Έξι χρόνια μετά την κυκλοφορία του Loving Vincent, το σκηνοθετικό δίδυμο DK και Hugh Welchman επιστρέφει με ένα ακόμα συγκλονιστικό animation. Το The Peasants αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του συγγραφέα Władysław Reymont. Όπως και στο Loving Vincent, έτσι και στο The Peasants χρησιμοποιήθηκε η ίδια τεχνική, με μόνη διαφορά, ότι αρχικά η δεύτερη ταινία γυρίστηκε με κανονικούς ηθοποιούς. Στη συνέχεια, τα πλάνα της ζωγραφίστηκαν στο χέρι με λάδι σε καμβά. Πιο συγκεκριμένα, η ταινία αξιοποίησε το ταλέντο περισσότερων από εκατό ζωγράφων από την Πολωνία, τη Λιθουανία, την Ουκρανία και τη Σερβία.
Πολλά από τα πλάνα στο The Peasants αναπαριστούν πίνακες Πολωνών ζωγράφων του 19ου και του 20ου αιώνα, από την καλλιτεχνική περίοδο ‘Νέα Πολωνία’ (Young Poland). Για την ολοκλήρωση της ταινίας, οι καλλιτέχνες χρειάστηκε να εργαστούν πάνω από 200.000 ώρες, σε μία παραγωγή η οποία διήρκησε συνολικά πέντε χρόνια. Όσο μακρά και να μας φαίνεται η περίοδος αυτή, μετά το τέλος της ταινίας κατανοούμε, ότι ένα τόσο εκθαμβωτικό αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Για τη συγκεκριμένη ταινία χρειάστηκε μία λεπτή και χρονοβόρα διαδικασία, η οποία όμως άξιζε μέχρι και το τελευταίο λεπτό.
Το The Peasants μας ταξιδεύει στην Πολωνική επαρχία του 20ου αιώνα, και πιο συγκεκριμένα στο χωριό Lipce. Κατά τη διάρκεια ενός έτους, γινόμαστε μάρτυρες της ζωής των κατοίκων του χωριού, μαθαίνοντας από πρώτο χέρι τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά τους. Μέσα από την εναλλαγή των εποχών, βλέπουμε και τις αλλαγές που υφίστανται οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και οι ισορροπίες στο πλαίσιο της κοινότητας. Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται μια νεαρή γυναίκα, η Jagna, η οποία έχει παράνομο δεσμό με τον Antek, τον παντρεμένο γιο του πιο πλούσιου χωρικού. Την ίδια στιγμή, ο τελευταίος είναι αποφασισμένος να ζητήσει σε γάμο τη Jagna, παρά τις έντονες ενστάσεις της οικογένειάς του.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας βλέπουμε τη ζωή της Jagna να ορίζεται από τους άλλους και όχι από την ίδια. Κάτι τέτοιο ήταν φυσικά αρκετά σύνηθες για μια γυναίκα στην επαρχία. Η θέση της ήταν αρκετά υποτιμημένη και η ίδια γινόταν αντιληπτή ως κάτι που ανήκε σε έναν άνδρα ή κάτι που έπρεπε να κατακτηθεί από εκείνον. Οι επιθυμίες και τα όνειρά της ήταν άνευ σημασίας. Στην περίπτωση της Jagna είναι καθήκον της να παντρευτεί, εφόσον βρίσκεται πλέον σε ηλικία γάμου, ανεξαρτήτως του τι θέλει η ίδια. Μάλιστα, πρέπει να αισθάνεται τυχερή και ευγνώμων, από τη στιγμή που τη διεκδικεί ο πιο ισχυρός και πλούσιος άνδρας του χωριού. Αυτό αποτελεί περαιτέρω απόδειξη του ότι η γυναίκα δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ‘τρόπαιο’ το οποίο απονέμεται σε αυτόν που έχει τη μεγαλύτερη εξουσία.
Το The Peasants αποτυπώνει με εξαιρετικό τρόπο τη βιωμένη εμπειρία μιας γυναίκας που είναι θύμα των περιστάσεων, και πιο συγκεκριμένα των ανδρών στη ζωή της. Παρόλο που η Jagna είναι ικανή να σκεφτεί για τον εαυτό της και ξέρει τι θέλει, οι συνθήκες δεν είναι με το μέρος της. Ως γυναίκα, κρίνεται πολύ πιο αυστηρά από την ευρύτερη κοινότητα λόγω της εμπλοκής της με τον Antek, παρόλο που ο τελευταίος είναι εξίσου ένοχος με εκείνη. Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά, ότι για τα ζητήματα που στο μυαλό του κόσμου άπτονται ‘ηθικής’ φύσεως, η γυναίκα είναι πάντα εκείνη που πρέπει να πληρώσει το μεγαλύτερο τίμημα.
Στο σημείο αυτό παρατηρούμε το φαινόμενο των λεγόμενων ”double standards” όσον αφορά τη συμπεριφορά των ανδρών και των γυναικών. Όταν έρχεται η στιγμή να κρίνουμε την ‘ηθική’ τους, πολλές φορές λειτουργούμε με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Στο The Peasants η Jagna αντιμετωπίζεται ως ‘πόρνη’ και ‘παρείσακτη’, ενώ ο Antek ως ο ‘μετανιωμένος’ σύζυγος που έπεσε θύμα μίας γυναίκας ‘αμφιβόλου ηθικής’. Είναι πραγματικά εκπληκτικό το πόση δύναμη κατέχει η συλλογική κρίση μίας μικρής κοινωνίας, εφόσον μπορεί τόσο να αποθεώσει κάποιον όσο και να τον καταστρέψει.
Πέρα από τα έμφυλα ζητήματα, το The Peasants θίγει και τις δυναμικές εντός της οικογένειας, και ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο ο πατέρας αντιμετωπίζει τα παιδιά του. Η νοοτροπία του άνδρα-γαιοκτήμονα που έχει κοπιάσει για να αποκτήσει την περιουσία του και θέλει να έχει ως το τέλος τον έλεγχο των πραγμάτων -και των ανθρώπων- γύρω του αντικατοπτρίζει κατά πολύ την ελληνική πραγματικότητα. Παρόλο λοιπόν που η συγκεκριμένη ταινία διαδραματίζεται σε μία άλλη χώρα, μπορούμε να εντοπίσουμε στοιχεία που μας φαίνονται οικεία και ταιριάζουν με τις δικές μας εμπειρίες.
Δυστυχώς, το The Peasants αποτελεί μία ακόμη ταινία που αδικήθηκε κατάφωρα από τα φετινά Oscars, χωρίς όμως αυτό να μειώνει την αξία της. Με τη συνοδεία ενός εξαιρετικού soundtrack από τον Łukasz Rostkowski, το οποίο αυξάνει ακόμα περισσότερο την ένταση της ταινίας και μας βυθίζει ακόμα περισσότερο σε αυτή, το The Peasants αποτελεί αναμφίβολα μία από τις πιο μοναδικές ταινίες που είχαμε τη χαρά να δούμε στη μεγάλη οθόνη. Παρόλο απεικονίζει ορισμένες σκληρές εικόνες, εξακολουθεί να είναι μία ταινία που θα προτείναμε ανεπιφύλαχτα.
(Το The Peasants είναι διαθέσιμο για προβολή στην πλατφόρμα του Cinobo)
