Με την πρώτη ματιά
Η Ελλάδα κατά γενική ομολογία είναι μια μαγική χώρα με υπέροχο κλίμα, καταπληκτικές παραλίες, φιλόξενους ανθρώπους και πλούσια ιστορία. Είναι μια χώρα με 233 νησιά. Άλλα μικρά και άλλα μεγαλύτερα.
Αν και γεωγραφικά ανήκει στα Βαλκάνια ο τρόπος ζωής της αγγίζει περισσότερο τα δυτικά πρότυπα. Από πάντα ο λαός της παράλληλα με τη γεωργία ασχολείτο με τη θάλασσα. Με το ψάρεμα, τη ναυτιλία, τον τουρισμό.
Το καλοκαίρι ακόμα και το πιο απομακρυσμένο νησί αποκτά ζωή. Οι μόνιμοι κάτοικοι πολλαπλασιάζονται αλλά δυστυχώς μόνο για λίγους μήνες. Ο χειμώνας όμως; Τότε τα πράγματα αλλάζουν δραματικά.
Απογραφικά στοιχεία
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ότι:
- Ηρακλειά 151
- Γαύδος 150
- Ψέριμος 130
- Καστός Λευκάδας 78
- Φαρμακονήσι 74
- Αντίπαξοι 64
- Κάτω Κουφονήσι 60
- Αρκιοί 54
- Τέλενδος 54
- Αντικύθηρα 44
- Δοκός Ύδρας 43
- Σαρία 22
- Δήλος 14
- Γυαλί 10
- Κυρα Παναγιά Αλοννήσου 10
- Λέβιθα 8
- Μακρόνησος 5
- Περιστέρα 5
- Αντίψαρα 4
- Γαϊδουρονήσι 3
- Πιπέρι 2
- Κίναρος 1
Ο χειμώνας
Όπως είναι φυσικό σε τόσο μικρά νησιά τα προβλήματα γιγαντώνονται κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες είναι στενά αλληλένδετες με τον καιρό. Τα φάρμακα και τα είδη πρώτης ανάγκης φτάνουν συνήθως μια φορά την εβδομάδα. Αν παραστεί ανάγκη ιατρική που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τον αγροτικό γιατρό η αερομεταφορά γίνεται με στρατιωτικά ελικόπτερα ή με τα καράβια της γραμμής.
Τα σχολεία έχουν ελάχιστους μαθητές. Συνήθως είναι μονοθέσια ή διθέσια. Οι εκπαιδευτικοί καλύπτουν όλες τις τάξεις και σχεδόν πάντα και όλες τις εξωσχολικές δραστηριότητες των μαθητών τους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της παρέλασης του μοναδικού μαθητή στους Αρκιούς.
Η καθημερινότητα
Είναι βέβαιο πως η ζωή σε αυτά τα νησιά έχει τελείως διαφορετικούς ρυθμούς. Ο χρόνος κυλάει πιο αργά και ίσως για κάποιους από εμάς που έχουμε συνηθίσει την ένταση των μεγαλουπόλεων βασανιστικά. Όμως η αλήθεια είναι άλλη. Ο χρόνος που περνάει κανείς εκεί είναι “γνήσιος”. Με τη συμβολή της τεχνολογίας μπορεί κανείς να ενημερωθεί, να εκπαιδευτεί ακόμα και να διασκεδάσει ιντερνετικά.
Οι καθημερινές ασχολίες όσο δύσκολες και αν είναι εξαιτίας των καιρικών συνθηκών προσφέρουν την ικανοποίηση της επαφής με τη φύση και τη γη. Η πίστη δυναμώνει, η υπομονή γιγαντώνεται και η αγάπη για την πατρίδα ξεπερνά κάθε όριο.
Το μέλλον
Οι κάτοικοι αισθάνονται κομμάτι των νησιών αυτών και αρνούνται πεισματικά να τα εγκαταλείψουν.
Τι κάνει όμως η πολιτεία για αυτά; Πόσο προετοιμάζει το έδαφος για να μην ερημώσουν και άλλο; Οι υπερήλικες κάτοικοί τους παραμένουν μόνο. Οι νέοι αναζητούν καλύτερους τόπους για να ζήσουν και ολόκληρα χωριά ερημώνουν. Μικρά νησιά μένουν στο έλεός τους και γίνονται βορρά στις επεκτατικές βλέψεις των γειτόνων μας.
Σπίτια, χωράφια, μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις μένουν έρημα. Τόποι που άλλοτε ήταν γεμάτοι ζωή τώρα στέκουν νεκροί σαν σκηνικό από ταινία που μόλις τελείωσε.
Φαινόμενο παγκόσμιο αλλά…
Σε πολλά μέρη του πλανήτη και παλαιότερα αλλά ακόμα και σήμερα είχε διαπιστωθεί μια μερική ερήμωση κάποιων περιοχών. μόνο που η αντιμετώπιση ήταν διαφορετική.
Η Ισλανδία για παράδειγμα. μια χώρα με άγριο κλίμα και με πρώτη και κύρια δραστηριότητα το ψάρεμα, κάτω από τον κίνδυνο της ερήμωσης στο παρελθόν έδωσε οικονομικά και όχι μόνο κίνητρα για να εγκατασταθούν σε αυτήν άνθρωποι από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Χωριά στη Σκωτία, στην Αυστραλία, στην Γαλλία και αλλού προέτρεπαν τους κατοίκους τους να μετακομίσουν σε αυτές τις περιοχές δίνοντάς τους κίνητρα και εξασφαλίζοντας καλύτερους όρους διαβίωσης από τους τόπους που έμεναν πριν.
Στη χώρα μας μπορούμε απλά να προβούμε σε ευχολόγια ελπίζοντας στις νεώτερες απογραφές τα νούμερα να μην αγγίζουν το μηδέν. Όσο δυνατή όμως και αν είναι η πίστη δεν αρκεί.
Υπολογισμένη αναβολή
«Ωραία που βγαίνει το πλοίο απ’ το λιμάνι. Ρόδινος ο καπνός του
μες στη χρυσόσκονη του δειλινού. Λοιπόν,
όσες φορές κι αν σε αρνήθηκαν ή κι αν αρνήθηκες,
ένα άσπρο σπίτι πάνω στο λόφο ζητάει τη ματιά σου,
ένα παιδί βρέχει τα πόδια του στη θάλασσα χαμογελώντας,
ένα πουλί τη νύχτα τραγουδάει και για σένα.
Λοιπόν, ας αναβάλουμε και πάλι˙ ας ενθρονίσουμε αυτή τη μικρή πεταλούδα στο ραγισμένο τζάμι»
Γιάννης Ρίτσος (Καρλόβασι, 29. VI. 87.)
πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο
Ποια νησιά έχουν κάτω από 150 κατοίκους www.newsbeast.gr
Κατάλογος ελληνικών νησιών ανάλογα με τον πληθυσμό www.el.wikipedia.org
9 ποιήματα για να ονειροπολήσεις τη μαγεία της θάλασσας
www.tsemperlidou.gr
