες, όπως η Αυστραλία και η Βρετανία, προειδοποιούσαν τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί αν επισκεπτόταν την Αθήνα. Η τυφλή βία κυριαρχούσε.
Η βρετανική εφημερίδα Guardian έγραψε για την κατάσταση και τις ταραχές «από τις χειρότερες στην Ελλάδα από το 1974, οπότε και αποκαταστάθηκε η δημοκρατία». Μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν εκτενή ρεπορτάζ για την δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου που πυροδότησε στη χώρα την βία και το BBC χαρακτήρισε τα γεγονότα με τη λέξη «εξέγερση».
Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκαν συζητήσεις για την εκμετάλλευση της κατάστασης από διάφορους, ύποπτους και αμφιλεγόμενους χώρους και έγινε λόγος ακόμη και για προβοκάτσια.
Τα γεγονότα κορυφώθηκαν την ημέρα της κηδείας του Αλέξανδρου, στις 9 Δεκέμβρη, με επεισόδια σοβαρότατης έκτασης.
Τις επόμενες μέρες η Αθήνα θύμιζε βομβαρδισμένη πόλη. Η ζημία από τις καταστροφές, σύμφωνα με απολογισμό του «ΕΒΕΑ» είχε ως εξής: 435 επιχειρήσεις υπέστησαν μεγάλες καταστροφές και 37 από αυτές υπέστησαν ολοσχερή καταστροφή συνολικού κόστους 50 εκατομμυρίων ευρώ. O απολογισμός από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης ανάφερε 88 επιχειρήσεις που υπέστησαν καταστροφές, από τις οποίες 10 καταστράφηκαν ολοσχερώς. Τα παραπάνω στοιχεία παραδόθηκαν στο αρμόδιο υπουργείο για να ξεκινήσει η παροχή αποζημιώσεων, σύμφωνα με τα όσα είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση. Το περιοδικό «Economist» ανέφερε την εκτίμηση ότι η ζημία ξεπέρασε τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έγινε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι
Ήδη κατά τη διάρκεια των ταραχών, αλλά πολύ περισσότερο και αργότερα, συζητήθηκαν πολύ τα αίτια των γεγονότων. Η χώρα είχε κλονιστεί το τελευταίο διάστημα από απανωτές κρίσεις και σκάνδαλα, τα οποία είχαν ήδη πυροδοτήσει την οργή των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων. Οι μεγάλες πυρκαγιές του 2007, η υπόθεση των ομολόγων, τα σκάνδαλα Ζαχόπουλου και Βατοπεδίου, καθώς και οι ατιμώρητες αυθαιρεσίες της αστυνομίας, όπως η υπόθεση «Ζαρντινιέρα», σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, που είχε κιόλας ξεκινήσει με τις συνέπειές της πλέον να φαίνονται καθαρά στην καθημερινότητα, με την ανεργία, την ανέχεια και την αβεβαιότητα που πλήττει, ιδιαίτερα τους νέους, οι οποίοι ήταν οι πρωταγωνιστές της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μίγμα, το οποίο, όταν εξερράγη, είχε αυτά τα τραγικά αποτελέσματα που πλέον καταγράφηκαν στην ιστορία. Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έγινε ήρωας, πεθαίνοντας, και όχι ζώντας, όπως δυστυχώς συνήθως γίνεται.
11 χρόνια μετά
Φτάνοντας στο σήμερα, κάθε Δεκέμβρη, στην επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου, η Αθήνα γίνεται φρούριο, αφού κάθε τέτοιες μέρες γίνονται επεισόδια μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης.
Ο Επαμεινώνδας Κορκονέας τον περασμένο Ιούλιο αποφασίστηκε να αποφυλακιστεί, αφού προηγουμένως η ποινή του μετατράπηκε από ισόβια σε 13 χρόνια με την αναγνώριση του έντιμου πρότερου βίου ως ελαφρυντικό. Ωστόσο, πριν λίγο καιρό, ο εισαγγελέας του Αρείου πάγου ζήτησε την αναίρεση αυτής της απόφασης. Αναμένεται να δούμε ποια θα είναι η τελική απόφαση.
Ο Βασίλης Σαραλιώτης έχει αποφυλακιστεί.
Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος παρέμεινε ένα παιδί 15 χρόνων, μα δυστυχώς, μόνο στη μνήμη μας.
Το παρακάτω βίντεο δόθηκε από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής της οικογένειας Γρηγορόπουλου και δείχνει αναλυτικά τα γεγονότα της δολοφονίας του Αλέξανδρου. Είναι μία τρισδιάστατη αναπαράσταση, διάρκειας 9.35 λεπτών, η οποία σχεδιάστηκε από ειδικούς και στηρίχθηκε στις μαρτυρίες των ανθρώπων που βρέθηκαν στο συμβάν, καθώς και στο ερασιτεχνικό βίντεο της μάρτυρος, το μοναδικό που υπάρχει, η οποία κατέγραψε την σκηνή από το μπαλκόνι του σπιτιού της.
Πηγές
Ταραχές του Δεκεμβρίου 2008 στην Ελλάδα – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://el.wikipedia.org/wiki/Ταραχές_του_Δεκεμβρίου_2008_στην_Ελλάδα (Τελευταία πρόσβαση: 4-12-2019)
Η πρώτη που είδε τον Γρηγορόπουλο νεκρό: Σήκωσα την μπλούζα, είδα την οπή, έπιασα το κούτελό του, ήταν παγωμένο – 6-12-2018 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.iefimerida.gr/news/463620/i-proti-poy-eide-ton-grigoropoylo-nekro-sikosa-tin-mployza-eida-tin-opi-epiasa-koytelo (Τελευταία πρόσβαση: 4-12-2019)
Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας δολοφονίας – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση:https://www.dailymotion.com/video/xfx9q4- (Τελευταία πρόσβαση: 4-12-2019)
«Να επιστρέψει στο κελί ο Κορκονέας» – Ολόκληρο το σκεπτικό της αναίρεσης από τον εισαγγελέα – 2-12-2019 – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.enikonomia.gr/timeliness/226838,na-epistrepsei-sto-keli-o-korkoneas-olokliro-to-skeptiko-tis-anai.html – (Τελευταία πρόσβαση: 4-12-2019)
Ποιος είναι ο Σαραλιώτης και γιατί αθωώθηκε για το φόνο του Γρηγορόπουλου; – Μύρος Ζέκας – Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://mikropragmata.lifo.gr/zoi/poios-einai-o-saraliotis-kai-giati-athoothike-gia-to-fono-tou-grigoropoulou/ – (Τελευταία πρόσβαση: 4-12-2019)
