Με το ρυθμικό soundtrack του Hans Zimmer να θυμίζει γεμάτο αγωνία καρδιακό παλμό, το δεύτερο trailer της «Δουνκέρκης», του Christopher Nolan, ήρθε να δηλώσει πως το φετινό καλοκαίρι μας επιφυλάσει κάτι «επικό». Αφήνοντας στην άκρη την επιστημονική φαντασία και τoν κόσμο των κόμικ, ο αγαπημένος σκηνοθέτης επιστρέφει με μια ιστορική ταινία (με πόσες έννοιες, θα το μάθουμε σύντομα) για την εκκένωση της ομώνυμης γαλλικής πόλης, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Μάιο του 1940.
Μετά από ένα στρατηγικό λάθος του Γερμανικού στρατού, Βρετανικές και Συμμαχικές δυνάμεις εκμεταλλεύτηκαν το χρονικό περιθώριο που δημιουργήθηκε, προσθέτοντας στις σελίδες της ιστορίας την εκκένωση της ακτής της Δουνκέρκης ή, με άλλα λόγια, την διάσωση σχεδόν 350.000 στρατιωτών, το μέλλον των οποίων, σε αντίθετη περίπτωση ήταν τραγικά προδιαγεγραμμένο. Σε ένα διάστημα εννέα ημερών που τότε έμοιαζε με θαύμα -και ως τέτοιο καταγράφηκε- τα στρατεύματα επέστρεψαν στην πατρίδα με βρετανικά πολεμικά πλοία, με απλά επιβατικά, με πλοιάρια και ψαρόβαρκες.
Άμεσος κίνδυνος. Απώλειες. Εξαντλητική αναμονή. Στρατιώτες βυθισμένοι μέχρι τους ώμους στο νερό που μένουν ζωντανοί, όχι από την πιθανότητα επερχόμενης σωτηρίας που φαντάζει μικρή, αλλά από την ελπίδα που, όπως κάποιος, κάποτε είπε… «πεθαίνει πάντα τελευταία». Αυτά καταγράφει η κάμερα του Nolan, ο οποίος συνεργάζεται για δεύτερη φορά με τον διευθυντή φωτογραφίας του «Interstellar», Hoyte van Hoytema, ενώ παραμένει πιστός στη χρήση φιλμ γυρνώντας το «Dunkirk» σε ΙΜΑΧ και φιλμ 65mm.
Στο trailer ακούμε λίγο διάλογο μα βιώνουμε χαρακτηριστική ένταση. Πράγματι, αυτός ο συνδυασμός αναμένεται να περιγράψει και το σύνολο της ταινίας. «Μελέτησα ιδιαίτερα ταινίες του βωβού κινηματογράφου, για τις σκηνές με συνωστισμένο πλήθος… Πώς κινούνται οι κομπάρσοι, πώς αναπτύσσονται, την οργάνωση του χώρου και πώς τον καταγράφει η κάμερα, τις οπτικές», έχει δηλώσει ο σκηνοθέτης. Ο Nolan διηγείται την ιστορία όπως αυτή ξετυλίγεται και περιπλέκεται, σε τρεις πλευρές: στον αέρα, στη στεριά και στη θάλασσα. Επιχειρεί να δημιουργήσει σασπένς, όχι φέρνοντας στο προσκήνιο κάποιο προσωπικό δράμα, αλλά το συνολικό δράμα της κατάστασης, την πλοκή που δημιουργείται από την αβεβαιότητα της επόμενης στιγμής, ανεξάρτητα από το background του εκάστοτε χαρακτήρα. Η χρήση, επομένως, του editing, της φόρμας και της μουσικής είναι εργαλεία απαραίτητα κι ο 46χρονος δημιουργός του «Inception», προφανώς, το γνωρίζει.
Παρ’όλα αυτά, το «Dunkirk» έχει χαρακτήρες. Χαρακτήρες τους οποίους υποδύονται εξαιρετικοί ηθοποιοί. Όπως η ίδια η αφήγηση, έτσι και το ολιγόλεπτο trailer χωρίζει τον εαυτό του σε ουρανό, ξηρά και θάλασσα με αντίστοιχα κυρίαρχα πρόσωπα αυτά του Tom Hardy στο τιμόνι ενός αεροσκάφους, του Kenneth Branagh στην ακτή, του Mark Rylance (μετά το «Bridge of Spies», θα απορούσε κανείς αν και μόνο η εμφάνιση του στη μεγάλη οθόνη δεν αρκούσε για να ενθουσιαστούμε) στη βάρκα που κίνησε από την Αγγλία να σώσει ό,τι μπορέσει, υπακούοντας στο καθήκον μιας παράτολμης αποστολής. Ένταση και αποφασιστικότητα στα μισά στιγμιότυπα, φόβος και αμφιβολία στα υπόλοιπα (δείτε την κραυγή απελπισίας του Cillian Murphy και το αγχωμένο πρόσωπο του James D’Arcy, που συμπληρώνουν το καστ) προσφέρονται από το νέο trailer για να μας βάλουν στο κλίμα και να μας κόψουν λίιιγο την ανάσα. Αυτή, άλλωστε, η αλλόκοτη, διαταραγμένη αναπνοή είναι που μας κάνει να ανυπομονούμε να έρθει η Αυγουστιάτικη μέρα που θα «συννεφιάσουμε» οικειοθελώς στον πλησιέστερο κινηματογράφο.
…Όπως «συννεφιάσαμε», αν θυμάστε, τότε που η ίδια εκκένωση της Δουνκέρκης έκλεψε πέντε σινεματικά λεπτά στην «Εξιλέωση» του Joe Wright, σε μια από τις πιο εντυπωσιακές συνεχείς (single cut) σκηνές του σύγχρονου κινηματογράφου. Τότε που ο James McAvoy περιπλανιόταν αφυδατωμένος στην ακτή, ανάμεσα σε πληγωμένους στρατιώτες και άλλους μεθυσμένους, ανάμεσα στην απόλυτη σιωπή και σε μια μουσική «προσευχή» από τα χέρια του συνθέτη Dario Marianelli. Προσωπικά –ναι, ήρθε η ώρα για το «προσωπικά» της αρθογράφου– έμαθα σ’εκείνα τα πέντε λέπτα τόσα για τη ματαιότητα και την ειρωνεία του πολέμου, όσα και για τη δύναμη της έβδομης τέχνης, όταν αυτή υπηρετείται σωστά.
Προσωπικά, λοιπόν, περιμένω μια συγκίνηση (αληθινή, όχι μόνο κλάματα και χαρτομάντηλα) ανάλογη των πέντε εκείνων λεπτών από τη νέα δουλειά του σερ Christopher. Αν κάποιον εμπιστεύεσαι να φανεί αντάξιος τον προσδοκιών σου, στον κόσμο των μεγάλων κινηματογραγικών παραγωγών του σήμερα, είναι μάλλον ο Nolan και, κρίνoντας από την συχνή ομοφωνία επί του θέματος, το «προσωπικά»… κάπου εδώ τελειώνει.
