
Δε ξέρω για εσάς, αλλά εγώ αποφάσισα να διαβάσω Φραντς Κάφκα όταν άκουσα τη Νατάσα Μποφίλιου να ερμηνεύει τον στίχο που έγραψε ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος «Μέρα νύχτα χτυπάμε μια κάρτα στη γη του Κάφκα» στο τραγούδι «Βαβέλ». Διάβασα τη «Μεταμόρφωση» σε μια προσπάθεια να καταφέρω να συλλάβω το βαθύτερο νόημα του στίχου. Μία μορφή τέχνης λοιπόν, με οδήγησε σε μία άλλη.
Αδιαμφισβήτητα δε μπορείς να σχηματίσεις ολοκληρωμένη άποψη για έναν συγγραφέα διαβάζοντας μόνο ένα σύγγραμμα του. Όμως είναι το πρώτο βήμα και αυτό είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό για όλους εμάς που διαβάζουμε λογοτεχνία.
Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου 1883 στην Πράγα. Είχε εβραϊκή καταγωγή, ήταν Γερμανόφωνος και έγραψε όλα τα βιβλία του στη γερμανική γλώσσα.
Η ζωή και η ψυχοσύνθεσή του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην συγγραφή του όπως και η προβληματική σχέση που είχε με τον πατέρα του. Θεωρείται ως ο σπουδαιότερος μοντερνιστής γερμανόφωνος πεζογράφος. Ανάμεσα στα σπουδαιότερα έργα του περιλαμβάνονται «Η Μεταμόρφωση» που είναι νουβέλα και τα μυθιστορήματα «Η Δίκη», «Ο Πύργος» και «Αμερική».
Έχει χαρακτηριστεί ως ένας ιδιόμορφος συγγραφέας, το έργο του οποίου έχει αναλυθεί εκτενώς. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες συνήθιζε να λέει για τον Κάφκα: «χάρη στον Κάφκα κατανόησα πως ένα μυθιστόρημα μπορεί να γραφτεί κι αλλιώς».
Ευτυχώς για την ανθρωπότητα ο επιστήθιος φίλος του Μαξ Μπροντ δεν σεβάστηκε την επιθυμία του να καταστραφεί το έργο του, μετά τον θάνατό του από φυματίωση. Απεναντίας επιμελήθηκε και δημοσίευσε τα ημιτελή έργα του φίλου του «Ο πύργος», «Η δίκη», «Αμερική». Επιπλέον μερίμνησε για την έκδοση των ημερολογίων και της αλληλογραφίας του Κάφκα, ενώ το 1937 ολοκλήρωσε την πρώτη βιογραφία του: «Φρανς Κάφκα, eine Biographie».
Η «Μεταμόρφωση» είναι το πιο γνωστό αφήγημα του συγγραφέα. Πρόκειται για την ιστορία του Γκρέγκορ Σάμσα, ενός συνηθισμένου ανθρώπου, ο οποίος ξυπνάει ένα πρωί και είναι μεταμορφωμένος σε ένα έντομο ανθρώπινου μεγέθους. Ο Γκρέγκορ Σάμσα είχε πάρει το βάρος της οικογένειας του, καλύπτοντας τις ανάγκες τόσο των γονιών του, όσο και της αδερφής του, όσο ακόμα ζούσε με ανθρώπινη μορφή. Μέσα από αυτή την αλληγορία ο συγγραφέας αποδίδει την προσπάθεια ενός ανθρώπου ο οποίος για να απαλλαγεί από ένα τεράστιο βάρος ευθυνών μεταμορφώνεται. Δυστυχώς όμως η «φυλακή» που βίωνε πριν τη μεταμόρφωση, συνεχίζεται σε μία νέα «φυλακή» μετά από αυτήν.
Στην οικογενειακή «πληγή» που τον βάραινε, προστέθηκε και μία καινούργια, αυτή της απόρριψης του από την οικογένειά του μετά την μεταμόρφωσή του σε έντομο.
Η εργασιακή αλλοτρίωση, οι προβληματικές οικογενειακές σχέσεις και η απόρριψη απέναντι στο διαφορετικό, καθιστούν τη νουβέλα αυτή πάντα επίκαιρη. Οι προβληματισμοί που γεννιούνται στον αναγνώστη πολλοί. Γιατί όταν παύεις να είσαι «χρήσιμος» μέσα στην οικογένεια ή όταν απομακρύνεσαι από τις προσδοκίες της, να αποτελείς «βάρος» και να καταλύονται έννοιες όπως η αγάπη, ο σεβασμός και η φροντίδα; Πόση βαρύτητα δίνουμε στη γνώμη του κόσμου; Πόση στον δήθεν, πολλές φορές καθωσπρεπισμό της οικογένειας και μέχρι που είμαστε ικανοί να φτάσουμε ή τι είμαστε ικανοί να θυσιάσουμε για να μην τον χάσουμε;
Η «Μεταμόρφωση» είναι μια νουβέλα γραμμένη σε λιγότερες από 150 σελίδες. Μια ιδιοφυής αλληγορική σύλληψη, πλήρης συμβολισμών, την οποία θα σταματήσεις να διαβάζεις μόνο όταν φτάσεις στο τέλος. Και τότε η σκέψη της θα σε ακολουθεί για καιρό.