To αυστριακό «Goοdnight Mommy» (2014) που ήταν και η ομόφωνη επιλογή της χώρας του για την διεκδίκηση του ξενόγλωσου Όσκαρ, εκπλήσσει ευχάριστα με την πρωτότυπη ιδέα, την σεναριακή λεπτότητα και την σκηνοθετική της στιβαρότητα πλάθοντας μια επιβλητική ψυχολογική ταινία τρόμου που θα αφήσει ενεό -με την αφηγηματικής της εξέλιξη- και τον πιο δοκιμασμένο θεατή.
ΠΛΟΚΗ
Μια τριμελής οικογένεια που κατοικεί σε μια μεγαλοπρεπή βίλα περιστοιχισμένη από ένα ειδυλλιακό τοπίο, ζει (επιλεκτικά) αποκλεισμένη από οποιαδήποτε φυσική παρουσία, με ένα μυστήριο να ενδύει την ήδη ψυχρή ατμόσφαιρα. Τα δίδυμα αγόρια βιώνουν μια κρίσιμη καμπή στην ζωή τους, καθώς η προσφάτως χειρουργική επέμβαση στο πρόσωπο της μητέρας τους θα είναι η αιτία για μια σειρά από καινοφανείς, ανεξήγητες συμπεριφορές (από αυτήν) εναντίον τους…
Πολύ φειδωλή στην ποσότητα και ευρηματική στον τρόπο που μας δίνει τις πληροφορίες, η ταινία Goodnight Mommy, εντείνει όλο και περισσότερο τα βασικά ερωτήματα που εγείρονται από την αρχική μας γνωριμία με την οικογένεια: Πού βρίσκεται ο πατέρας; Τι συνέβη στην μητέρα και γιατί το πρόσωπό της είναι γεμάτο επιδέσμους; Γιατί ζουν απομονωμένοι στο «παλάτι» τους, θωρακισμένοι, έχοντας χτίσει στεγανά που αποτρέπουν την παραμικρή κοινωνική επαφή; Σιγά σιγά καθώς ξεδιπλώνεται η ιστορία γινόμαστε γνώστες φαινομενικά ασήμαντων πληροφοριών στην αρχή, όπως το ότι η μητέρα είναι μια διάσημη λαοφιλής τηλεπαρουσιάστρια και ότι για αυτό το μεταχειρουργικό διάστημα θέλει τα παιδιά να τηρούν σιγή ιχθύος στο σπίτι και να συμμορφώνονται με απόλυτη πειθαρχία, ώστε να ξεκουραστεί. Ταυτοχρόνως, όμως, γινόμαστε και μάρτυρες βίαιων αντιπαραθέσεων μεταξύ των δύο πλευρών ξεκινώντας με τις ανεξήγητες, επιθετικές εξάρσεις της μητέρας. Η αινιγματική ατμόσφαιρα απλώνεται διάχυτα και η σταδιακή αύξηση των πληροφοριών που λαμβάνουμε πριμοδοτούν ακόμα πιο πολύ το μυστήριο αντί για το ανάποδο και προκαλούν την αδημονία μας για το τι μέλλει γενέσθαι, με έναν βραδυφλεγή αφηγηματικό ρυθμό να προκαλεί δέος με την μαεστρία που σκηνοθετείται.
Η «ακριβοθώρητη» μητέρα περνάει μια μεταβατική φάση ριζικών αλλαγών στην ζωής της, αφού μετά τον χωρισμό με τον άντρα της και την αισθητικού (τελικά) χαρακτήρα επέμβαση που υπέβαλλε τον εαυτό της αυτοβούλως, δείχνει μια πολύ αυστηρή, σχεδόν τυραννική αλλά βαθιά πληγωμένη γυναίκα που βρίσκεται σε μια συναισθηματική ένδεια -καθ’ ότι απόλυτα ψυχρή- σε ένα οριακό τέλμα στην ζωή της. Κλεισμένη στο καβούκι της, με τους επιδέσμους να εξάρουν την ήδη εκφραστική ανεπάρκεια του προσώπου της, είναι στο μέσο μιας εξωτερικής, αλλά κυρίως εσωτερικής μεταμόρφωσης. Η απώλεια σε συνδυασμό με την ανασφάλεια της εμφάνισής της την μετατρέπουν σε ένα κρυψίνουν, αντικοινωνικό πλάσμα. Τα δύο δίδυμα αγόρια με την παιδική αθωότητα που τους αρμόζει, έχοντας αποκλειστικά ο ένας τον άλλον, ζητούν απεγνωσμένα να πάρουν και αυτά απαντήσεις για την τόσο αλλόκοτη συμπεριφορά μιας μάνας, που δεν αναγνωρίζουν καθόλου πια. Εκείνη, μετά την άρδην αλλαγή της διάθεσής της (μετά την αφαίρεση των επιδέσμων), πέφτει θύμα ομηρίας από τα ίδια της τα παιδιά και βρισκόμενη κατηγορούμενη ακόμα και για πλαστοπροσωπία έρχεται η στιγμή -κατά τα λεγόμενα των παιδιών- να λογοδοτήσει και να τους αποκαλύψει την απάτη, καθώς και την τύχη… της αληθινής τους μητέρας.
Τα στιβαρά, επιβλητικά πλάνα με την νωχελική κίνηση της κάμερας και τον εγκιβωτισμό των χαρακτήρων σε κάδρα εντός του κύριου κάδρου, μας εκθέτουν στην παραδομένη, εγκλωβισμένη ψυχική ζωή της οικογένειας κρυμμένη πίσω από τα ερμητικά κλειστά παράθυρα, με έναν εξωτερικό επίγειο παράδεισο να φιλοξενεί αυτές τις πληγωμένες, αφιλόξενες ψυχές. Το σενάριο καταφέρνει με λακωνικούς και υπαινικτικούς διαλόγους να μας βυθίσει ακόμα περισσότερο στο πένθιμο κλίμα που επικρατεί. Η ταινία κινείται αλληγορικά αναφερόμενη, μεταξύ άλλων, στην παραμέληση -με την γενικότερη έννοια- την συναισθηματική ερήμωση της ατελούς οικογένειας (έπειτα από τον χωρισμό του πατέρα) και την ανασφάλεια της εξωτερικής εμφάνισης που πηγάζει από την επίπλαστη αίγλη του επαγγέλματος της μητέρας, με τα παιδιά όμως να μην την αναγνωρίζουν στην ολότητα της προσωπικότητας της. Τέλος, δε διστάζει να ρισκάρει σεναριακά με μια άγνωστη ανείπωτη απώλεια που θα γνωστοποιηθεί στο κλείσιμο και θα ανατρέψει όλη την ταινία.
Στο «Goοdnight Mommy» o σκηνοθέτης παίζοντας εγκεφαλικά παιχνίδια με το μυαλό μας, αλλάζει διαρκώς τον κεντρικό πρωταγωνιστή μετατοπίζοντας την προσοχή μας ένθεν κακείθεν, καθ’ όλη την διάρκεια. Ανατροπές, ομιχλώδη κίνητρα και αμφιλεγόμενα γεγονότα θα σοκάρουν τον θεατή και θα καταβάλλουν προσπάθεια για να αντιστρέψει τα συναισθήματα του πολλάκις, ώστε να ανατρέξει τουλάχιστον μια δεύτερη φορά στην ταινία για να πάρει τις απαντήσεις που του διέφυγαν με την πρώτη θέασή της και να συμπληρώσει τα τελευταία κομμάτια του παζλ.
Δείτε εδώ το trailer της ταινίας Goοdnight Mommy:
