Kαλλιρρόη Παρρέν: Η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια

14 Ιανουαρίου 2018

 

Η Καλλιρρόη Παρρέν γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1861. Σε ηλικία έξι χρόνων, ο πατέρας της, Στυλιανός Σιγανός, την πήρε από την Τουρκοκρατούμενη Κρήτη, για να εγκατασταθούν στην Αθήνα. Έγινε πρόεδρος της Επιτροπής Κρητών Προσφύγων στην Αθήνα και φρόντισε η κόρη του να λάβει επιμελημένη μόρφωση.

Η Καλλιρρόη πέρασε τα σχολικά της χρόνια στη Σχολή Σουρμελή στον Πειραιά και στη γαλλική Σχολή Καλογραιών. Το 1878 αποφοίτησε από το Αρσάκειο, έχοντας πάρει το πτυχίο της δασκάλας. Τα δύο επόμενα χρόνια της τα πέρασε στην Οδησσό της Ρωσίας, ως διευθύντρια στο παρθεναγωγείο της ελληνικής κοινότητας.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα, γνώρισε τον Κωνσταντινοπολίτη δημοσιογράφο γαλλικής καταγωγής, Ιωάννη Παρρέν, τον οποίο και παντρεύτηκε. Ο άντρας της έγινε αργότερα ο ιδρυτής και ο πρώτος διευθυντής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Εκείνος, μάλιστα, ήταν που την ενθάρρυνε να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας και τη συνέστησε στους ανθρώπους του χώρου.

Advertising

Advertisements
Ad 14

«Εφημερίς των Κυριών»

Έχοντας την υποστήριξη του συζύγου της, Ιωάννη Παρρέν, ο οποίος την ενθάρρυνε στους αγώνες της, αποφασίζει να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας.

Στις 8 Μαρτίου 1887 αποφάσισε να εκδώσει την εβδομαδιαία εφημερίδα «Εφημερίς των Κυριών», η οποία αποτελούσε το πρώτο γυναικείο έντυπο στην ελληνική επικράτεια και την καθιέρωσε ως την πρώτη Ελληνίδα δημοσιογράφο και εκδότρια. Η πρώτη γυναικεία εφημερίδα γνώρισε τη μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου, φτάνοντας τα 5.000 αντίτυπα, εντός και εκτός Ελλάδος το 1892, ενώ η ίδια πρωτοστάτησε σε κινήματα υπέρ των γυναικών, με αποκορύφωμα την υποβολή στην κυβέρνηση Τρικούπη 2.850 υπογραφών γυναικών υπέρ της γυναικείας εκπαίδευσης.  Πρωτοστάτησε και σε εθνικό επίπεδο, με τη συμμετοχή της στη διεθνή εκστρατεία για τον πόλεμο του 1897.

Η Ελληνίς δύναται να αναλάβη τον της αναπτύξεώς της αγώνα μόνη, χωρίς την συνδρομήν του ανδρός. Διότι ούτος αδιαφορεί και εν τω εγωισμώ του εν επιθυμεί και θέλει, την δουλικήν υποταγήν της γυναικός εις τα νεύματά του. 

Έγραφε στο πρώτο φύλλο της εφημερίδας, η ελληνίδα εκδότρια.

Advertising

Η Παρρέν πλαισίωσε τη συγγραφική ομάδα με γυναίκες του πνεύματος και της τέχνης και η ίδια έγραφε πύρινα κείμενα με το ψευδώνυμο «Εύα Πρενάρ» (αναγραμματισμός του επιθέτου της), στοχεύοντας στην πνευματική και κοινωνική ανύψωση της γυναίκας, μέσω της παροχής ίσων δικαιωμάτων στην εκπαίδευση και την εργασία.

Διαβάστε επίσης  Καλλιρρόη Παρρέν: η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια

Η κυκλοφορία της εφημερίδας, δύο φορές το μήνα, συνεχίστηκε χωρίς διακοπή για 31 χρόνια, μέχρι την απότομη διακοπή της το Νοέμβριο του 1917, λόγω των πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν στο ελληνικό προσκήνιο.

Η «Εφημερίς των Κυριών», ο απόλυτος πρόδρομος της φεμινιστικής κίνησης στην Ελλάδα, συντέλεσε στη δημιουργία της πρώτης σοβαρής γυναικείας οργάνωσης στη χώρα μας, με τη σύσταση της Ενώσεως των Ελληνίδων, η οποία δημιούργησε την πρώτη οικοκυρική και επαγγελματική σχολή στην Αθήνα.

Η Παρρέν απαιτούσε μέσα από τις στήλες της εφημερίδας της να επιτραπεί η είσοδος των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και μάζευε υπογραφές από σημαντικές προσωπικότητες του τόπου. Το αίτημα της αυτό (με τις 2.850 γυναικείες υπογραφές) θα ικανοποιηθεί, και μάλιστα σχετικά γρήγορα από την κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, προσυπογράφοντας την πρώτη προσωπική της νίκη κόντρα στο αντρικό κατεστημένο. Αν και το δεύτερο σκέλος του ισόβιου αγώνα της, η γυναικεία ψήφος, θα έπρεπε να περιμένει αρκετές δεκαετίες ακόμα, ώστε να ωριμάσει περισσότερο η ελληνική κοινωνία.

Advertising


Οι πρώτες αντιδράσεις και η εξορία

Στις πολεμικές αντιδράσεις των αντρών, προστέθηκε από την αρχή ο λόγος του Εμμανουήλ Ροΐδη, ο οποίος αρεσκόταν στις υποτιμητικές εκτιμήσεις για το ρόλο της γυναίκας, υποστηρίζοντας πως οι κυρίες που εξασκούν ανδρικά επαγγέλματα (όπως αυτά του γιατρού, του δικηγόρου και του δημοσιογράφου) αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας και ότι μόνο δύο δουλειές αρμόζουν στις γυναίκες: η νοικοκυρά και η εταίρα. Η Παρρέν δε μασούσε τα λόγια της και του απαντούσε από τις στήλες της εφημερίδας ότι δεν έχει ιδέα από γυναίκες, χαρακτηρίζοντάς τον ξοφλημένο φύλακα άγγελο του παλαιού καθεστώτος, αλλά και σωστό αναχρονιστή!

Το φωτισμένο πνεύμα της θα βρει ωστόσο θαυμαστές και υπερασπιστές, όπως ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, που θα δηλώσει δημόσια: «Η συντροφιά σου είναι πολύτιμη. Το ήθος σου, η τόλμη και η γραφή σου θαύμα. Εύγε σου Δέσποινα της φιλαλληλίας και της προόδου. Στηρίζω τους αγώνες σου, των γυναικών τους αγώνες με όλη μου τη δύναμη».

Μαζί της συντάχθηκε και ο Κωστής Παλαμάς, ο οποίος της αφιέρωσε ένα ποίημα: «Χαίρε γυναίκα / εσύ Αθηνά, Μαρία, Ελένη, Εύα / να η ώρα σου! / Τα ωραία σου φτερά δοκίμασε κι ανέβα / και καθώς είσαι ανάλαφρη / και πια δεν είσαι σκλάβα / προς τη μελλούμενη αγία γη πρωτύτερα / εσύ τράβα / κι ετοίμασε τη νέα ζωή /, μιας νέας χαράς / υφάντρα / και ύστερα αγκάλιασε, ύψωσε και φέρε εκεί / τον άντρα /και πλάσε τον Πρωτοπλάστη».

Advertising

Η «Εφημερίς των Κυριών» στην αρχή ήταν εβδομαδιαία. Αργότερα έβγαινε δύο φορές το μήνα, μέχρι που το 1918 σταμάτησε να κυκλοφορεί, όταν δηλαδή η Παρρέν εξορίστηκε στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα.  Συγκεκριμένα, εξορίστηκε από το Μάρτιο του 1917 μέχρι το Νοέμβριο του 1918 «διά τας πολιτικάς πεποιθήσεις της». Ήταν φανατική μοναρχική και αντιβενιζελική.

Διαβάστε επίσης  Υπόθεση Πόλκ: Το επτασφράγιστο μυστικό του Θερμαικού. Από τον Κωνσταντίνο Συρρή

Το έργο και η κληρονομιά της

Η πολυγραφότατη Καλλιρρόη Παρρέν άφησε πίσω της ως κληρονομιά ένα πλούσιο συγγραφικό υλικό, με σημαντικότερο έργο της την «Ιστορία της γυναικός», χωρισμένη σε τρεις τόμους. Ακολούθησε «Η χειραφετημένη» που δημοσιεύθηκε το 1900, και που αργότερα μεταφράστηκε και παρουσιάστηκε στα γαλλικά στη «Journal de débats» το 1907, «Το νέον συμβόλαιον» (1902), το οποίο δημοσιεύθηκε και στα γαλλικά στη «Revue littéraire», και τέλος το τρίπρακτο δράμα «Η νέα γυναίκα», το οποίο παίχτηκε από τη Μαρίκα Κοτοπούλη το 1907.

Το φεμινιστικό έργο της, όμως, δεν τελειώνει στις σελίδες κάποιων βιβλίων. Συμμετείχε ενεργά σε διεθνή γυναικεία συνέδρια ανά τον κόσμο και διακήρυττε την ανάγκη εξασφάλισης παιδείας και εργασίας για τις γυναίκες, ως βασικές προϋποθέσεις για την πνευματική και πολιτική τους ισοτιμία και χειραφέτηση. Ακόμη, ίδρυσε τη «Σχολή της Κυριακής των Απόρων Γυναικών και Κορασίων» (1890), το «Άσυλον της Αγίας Αικατερίνης»(1895), το «Άσυλον των Ανιάτων» (1896), στην προεδρία του οποίου παρέμεινε πολλά χρόνια, και τον «Πατριωτικό Σύνδεσμο», την «Ένωσιν υπέρ της Χειραφετήσεως των Γυναικών», ενώ το 1896 -ως επακόλουθο του συνεδρίου στο Παρίσι-σχηματίσθηκε υπό τη γενική προεδρία της ιδίας, η «Ένωσις των Ελληνίδων».

Το πάθος της τέλος, για την αναγέννηση και διατήρηση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων, την οδήγησε το 1911 στη δημιουργία του «Λυκείου των Ελληνίδων», το οποίο ξεκίνησε, κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, την καταγραφή, διδασκαλία και παρουσίαση παραδοσιακών χορών, ενώ η δράση του είναι γνωστή μέχρι και σήμερα, αριθμώντας σε Ελλάδα και εξωτερικό 15.000 μέλη.

Advertising


Δικαίωμα ψήφου

Τελευταία χρόνια

Η Καλλιρρόη Παρρέν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατοχύρωση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις γυναίκες. Η πρώτη της προσπάθεια έγινε το 1895, όταν απευθύνθηκε στον τότε πρωθυπουργό Χ. Τρικούπη, ζητώντας την κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών. Αργότερα, το 1921, διοργάνωσε το δεύτερο γυναικείο συνέδριο στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να πείσει τον τότε πρωθυπουργό Δ. Γούναρη να τοποθετηθεί προσωπικά υπέρ της χορήγησης ψήφου. Η κατοχύρωση του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες άργησε πολύ να χορηγηθεί και η Καλλιρόη Παρρέν είχε την ατυχία να μη δει ποτέ το όνειρό της για τη γυναικεία χειραφέτηση να γίνεται πραγματικότητα στην πολιτική σκηνή της χώρας.

Διαβάστε επίσης  Νόμοι της Νυρεμβέργης: Μια ειδεχθής πράξη φυλετικής κάθαρσης

Στα ύστερα αυτά χρόνια της ζωής της, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη λογοτεχνία, στο πλαίσιο πάντοτε του φεμινιστικού της αγώνα, ενώ έγραψε πλήθος μυθιστορημάτων, θεατρικών, ιστορικών και ταξιδιωτικών έργων, παραμένοντας ωστόσο, μια πένα στρατευμένη στη μάχη της γυναικείας χειραφέτησης, γεγονός που αποτέλεσε εξάλλου και το μεγαλύτερο στόχο της ταγμένης ζωής της.

Ήταν 15 Ιανουαρίου 1940, όταν η σπουδαία αυτή αγωνίστρια του γυναικείου κινήματος έφυγε από τη ζωή. Υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο, έχοντας πριν τιμηθεί με το «Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Γεωργίου Β’».

Advertising

Το έργο της αναγνωρίστηκε από την Ακαδημία Αθηνών και το Δήμο Αθηναίων, ο οποίος θέλησε να αποδώσει φόρο τιμής στη μνήμη της, τοποθετώντας το 1992 προτομή της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Η Παρρέν ήταν η πρώτη Ελληνίδα που κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη, ως αναγνώριση της προσφοράς της στο ελληνικό έθνος.

Αν θέλετε να διαβάσετε τα χειρόγραφα της εφημερίδας «Εφημερίς των Κυριών», καθώς και το συγγραφικό έργο της Καλλιρόης Παρρέν μπορείτε να επισκεφτείτε τις εξής ιστοσελίδες:

http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/5/3/f/metadata-378-0000000.tkl

Advertising

http://invenio.lib.auth.gr/collection/Ladies%20Newspaper?ln=el


Ακολουθεί ένα βίντεο – αφιέρωμα για την Καλλιρρόη Παρρέν, της γυναίκας που πρωτοστάτησε για την ισχυροποίηση του γυναικείου κινήματος στη χώρα μας, μέσω του Τύπου της εποχής.

 

info

Advertising

el.wikipedia.org

www.mixanitouxronou.gr

www.neakriti.gr

 

Καθαρόαιμη Υδροχόος,γεννημένη το 1991, γεμάτη τρέλα, δίψα για εξέλιξη, ενώ λατρεύω τους σκύλους και τα ταξίδια. Αν και πολυάσχολη, καθώς από την τοπογραφία πέρασα στη δημοσιογραφία και από εκεί στα ραδιόφωνα δεν έπαψα ποτέ να αγαπώ την αρθρογραφία....και αυτό συνεχίζω να κάνω....να ταξιδεύετε μέσα από τα άρθρα και τις σκέψεις μου. Have fun!!!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Τα πραγματικά γεγονότα πίσω από τη σειρά φαινόμενο “Squid Game”

Η σειρά Squid Game έγινε παγκόσμιο φαινόμενο, η οποία

Κάνναβη: Ο αντίκτυπος στην εργαζόμενη μνήμη

Ο αντίκτυπος της χρήσης κάνναβης Το παρον άρθρο με τίτλο