Δαμιανοί Ευρυτανίας: Το όνομα και η ιστορία τους

Δαμιανοί. Ένα χωριό με ένα απέραντο φυσικό κάλλος που διατηρείτε ακόμη και σήμερα, μετά το πέρας των χρόνων. Το χωριό Δαμιανοί έχει υψόμετρο περίπου 681 μέτρα. Το γεωγραφικό τους πλάτος υπολογίζεται στα 39^o00′ 53.35″ N και το γεωγραφικό τους μήκος στα 21^o46′ 14.39″ E. Ωστόσο, το χωριό βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού Αγίας Τριάδας (Χωριό του νομού Ευρυτανίας). Το οποίο και ανήκει στον ομώνυμο δήμο Αγίας Τριάδας και Κτημένης. Ανήκοντας έτσι στη Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Έτσι, οι Δομιανοί είναι έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος που περιλαμβάνει και τον οικισμό της Αγίας Παρασκευής. Το όνομά τους θεωρείται ότι είναι παράφραση του ονόματος του πρώτου μοναχού του μοναστηριού (Δαμιανός – Δαμιανοί – Δομιανοί).

Πρόκειται για χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό (το μοναδικό του Δήμου και έναν από τους τρεις της Ευρυτανίας). Χαρακτηριστικά των Δομιανών είναι τα πέτρινα σπίτια, τα παραδοσιακά καλντερίμια, τα τρεχούμενα νερά, το πράσινο και τα μνημεία τους, κυριότερο των οποίων το μοναστήρι της Παναγίας της Δομιανίτισσας, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην περιφέρεια του Δημοτικού Διαμερίσματος Δομιανών ανήκει και η τοποθεσία Αντάνια. Που μαζί με την τοποθεσία Γλας της Χόχλιας, είναι οι τοποθεσίες όπου τοποθετείται η αρχαία Οιχαλία. Η “πρωτεύουσα” της Ευρυτανίας στα αρχαία χρόνια. Το όνομά Δομιανοί λέγεται ότι είναι παράφραση του ονόματος του πρώτου μοναχού του μοναστηριού, Δαμιανού.

Το χωριό είναι χτισμένο στους πρόποδες του όρους Μισιάκα που ανήκει στο δυτικό ορεινό όγκο του Τυμφρηστού. Οι Δομιανοί, όντας το δεύτερο σε πληθυσμό χωριό του Δήμου, προσφέρεται για επίσκεψη όλο το χρόνο και ο επισκέπτης μπορεί κάθε εποχή να θαυμάσει την επιβλητικότητα του ορεινού τοπίου, του κατάφυτου από έλατα, καστανιές, καρυδιές, κερασιές και πλατάνια, να επισκεφτεί την ιστορική Μονή και να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, να περπατήσει στα μονοπάτια πάνω από το χωριό και δίπλα στα ποτάμια και να απολαύσει τη διαμονή του στη γαλήνη που του προσφέρεται απλόχερα.

Διαβάστε επίσης Λιθαρίτσια: Περήφανα δεσπόζουν στο κέντρο των Ιωαννίνων

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Χωριού

Πρόκειται για χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό (το μοναδικό του Δήμου και έναν από τους τρεις της Ευρυτανίας). Χαρακτηριστικά των Δομιανών είναι τα πέτρινα σπίτια, τα παραδοσιακά καλντερίμια, τα τρεχούμενα νερά, το πράσινο και τα μνημεία τους, κυριότερο των οποίων η εκκλησία της Παναγίας της Δομιανίτισσας, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην περιφέρεια του Δημοτικού Διαμερίσματος Δομιανών ανήκει και η τοποθεσία Αντάνια, που, μαζί με την τοποθεσία Γλας της Χόχλιας, είναι οι τοποθεσίες όπου τοποθετείται η αρχαία Οιχαλία, η “πρωτεύουσα” της Ευρυτανίας στα αρχαία χρόνια.

Το χτίσιμο του Χωριού

Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 640 μέτρα στους πρόποδες του όρους Μισιάκα που ανήκει στο δυτικό ορεινό όγκο του Τυμφρηστού. Απέχει 36 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και ο πληθυσμός είναι 304 κάτοικοι (απογραφή 2001) ο συνολικός πληθυσμός του Δ.Δ. Δομιανών (μαζί με το συνοικισμό της Αγίας Παρασκευής) είναι 388 κάτοικοι.

Η επίσκεψη στο χωριό και τα αξιοθέατα του

Οι Δομιανοί προσφέρονται για επίσκεψη όλο το χρόνο και ο επισκέπτης μπορεί κάθε εποχή να θαυμάσει την επιβλητικότητα του ορεινού τοπίου, του κατάφυτου από έλατα, καστανιές, καρυδιές, κερασιές και πλατάνια, να επισκεφτεί την ιστορική Μονή και να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, να περπατήσει στα μονοπάτια πάνω από το χωριό και δίπλα στα ποτάμια και να απολαύσει τη διαμονή του στη γαλήνη που του προσφέρεται απλόχερα.

Η Αγία Παρασκευή, είναι συνοικισμός των Δομιανών και βρίσκεται σε απόσταση 6,5 χιλιόμετρα από αυτούς. Είναι χτισμένη σε μια ομαλή πλαγιά, με θέα τη ρεματιά του Αγιατριαδίτικου. Μέσα σε πυκνή βλάστηση, δίπλα σε ρεματιές με τρεχούμενα νερά, είναι φωλιασμένα τα λίγα, παραδοσιακά σπίτια του γραφικού χωριού. Ιδιαίτερα αξιοθέατα της Αγίας Παρασκευής, που πρέπει να επισκεφτεί όποιος επισκέπτεται το Δήμο Κτημενίων, είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και το προσκυνητάρι.

Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου είναι για τους Δομιανούς η κορυφαία εκδήλωση της χρονιάς και αυτό διότι στην Κοίμηση της Θεοτόκου είναι αφιερωμένη η εκκλησία της Παναγίας της Δομιανίτισσας. Παραδοσιακά το πανηγύρι κρατά τρεις ημέρες, 14, 15 και 16 Αυγούστου. Γίνεται στην πλατεία του χωριού, αν και παλαιότερα την πρώτη μέρα γινόταν στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Το πανηγύρι των Δομιανών συγκεντρώνει όχι μόνο τους ντόπιους που συγκεντρώνονται σχεδόν από όλα τα μέρη της Ελλάδας, ακόμη και από το εξωτερικό. Αλλά και πολλούς από τα γύρω χωριά. Οι παλιοί έχουν ακόμη να διηγούνται για τα “καραβάνια” που κατέφθαναν τις ημέρες αυτές, από όλα τα μέρη της περιοχής τα παλιά χρόνια.

Σήμερα το πανηγύρι, εκτός από το ότι προσφέρει μοναδική ευκαιρία για τους ντόπιους να συναντηθούν, προσφέρει και στον επισκέπτη μια μοναδική ευκαιρία να διασκεδάσει με τον παραδοσιακό ρουμελιώτικο τρόπο. Είναι ένας ακόμη τρόπος με τον οποίο οι Δομιανίτες δείχνουν τη μεγάλη τους αγάπη για τον τόπο τους. Αυτή η αγάπη εκδηλώνεται όχι μόνο για λίγες μέρες του χρόνου, αλλά αποτελεί για αυτούς τρόπο ζωής. Αυτό εξάλλου γίνεται φανερό και από τη συνειδητή τους συμμετοχή στις δραστηριότητες του Συλλόγου Δομιανιτών, το συνεχές τους ενδιαφέρον για τα τεκταινόμενα του χωριού και τις πολλές τους συνεισφορές, μέσω των οποίων επιλύονται πολλά προβλήματα και στηρίζεται ο πανέμορφος αυτός τόπος, που διατηρεί αναλλοίωτη τη φυσικότητα και την αγνότητά του.

Η διαμονή και τα παραδοσιακά προϊόντα του

Για διαμονή στο χωριό των Δομιανών Ευρυτανίας, μπορείτε να μείνετε σε παραδοσιακούς ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια απολαμβάνοντας τη γνωστή Ευρυτανική φιλοξενία. Η διαμονή σας στο χωριό, εάν εκτιμάτε την παραδοσιακή ρουμελιώτικη κουζίνα (κρέας, χωριάτικα λουκάνικα, πίτες, πέστροφες κ.ά.) θα είναι απόλαυση. Στο χωριό θα βρείτε ντόπια εδέσματα, μαγειρεμένα με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο. Επίσης, θα βρείτε και τοπικά προϊόντα όπως μέλι, κάστανα, ντόπια κρέατα, τυρί.

Διαβάστε επίσης Άμπλιανη: Ένα στολίδι στο τέλος του νομού Ευρυτανίας

Κλίνες της μονής Δαμιανών

Αξιοθέατα του Χωριού και η ιστορία τους

Μονή Δομιανών

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Δομιανίτισσας

Το μοναστήρι των Δομιανών βρίσκεται στο χωριό Δομνιανοί Ευρυτανίας. Το οποίο πήρε το όνομα του από τον ηγούμενο του μοναστηριού Δαμιανό. Μέρος του μοναστηριού αποτελεί η εκκλησία της Παναγίας της Δομιανίτισσας, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει κάθε 15 Αυγούστου.

Η εκκλησία της Παναγίας είναι χτισμένη το 1779 – 1787 στην θέση παλιότερης που είχε χτιστεί στις αρχές του 16^ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1515 η οποία όμως είχε πυρποληθεί δύο φορές. Την πρώτη φορά το 1611 λόγω του ότι οι μοναχοί πήγαν στην Τατάρνα όπου και συμμετείχαν σε προεπαναστατικά κινήματα και την δεύτερη το 1770 κατά την περίοδο των Ορλοφικών.

Η παράδοση λέει ότι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Δομιανίτισσας. Που πριν βρίσκονταν στο γειτονικό χωριό Βράχα είχε βρεθεί στα κλαδιά ενός πουρναριού (το οποίο υπάρχει ακόμη και σήμερα κοντά στην εκκλησία) καθώς από εκείνο το σημείο εξέπεμπε φως. Όταν οι κάτοικοι της Βράχας έμαθαν για το θαύμα προσπάθησαν να πάρουν την εικόνα, όμως όσες φορές και αν την πήραν τόσες φορές η εικόνα βρέθηκε ξανά στο ίδιο σημείο. Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι των Δομιανών με την σειρά τους έχτισαν την εκκλησία της Παναγίας για να την στεγάσουν.