Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου είναι ένα από τα τρία διατηρητέα κάστρα της Πρέβεζας. Βρίσκεται κοντά στην Κυανή Ακτή και είναι ένα από τα κάστρα που έκτισε ο Αλή Πασάς το 1807, ύστερα από την κατάληψη της Πρέβεζας. Χτίστηκε στο νοτιότερο άκρο της παλιάς πόλης, βασισμένο στα σχέδια του Γάλλου συνταγματάρχη Guillaume de Vaudoncourt.
Η οχύρωση της Πρέβεζας
Η Πρέβεζα, λόγω της ευάλωτης στρατηγικής της θέσης και της έντονης πολεμικής δραστηριότητας, δημιουργήθηκε η ανάγκη να οχυρωθεί. Από τον 15ο αιώνα και μετά, οι Οθωμανοί ξεκίνησαν τις πρώτες οχυρώσεις. Το πρώτο οχυρό χτίστηκε στην περιοχή της Μπούκας, στην σημερινή Παλιοσάραγα. Η ραγδαία εξέλιξης της οχυρωματικής τέχνης εκείνη την εποχή, έκανε τους Ενετούς να βρουν αδυναμίες στην οχύρωση της πόλης και να την καταλάβουν τον Σεπτέμβριο του 1684 με επικεφαλής τον Φραντσέσκο Μοροσίνι. Μετά την κατάληψη της Πρέβεζας, οι Ενετοί εκσυγχρόνισαν τις οχυρώσεις της πόλης.
Το εκσυγχρονισμένο για τότε κάστρο της Μπούκας
Το 1699, η συνθήκη του Κάρλοβιτς εξανάγκασε τους Ενετούς να παραχωρήσουν την πόλη στους Οθωμανούς. Έθεσαν όμως ως όρο να καταστραφεί το εκσυγχρονισμένο από τους ίδιους κάστρο της Μπούκας για να μην χρησιμοποιηθεί από τους Οθωμανούς και να μην έχουν δικαίωμα να χτίσουν νέο οχυρό στην ίδια θέση. Το 1701 οι Τούρκοι έχτισαν το κάστρο του Αγίου Ανδρέα, το λεγόμενο Ιτς Καλέ (Εσωτερική Ακρόπολη).
Η λεηλασία της Πρέβεζας από τον Αλή Πασά και η κατασκευή του κάστρου
Το 1718 η πόλη έπεσε ξανά στα χέρια των Ενετών μέσω της συνθήκης του Πασάροβιτς. Το 1797 η Βενετία κατελήφθη από τους Γάλλους οι οποίοι είχαν υποσχεθεί στους κατοίκους της Πρέβεζας να απομακρύνουν τους Οθωμανούς. Όμως, το 1798 ο Αλή Πασάς θα επιτεθεί στην Πρέβεζα και θα την λεηλατήσει πλήρως. Μέσα στο πλαίσιο πολλών ενεργειών για την κατασκευή οχυρών, χτίστηκε και το κάστρο του Αγίου Γεωργίου.
Η κατασκευή του κάστρου του Αγίου Γεωργίου
Το 1806 ο Αλή Πασάς είχε πλέον φιλικές σχέσεις με τους Γάλλους και ζητά τις οδηγίες τους για την οχύρωση του θαλασσίου στενού της Πρέβεζας. Ο Γάλλος συνταγματάρχης Frédéric Guillaume de Vaudoncourt, πρότεινε την κατασκευή κάστρου στην νότια ακτή της Πρέβεζας, σχεδόν απέναντι από το Άκτιο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Γεώργιο Σμύρη, τα Πολεμικά Αρχεία της Γαλλίας αναφέρουν ότι ο Guillaume de Vaudoncourt έθεσε ο ίδιος τα θεμέλια του κάστρου, παρά την αντίθεση του Αλή Πασά να έχει διαφορετικό σχεδιασμό και να βρίσκεται πιο κοντά στη θάλασσα.
Η σημερινή ονομασία και άλλες ονομασίες
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Νίκο Καράμπελα, η σημερινή ονομασία του κάστρου οφείλεται στον ομώνυμο ναό που υπήρχε στο σημείο προτού χτιστεί το κάστρο. Η αρχική του ονομασία ήταν Γενή Καλέ (Νέο Κάστρο), αλλά λίγα χρόνια αργότερα ένα νεότερο οχυρό έπρεπε να λάβει αυτή την ονομασία, επομένως μετονομάστηκε.
Στους κύκλους των Οθωμανών μέχρι το 1912, το κάστρο ήταν γνωστό ως Χαζίρ Καλεσί. Ήταν μια ονομασία προς τιμήν του προφήτη του Ισλάμ Αγίου Πράσινου, που εορτάζει την ίδια μέρα με τον Άγιο Γεώργιο των χριστιανών. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η ονομασία ερμηνεύεται ως Χαζάρ Καλασί. «Χαζάρ» σημαίνει στρατώνας.
Το κάστρο στον πόλεμο του 1897
Κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897, οι Τούρκοι εγκατέστησαν πυροβολείο στο φρούριο του Αγίου Γεωργίου. Μέσα στο φρούριο υπήρχε πυριτιδαποθήκη, πηγάδια νερού και πρόχειρα οικήματα για 400 στρατιώτες. Το 1912 ο Ελληνικός Στρατός κατέλαβε την Πρέβεζα και το κάστρο βρέθηκε στην δικαιοδοσία των Ενόπλων Δυνάμεων μέχρι το 2002 όπου και εγκαταλείφθηκε. Έως τότε, εντός του κάστρου στεγαζόταν το στρατόπεδο του Ταγματάρχη Αθανασιάδη Ιωάννη.
Η δημοπράτηση του στις μέρες μας
Τον Απρίλιο του 2021, η Υπηρεσία Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων προχώρησε σε δημοπράτηση του κάστρου. Το εγχείρημα αυτό έγινε με στόχο την αξιοποίηση των στρατοπέδων και ιστορικών χώρων από τον Δήμο. Ο διαγωνισμός ματαιώθηκε τον Μάιο του 2021, ύστερα από ενδιαφέρον της Περιφέρειας Ηπείρου να αποκτήσει δικαίωμα χρήσης του κάστρου σε συνεργασία με τον Δήμο Πρέβεζας και την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Πηγές:
Σμύρης Γεώργιος, Ιωάννινα (2000). Το δίκτυο των οχυρώσεων στο Πασαλίκι των Ιωαννίνων (1788-1822): ιστορική – πολιτική – οικονομική και χωροταξική θεώρηση. Ηπειρωτικά Χρονικά τ. 34.
Φρούριο Αγίου Γεωργίου. Ανακτήθηκε από kastra.eu (Τελευταία επίσκεψη: 07/09/2021).
Κάστρο Αγίου Γεωργίου (Πρέβεζα). Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org/wiki/Κάστρο_Αγίου_Γεωργίου_(Πρέβεζα) (Τελευταία επίσκεψη: 07/09/2021).
Μπαρούτι μυρίζει η Πρέβεζα – Φιτίλι έτοιμο να ανάψει η δημοπράτηση «ιστορικά διατηρητέου μνημείου». Ανακτήθηκε από prevezanews.gr (Τελευταία επίσκεψη: 07/09/2021).
Ευκαιρία για το Δήμο Πρέβεζας – Από τα 1670 ευρώ ξεκινά η μίσθωση του Κάστρου του Αγ. Γεωργίου. Ανακτήθηκε από prevezanews.gr (Τελευταία επίσκεψη: 07/09/2021).
Αισιοδοξία για το Κάστρο Αγίου Γεωργίου. Ανακτήθηκε από typos-i.gr (Τελευταία επίσκεψη: 07/09/2021).
