Things you own end up owning you.
Τα πράγματα που σου ανήκουν καταλήγουν να σε κατέχουν. (Fight Club)
Παραδάκι, μπικικίνι, κασέρι, φράγκα, λεφτά, χρήμα. Και μόνο η ποικιλία των λέξεων που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε στα χρήματα αντικατοπτρίζει τη σημασία που έχουν αποκτήσει στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Η ανασφάλεια και η ανάγκη που νιώθουμε για οικονομική κάλυψη αυξάνεται όσο βαθαίνει η οικονομική κρίση. Κι ενώ στη σκέψη ότι ίσως μειωθεί το εισόδημά μας εμάς μας πιάνει πανικός, η Heidemarie Schwermer επέλεξε να ζήσει χωρίς χρήματα για είκοσι ολόκληρα χρόνια.
Τα παιδικά χρόνια
Η Heidemarie Schwermer γεννήθηκε το 1942 στην Κλαιπέντα της Λιθουανίας (τότε Πρωσία). Λόγω της επιτυχημένης επαγγελματικής πορείας του πατέρα της, η οικογένεια απολάμβανε πολλές ανέσεις μεταξύ των οποίων και η δυνατότητα να πληρώνει νταντά και κηπουρό. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος όμως, τους οδήγησε στη χρεοκοπία και τους ανάγκασε να μεταναστεύσουν στη Γερμανία όπου ο πατέρας της έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή. Μετά από πολλές κακουχίες, η οικογένεια πλούτισε ξανά, αφού ο πατέρας της άνοιξε τη δική του επιχείρηση καπνού. Ωστόσο, για την Heidemarie αυτές οι εναλλαγές ήταν δύσκολες αφού, όπως είχε πει, ένιωθε ότι έπρεπε συνεχώς να απολογείται για την οικονομική κατάσταση της οικογένειας της.
Η αρχή
Το σύμβολο του κέντρου ανταλλαγής που δημιούργησε η Heidemarie Schwermer.Μεγαλώνοντας η Heidemarie Schwermer έγινε δασκάλα και στη συνέχεια ψυχοθεραπεύτρια. Παντρεύτηκε και απέκτησε δύο παιδιά, αργότερα όμως πήρε διαζύγιο και μετακόμισε με τα παιδιά της στο Ντόρτμουντ. Αυτό ήταν ένα κομβικό σημείο στη ζωή της, καθώς παρατήρησε ότι σε εκείνη την περιοχή υπήρχαν πολλοί άστεγοι και αποφάσισε πως έπρεπε να γίνει κάτι, για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση. Ορμώμενη από την πεποίθηση της ότι για την επανένταξή τους στην κοινωνία οι άστεγοι δεν χρειάζονται τόσο χρήματα, όσο τη δυνατότητα να αισθανθούν χρήσιμοι και να αποκτήσουν πίστη στις ικανότητες τους, το 1994 άνοιξε ένα κέντρο ανταλλαγής που το ονόμασε «Gib und Nimm» (Δώσε και Πάρε).
Στο κέντρο αυτό οι άνθρωποι μπορούσαν να ανταλλάξουν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να χρησιμοποιήσουν καθόλου χρήματα. Ωστόσο, αυτή τη δυνατότητα την εκμεταλλεύτηκαν κυρίως άνεργοι και συνταξιούχοι που ήθελαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αντάλλαγμα κάτι που χρειάζονταν και όχι οι άστεγοι αφου δεν πίστευαν, όπως της είχαν πει, ότι μία μορφωμένη μεσοαστή θα μπορούσε να συμμεριστεί τα προβλήματα τους. Παρ’ όλα αυτά, το κέντρο ανταλλαγής την έκανε να συνειδητοποιήσει ότι χρειαζόταν όλο και λιγότερα χρήματα.
Το πείραμα που έγινε τρόπος ζωής
Από μικρή η Heidemarie ήθελε να δοκιμάσει να ζήσει για ένα χρόνο χωρίς χρήματα. Όταν το 1996 της ζητήθηκε να μείνει και να φροντίζει το σπίτι μιας γνωστής της για τους δύο μήνες που εκείνη θα έλειπε, θεώρησε πως ήταν η κατάλληλη ευκαιρία να ξεκινήσει το πείραμά της. Πούλησε το διαμέρισμά της, χάρισε τα πράγματά της και κράτησε μόνο μερικά ρούχα μέσα σε μία βαλίτσα και το λάπτοπ της, όπου κατέγραφε παρατηρήσεις σχετικές με το πείραμά της.
Οι πιο συχνές ερωτήσεις που της έκαναν για τον τρόπο ζωής της ήταν πού ζούσε και τι έτρωγε. Στην αρχή, η Heidemarie Schwermer προσέφερε διάφορες υπηρεσίες, όπως καθάρισμα και φροντίδα παιδιών, με αντάλλαγμα τη στέγαση και το φαγητό της. Όταν ο τρόπος ζωής της έγινε γνωστός, άνθρωποι που είχαν ακούσει ομιλίες της την καλούσαν να μείνει στο σπίτι τους μόνο για να την γνωρίσουν και να συζητήσουν μαζί της και χωρίς να της ζητούν να δουλέψει για εκείνους. Αντιθέτως, κάθε φορά που την καλούσαν κάπου, της έστελναν και το εισιτήριο ώστε να μπορέσει να ταξιδέψει μέχρι εκεί. Ωστόσο, εκείνη δεν έμενε ποτέ στο ίδιο μέρος για περισσότερο από μία εβδομάδα.
Όσο περνούσε ο καιρός, διαπίστωνε ότι αυτό που ξεκίνησε ως πείραμα για ένα χρόνο, θα μπορούσε να είναι ο τρόπος ζωής της. Πίστευε ότι μία ζωή βασισμένη στην αλληλοβοήθεια και όχι στον ανταγωνισμό θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο καλύτερο για όλους. Για το λόγο αυτό, προσπάθησε να διαδώσει το μήνυμά της κάνοντας ομιλίες σε διάφορα μέρη του κόσμου και γράφοντας βιβλία. Τα έσοδα από αυτά τα βιβλία ζήτησε από τον εκδοτικό οίκο να δίνονται απευθείας σε φιλανθρωπικές οργανώσεις καθώς έτσι «θα μπορούσαν να κάνουν χαρούμενους περισσότερους από έναν ανθρώπους». Σε κάθε της ομιλία τόνιζε ότι δεν προσπαθούσε να πείσει τον κόσμο να ακολουθήσει το δικό της τρόπο ζωής αλλά να ζήσει πιο απλά και να ανακαλύψει τι πραγματικά θέλει να κάνει στη ζωή του.
Οι επικριτές
Εκτός από τους υποστηρικτές της υπήρξαν και πολλοί που ήταν αρκετά δύσπιστοι απέναντί της. Κάποιοι την κατηγόρησαν ότι ζούσε εις βάρος των άλλων με το πρόσχημα ότι ζούσε χωρίς χρήματα. Άλλοι παρατηρούσαν τις αλλαγές στην εμφάνιση της και υποστήριζαν ότι χρησιμοποιούσε χρήματα για να κάνει κάποιες αγορές. Δεν ήταν λίγες οι φορές που αντιμετώπισε δυσπιστία από τους καλεσμένους ή και τον παρουσιαστή της εκπομπής που την είχαν καλέσει. Σχολιάζοντας τους επικριτές της η Heidemarie έλεγε:
Για κάποιους ανθρώπους ο τρόπος ζωής μου είναι προκλητικός, για κάποιους άλλους είναι μία απάντηση.
Advertising
Το τέλος
Η Heidemarie Schwermer έφυγε από τη ζωή στις 23 Μαρτίου 2016. Αν κάποιος θέλει να μάθει περισσότερα για τη ζωή και τη δράση της, μπορεί να παρακολουθήσει το ντοκιμαντέρ Living Without Money που γυρίστηκε γι’ αυτό το σκοπό (το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στα γερμανικά, υπάρχουν όμως αγγλικοί υπότιτλοι).
Μέχρι σήμερα πολλοί άνθρωποι έχουν επηρεαστεί από το παράδειγμα της και, ακόμα κι αν κάποιος διατηρεί αμφιβολίες για την ζωή της, δεν μπορεί παρά να μπει σε σκέψεις για το σύγχρονο τρόπο ζωής. Στο παρακάτω βίντεο η ίδια η Heidemarie Schwermer μιλά για τη φιλοσοφία της στο TEDx:
Πηγές:
- http://livingwithoutmoney.org/
- http://www.dailymail.co.uk/news/article-2161966/Woman-lives-money-16-years-wealthy-family-lost-she-happier.html
- http://www.odditycentral.com/news/woman-hasnt-used-money-in-15-years.html
- http://www.businessinsider.com/how-heidemarie-schwermer-has-lived-without-money-for-16-years-2012-6