Κοιτώντας τους τέσσερις τοίχους του διαμερίσματος, αναρωτιέμαι τι μέρα είναι σήμερα. Αν και δεν ξέρω σε ποια μέρα καραντίνας βρίσκεσαι, αυτό που ξέρω είναι ότι βολτάρεις μεταξύ υπνοδωματίου, κουζίνας και σαλονιού. Άντε να φτάνεις και μέχρι τα εξωτικά Μπαλκονήσια για να απλώσεις κανένα ρούχο. Και μπορεί εσύ να μην είχες δώσει ιδιαίτερη σημασία στους τοίχους του σπιτιού σου, όμως αρκετοί σκηνοθέτες γύρισαν ταινίες που διαδραματίζονται μέσα σε λίγα τετραγωνικά. Εδώ θα (ξανα) ανακαλύψεις 8 ταινίες κλειστού χώρου (+2 που δεν γυρίστηκαν σε κάποιο σπίτι ξέρωγω, αλλά ο χώρος παραμένει περιορισμένος) γιατί αν όχι τώρα, πότε;
1. Rear Window (1954, Alfred Hitchcock)
Ο Jeff (James Stewart) είναι ένας φωτογράφος ο οποίος έσπασε το πόδι του, και είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. Η βαρεμάρα τον οδηγεί να παρακολουθεί τους γείτονες από το παράθυρο του νεοϋορκέζικου διαμερίσματός του. Δεν κρίνω, πόσο ν’ αντέξει ο έρμος να κόβει βόλτες μέσα σε λίγα τετραγωνικά; Και εκεί που παρακολουθεί τους απέναντι, αρχίζει να υποπτεύεται ότι κάποιος απ’ αυτούς είναι διέπραξε ένα φόνο. Εδώ δεν μιλάμε απλά για μια ταινία του μάστερ του θρίλερ, αλλά -ίσως- για την καλύτερη που σκηνοθέτησε.
2. 12 Angry Men (1957, Sidney Lumet)
Φήμες λένε ότι αν κάνεις μια λίστα με ταινίες κλειστού χώρου και δεν αναφερθείς σ’ αυτή την ταινία του Sidney Lumet, θα πέσουν να σε πλακώσουν οι τοίχοι του σπιτιού σου. Και επειδή δεν είναι ώρα να διαπιστώσεις αν έχουν βάση αυτές οι φήμες, γράφεις δυο αράδες γι’ αυτό το αριστούργημα και ησυχάζεις. 12 μάρτυρες, μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου, προσπαθούν να πάρουν μια απόφαση που θα κρίνει το αποτέλεσμα μιας δίκης. Ένας απ’ αυτούς προσπαθεί να πείσει τους υπόλοιπους να ξανασκεφτούν τα στοιχεία για να λάβουν μια δίκαιη απόφαση, καθώς κρίνεται η ζωή ενός έφηβου. Μια εκπληκτική ερμηνεία από τον Henry Fonda και τα -ολοένα και πιο- κοντινά πλάνα του Lumet προσφέρουν μιάμιση ώρα απολαυστικής έντασης και αγωνίας.
3. The Exterminating Angel (1962, Luis Buñuel)
Ο σενιόρ Edmundo Nobile και η σύζυγός του Lucia διοργανώνουν ένα επίσημο δείπνο στη βίλα τους. Οι υπηρέτες αφήνουν το πόστο τους και το πρωί οι καλεσμένοι συνειδητοποιούν ότι -για κάποιον ανεξήγητο λόγο- δεν μπορούν να φύγουν. Ένα σουρεαλιστικό, γεμάτο συμβολισμούς, διαμαντάκι από τον Buñuel, το οποίο δικαίως θεωρήθηκε από την εφημερίδα The New York Times ως μία από τις 1000 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
4. Repulsion (1965, Roman Polanski)
Για τον Polanski πολλά έχουν γραφτεί εδώ και χρόνια (και θα γράφονται) σε σχέση με την προσωπική του ζωή. Όσον αφορά την καλλιτεχνική του υπόσταση, ένα είναι σίγουρο: ότι είναι πίσω από κάποιες από τις καλύτερες ταινίες έβερ. Η Κάρολ είναι μια γυναίκα η οποία φαίνεται να έχει ψυχολογικά προβλήματα και ζει με την αδερφή της. Όταν η τελευταία φεύγει για διακοπές με τον φίλο της, η Κάρολ περπατάει στους (δια) δρόμους ενός εφιαλτικού κόσμου. Αν νόμιζες ότι ένα διαμέρισμα δεν μπορεί να είναι τρομακτικό, η Catherine Deneuve και ο Roman Polanski θα σε κάνουν να αναθεωρήσεις.
5. Sleuth (1972, Joseph L. Mankiewicz)
Ένας συγγραφέας, ο Andrew, καλεί στο σπίτι του τον εραστή της συζύγου του, έναν κομμωτή ονόματι Milo. Όλα καλά μέχρι εδώ, συνηθισμένα πράγματα. Τέλος καλό, όλα καλά; Όχι ακριβώς, μιας και ο ένας απ’ τους δύο άντρες καταλήγει νεκρός. Ο Sir Laurence Olivier και ο Sir Michael Caine δεν φάνηκαν να περιορίζονται από τους τοίχους του σπιτιού και παρέδωσαν μαθήματα αψεγάδιαστης υποκριτικής σ’ αυτή την -θεατρικών καταβολών- ταινία. Η ταινία ήταν, μάλιστα, υποψήφια για Όσκαρ A’ Ανδρικού Ρόλου και για τους δύο (!) ηθοποιούς, Όσκαρ Σκηνοθεσίας και Μουσικής. Το 2007 κυκλοφόρησε ένα ριμέικ που το σκηνοθέτησε ο Sir Kenneth Branagh, με πρωταγωνιστές τον Jude Law και τον Sir Michael Caine (ξανά).
6. Tape (2001, Richard Linklater)
Δύο παλιοί φίλοι που έχουν απομακρυνθεί, ο Vin (Ethan Hawke) και ο Jon (Robert Sean Leonard), συναντιούνται σ’ ένα μοτέλ κάπου στο Μίσιγκαν. Μιλάνε κυρίως για κάποια γεγονότα που αφορούν την Amy (Uma Thurman), η οποία εμφανίζεται και αυτή, και κάπου εκεί καταλαβαίνουμε ότι η δράση δεν θα βγει έξω απ’ τους τέσσερις τοίχους του μοτέλ. Ο Richard Linklater, γνωστός για την ενασχόλησή του με την έννοια του χρόνου (βλ. τριλογία Before, Boyhood), καταπιάστηκε εδώ με την έννοια του χώρου και σκηνοθέτησε μια ενδιαφέρουσα ταινία γεμάτη ένταση.
7. The Diving Bell and the Butterfly (2007, Julian Schnabel)
Να και μια ταινία που δεν είναι θρίλερ. Ο Schnabel αφηγείται την πραγματική ιστορία του Jean-Dominique Bauby (συ-γκλο-νι-στι-κός ο Mathieu Amalric) ο οποίος -εξαιτίας ενός εγκεφαλικού- αναγκάζεται να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. Η ταινία δείχνει ότι το να είσαι εγκλωβισμένος στο ίδιο σου το σώμα χωρίς να μπορείς να κουνήσεις ούτε ένα μέλος σου (εκτός απ’ το ένα σου μάτι), μπορεί να είναι τρομακτικό. Ίσως πιο τρομακτικό και απ’ το να σε κυνηγάνε (φανταστικά ή πραγματικά) τέρατα. Μια ταινία που όσες φορές και να τη δεις θα σε κάνει να δακρύσεις (αν δεν είσαι ρομπότ).
8. The Wolf Hour (2019, Alistair Banks Griffin)
Η June (Naomi Watts) ήταν κάποτε μια δυναμική συγγραφέας. Τώρα, δηλαδή το 1977, δεν βγαίνει έξω από τους τέσσερις τοίχους του νεοϋορκέζικου διαμερίσματός της. Και όλα αυτά ενώ η ζέστη είναι ασφυκτική και έξω στους δρόμους επικρατεί η βία και το χάος. Ένα τίμιο ψυχολογικό θρίλερ, το οποίο θυμάμαι ότι έκανε ένα ζεστό βράδυ του Σεπτέμβρη (τότε προβλήθηκε στα πλαίσια των Νυχτών Πρεμιέρας) να μοιάζει ακόμα πιο ζεστό. Και που με έκανε να βγω σχεδόν τρέχοντας από την αίθουσα για να πάρω λίγο αέρα.
8+1. Locke (2013, Steven Knight)
Εδώ μπορεί να μην μιλάμε για κάποια ταινία που γυρίζεται στους τέσσερις τοίχους ενός σπιτιού, όμως ο χώρος δράσης είναι επίσης περιορισμένος. Η ταινία είναι εξολοκλήρου γυρισμένη σ’ ένα αυτοκίνητο (BMW θαρρώ) όπου η κάμερα είναι στραμμένη στον Ivan Locke (γεια σου Tom Hardy). Επί σχεδόν μιάμιση ώρα τον παρακολουθούμε να μιλάει στο τηλέφωνο και να προσπαθεί να λύσει προσωπικά και εργασιακά προβλήματα. Και δέκα ώρες να διαρκούσε η ταινία, θα την έβλεπα ευχάριστα ξανά και ξανά.
8+2. Moon (2009, Duncan Jones)
Τέλος, ταξιδεύουμε μέχρι το φεγγάρι και κλεινόμαστε μαζί με τον Sam Bell (Sam Rockwell) σε μια εξορυκτική βάση στη Σελήνη. Ο Sam, ο οποίος έχει για παρέα μόνο μια φωνή- αυτή του GERTY (Kevin Spacey), συναντά μια μέρα μια άλλη βερσιόν του εαυτού του. Ένας εκπληκτικός Sam Rockwell ανακαλύπτει πώς ένα άλλο ον σ’ έναν άλλον πλανήτη μπορεί να προκαλέσει ένα αποπνικτικό αίσθημα φόβου. Μήπως ήρθε ώρα να το ανακαλύψεις (ή να το θυμηθείς) κι εσύ;
