Τι θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα τον Φρεντ Ασταίρ; Η χορευτική του δεινότητα, η τρομερά αισθαντική και απαλή του φωνή ή το υποκριτικό του ταλέντο που καθιστούσε τους θεατές καθηλωμένους στις σκοτεινές αίθουσες των κινηματογράφων ολόκληρου του κόσμου; Φυσικά, δεν θα μπορούσε να υπάρξει μόνο μία απάντηση στο ερώτημα, καθώς ο, εξαιρετικά ταλαντούχος, Ασταίρ μπορούσε να ανταποκριθεί επαρκώς σε κάθε ρόλο που του ανατίθεντο, χωρίς να μπαίνει σε «καλλιτεχνικά καλούπια.» Εξάλλου, όπως δήλωσε ο ίδιος:
«Αν ακολουθούσαμε την δική μας συμβουλή, θα ήμασταν επιτυχημένοι.»
Πρώτα βήματα προς την επιτυχία
Ο Φρέντερικ Αούστερλιτς ή όπως έγινε παγκοσμίως γνωστός Φρεντ Ασταίρ, γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1899, στην Ομάχα της Νεμπράσκα, όπου και διέμεινε με τους γονείς και την μεγαλύτερή του αδελφή, Αντέλ. Ωστόσο, μετά την αναπάντεχη απόλυση του πατέρα του, η οικογένεια αποφασίζει να μετακομίσει στην Νέα Υόρκη, αναζητώντας μία καλύτερη ζωή. Αυτή η μετακόμιση στάθηκε αφορμή για να ξεκινήσει η καλλιτεχνική πορεία των αδελφών Αούστερλιτς. Οι θεατρικές σκηνές της Νέας Υόρκης έδωσαν την ευκαιρία στα ταλαντούχα αδέλφια να ξεκινήσουν την πορεία τους στο χώρο του θεάματος με το ψευδώνυμο Ασταίρ.
Το νέο, καλλιτεχνικό τους επίθετο, κατά πάσα πιθανότητα, εμπνεύστηκε από το «L’Astaire», προσωνύμιο που έχει αποδοθεί σε έναν θείο των παιδιών. Έτσι, οι χορευτικές ικανότητες της μικρής Αντέλ και η μουσική παιδεία που είχε δεχτεί ο Φρεντ, με μαθήματα πιάνου, ακορντεόν και κλαρινέτου, τους οδήγησαν στο πρώτο τους καλλιτεχνικό νούμερο, το 1906, με όνομα «Juvenile Artists Presenting an Electric Musical Toe-Dancing Novelty». Η χιουμοριστική παράσταση (Βοντεβίλ) που έλαβε χώρα στο Κίπορτ του Νιού Τζέρσεϋ, καταχειροκροτήθηκε από κοινό και κριτές, με τον μικρό Φρεντ να κερδίζει επάξια τις εντυπώσεις. Μετά την επιτυχία των Ασταίρ στο Νιού Τζέρσεϋ, και έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του πατέρα τους, τα παιδιά υπογράφουν συμβόλαιο, με σκοπό να ξεκινήσουν περιοδεία σε πολλές αμερικανικές πολιτείες. Όμως, η οικογένεια φοβούμενη τις νομοθετικές κυρώσεις που σχετίζονταν με την παιδική εργασία, αποφάσισε να ανακόψει την επαγγελματική πορεία του καλλιτεχνικού διδύμου, τουλάχιστον για δύο χρόνια. Μέσα σε αυτό το διάλειμμα οι Ασταίρ διδάχτηκαν κλακέτες, ενώ από τη διάσημη Αουρέλια Κότσια πήραν μαθήματα ταγκό και βαλς, διευρύνοντας το χορευτικό τους ρεπερτόριο.
Η αρχή της σόλο καριέρας
Η επιτυχημένη πορεία των δύο νέων συνεχίστηκε με παραστάσεις τόσο στο Μπρόντγουεϊ, παρουσιάζοντας, το 1917, το έργο «Over the Top» όσο και σε άλλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών, καθιστώντας τους Ασταίρ το πιο διάσημο χορευτικό ντουέτο της εποχής. Όμως, οι σχέσεις των δύο νέων φαίνεται να επιδεινώνονται όλο και περισσότερο, αφού ο φιλόδοξος Φρεντ αποφασίζει να δικτυωθεί στον κόσμο του θεάματος, προσεγγίζοντας, ήδη από το 1916, τον Τζορτζ Γκέρσουιν. Έτσι, η προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του Φρεντ, σε συνδυασμό με τον γάμο της Αντέλ, το 1932, χώρισαν τους δρόμους του ντουέτου. Παρά την αποχώρηση της αδελφής του, ο Φρεντ συνεχίζει να απολαμβάνει την επιτυχία και στις δύο άκρες του Ατλαντικού, με την παράσταση «Gay Divorce». Η μεταφορά της θεατρικής παράστασης στη μεγάλη οθόνη, το 1934, αποτελεί τομή στην απόδοση της χορευτικής κίνησης στον κινηματογραφικό φακό. Επιπλέον, η ταινία είναι η πρώτη συνεργασία του Ασταίρ με την μετέπειτα «αιώνια» παρτενέρ του, Τζίντζερ Ρότζερς.
Το 1933, ο Ασταίρ πείθεται από τα στελέχη της RKO Pictures να συνεργαστεί στενότερα με τη Ρότζερς, αφού οι δυο τους είχαν εξαιρετική απήχηση στο αμερικανικό κοινό. Οι Ασταίρ-Ρότζερς, μαζί με τον χορογράφο Ερμή Παν, βοήθησαν στην περαιτέρω εξέλιξη των χολιγουντιανών μιούζικαλ, ενώ οι δύο σταρ πρωταγωνίστησαν σε δέκα ταινίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιτυχίας του κινηματογραφικού ζευγαριού αποτελεί το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες της εταιρίας είναι εκείνες του διδύμου Ασταίρ-Ρότζερς. Τα έργα «Top Hat» (1935), «Shall We Dance »(1937) και «Carefree» (1938), βρέθηκαν ανάμεσα στις πρώτες θέσεις των παγκόσμιων box office. Εντούτοις, παρά την επιτυχία και τις θετικές κριτικές, ο Ασταίρ δεν ήταν ενθουσιασμένος με τις χορευτικές ικανότητες τις Ρότζερς, ενώ πολλά σκανδαλοθηρικά δημοσιεύματα της εποχής έκαναν λόγο για σχέση των δύο συμπρωταγωνιστών.
Μετά τη λήξη της κοινής πορείας του με την Ρότζερς, ο αιθέριος Φρεντ συνεργάστηκε με πολλές επιτυχημένες και ταλαντούχες ηθοποιούς του Χόλιγουντ, όπως την Λουσίλ Μπρέμερ, στο αρκετά σουρεαλιστικό «Yolanda and the Thief» (1945) και την μόλις 17 ετών, Τζόαν Λέζλι, στο δράμα «The Sky’s the Limit» (1943). Η ταινία του 1943 αποτέλεσε σταθμό στο ύφος των χορογραφιών του Ασταίρ, διότι το προηγούμενο ανάλαφρο ύφος, με τις γρήγορες και χαριτωμένες κινήσεις, έδωσε τη θέση του σε ένα περισσότερο σκοτεινό και μελαγχολικό τρόπο απόδοσης της κίνησης. Επιπλέον, εξαιρετικά επιτυχημένη θεωρήθηκε η συνεργασία του με την Ρίτα Χέιγουορθ, η οποία αποτέλεσε προσωπική επιλογή του Ασταίρ, λόγω των γνώσεων της νεαρής ηθοποιού στους λάτιν χορούς. Οι ταινίες «You’ll Never Get Rich» (1941) και «You Were Never Lovelier» (1942) αποτέλεσαν επιτυχίες, ενώ οι χορογραφίες τους θεωρούνται εμβληματικές ακόμη και τις μέρες μας.
Οι καινοτομίες
Αν και ο Φρεντ αποφάσισε μετά το 1946 να στραφεί στην τηλεόραση, αφήνοντας τα κινηματογραφικά πλατό, οι χορευτικές του καινοτομίες, ως προς τον τρόπο απόδοσης της κίνησης στη κάμερα, είναι η κληρονομιά που άφησε πίσω του . Ο ίδιος δήλωσε:
«Είτε η κάμερα θα χορεύει, είτε εγώ.»
Αυτή του η φράση αποτυπώνει ολόκληρη τη φιλοσοφία των χορογραφιών του και τον τρόπο που αυτές ήθελε να αποδίδονται στην κάμερα. Πρώτο μέλημα του Ασταίρ ήταν η, μέχρι τότε, ακίνητη κάμερα να απεικονίζει τη χορογραφία, χωρίς να καθίστανται αναγκαία η διακοπή του πλάνου και ο κατακερματισμός του σε επιμέρους σκηνές. Χάρης σε αυτό, έγινε δυνατή η ακριβής απόδοση των χορευτικών κινήσεων, ενώ αποφεύχθηκαν οι λήψεις από αέρος και τα ζουμ σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, τα οποία δεν βοηθούσαν την καλύτερη κατανόηση της κίνησης από τον θεατή.
Ο δεύτερος και σημαντικότερος νεωτερισμός που εισήγαγε στα χολιγουντιανά μιούζικαλ ήταν το χορευτικό κομμάτι να έρχεται ως μία λογική συνέχεια της πλοκής, εναρμονίζοντας το λυρικό με το «θεατρικό» μέρος του έργου. Ο ίδιος, θέλοντας να προσδώσει περισσότερη ποικιλία στην χορευτική του γκάμα, συνήθως προσέθετε τρία χορευτικά στις ταινίες: το λεγόμενο «Sock Solo» και δύο ντουέτα (ένα κωμικό και ένα ρομαντικό), που εκτελούσε με τις κινηματογραφικές του παρτενέρ.
Τα βραβεία και το τέλος ενός μεγάλου καλλιτέχνη
Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης πορείας του, ο Φρεντ Ασταίρ απέσπασε 4 βραβεία Έμμυ (1958, 1959, 1960 και το 1968), για μία σειρά τηλεοπτικών μιούζικαλ, ενώ, το 1974, ήταν υποψήφιος για Όσκαρ Β’ Ανδρικού ρόλου, στην ταινία «The Tower inferno». Αν και ο ίδιος έκανε πολλές φορές διαλείμματα από τα κινηματογραφικά στούντιο, πάντοτε γύριζε σε αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα, στον χορό. Οι κινήσεις του, η εκφραστικότητα του προσώπου του καθώς και τα τραγούδια των ταινιών που πρωταγωνίστησε αποτέλεσαν σημεία αναφορά της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ και πηγή έμπνευσης για πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Ονόματα της διεθνούς σκηνής όπως ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, ο Μάικλ Τζάκσον, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ αλλά και ο Φρανκ Σινάτρα, εκτίμησαν το πηγαίο ταλέντο του, υιοθετώντας, παράλληλα και κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές του κινήσεις.
Ο θάνατός τον βρίσκει σε ηλικία 88 ετών, στις 22 Ιουνίου του 1987. Η άρνηση του ίδιου να απεικονιστεί η ήσυχη προσωπική του ζωή σε ταινία, επιβεβαιώνει την ταπεινότητα που τον χαρακτήριζε καθ’ όλη την διάρκεια του βίου του. Εξάλλου, οι ευχαριστίες προς τους θαυμαστές του, για την υποστήριξη που του παρείχαν όλα αυτά τα χρόνια, τον καθιστούν έναν από τους πιο αγαπητούς καλλιτέχνες του Χόλιγουντ.
Ακολουθεί βίντεο του Φρεντ Ασταίρ με την αγαπημένη του παρτενέρ, Ρίτα Χέιγουορθ:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Φρεντ Ασταίρ. Ανακτήθηκε από: el.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 15/06/2020).
Φρεντ Αστέρ. Ανακτήθηκε από: sansimera.gr (τελευταία πρόσβαση 15/06/2020).
Φρεντ Αστέρ: Η αρχιτεκτονική της χάρης. Ανακτήθηκε από: cinemagazine.gr (τελευταία πρόσβαση 15/06/2020).
