Το πρωτόκολλο Wilbarger είναι μία θεραπευτική τεχνική και απευθύνεται σε άτομα που εμφανίζουν αισθητηριακή αμυντικότητα. Κυρίως ενδείκνυται σε άτομα με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, τα οποία παρουσιάζουν υπερδιεγερσιμότητα ή εμφανή παθητικότητα σε εξωτερικά ερεθίσματα. Η μέθοδος Wilbarger εφαρμόζεται με βασικό γνώμονα τη θετική αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον. Περιλαμβάνει το πρόγραμμα Therapressure και τη κατάρτιση της αισθητηριακής δίαιτας.
Tο Πρωτόκολλο Wilberg ενδείκνυται σε άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, όμως υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια βάση των οποίων καθορίζεται εφαρμογή του πρωτοκόλλου Wilberg. Εφαρμόζεται σε παιδιά και ενήλικες που:
- Αποφεύγουν καθημερινές ρουτίνες, όπως είναι το κόψιμο των νυχιών ή των μαλλιών και το βούρτσισμα των δοντιών
- Αποφεύγουν ή αναζητούν τα αγγίγματα από άλλους (φιλιά, αγκαλιές),
- Αποφεύγουν καινούργια ρούχα ή κάποιες υφές τους (ετικέτες, ραφές, μακρυμάνικα ρούχα),
- Αποφεύγουν να εμπλέκονται με διάφορα υλικά όπως λάσπη, πλαστελίνη, αφρό, κ.α
- Αποφεύγουν ή θέλουν να περπατούν ξυπόλυτα
- Έχουν πολύ υψηλό ή πολύ χαμηλό βαθμό διέγερσης
Πρόγραμμα Therapressure
Η μέθοδος Therapressure είναι μία τεχνική που εφαρμόζεται στα πλαίσια συνολικού προγράμματος της αισθητηριακής απευαισθητοποίησης Wilbarger. Προϋποθέτει τη χρήση της ειδικής βούρτσας, η οποία με την εφαρμογή των κατάλληλων τεχνικών συμβάλλει στη μείωση της αμυντικότητας, στη βελτίωση της συμπεριφοράς και στην ενίσχυση της αλληλεπίδρασης. Κατά την εφαρμογή της εν λόγω θεραπευτικής τεχνικής επισημαίνονται τρία βασικά στάδια:
- Πρώτο στάδιο: Καθίσταται σημαντική η λήψη αισθητηριακού ιστορικού. Έτσι μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια το εύρος των αισθητηριακών δυσκολιών. Οι πληροφορίες που συλλέγονται καθορίζουν την εξατομικευμένη εργοθεραπευτική παρέμβαση, η οποία συνιστάται στο κάθε άτομο ξεχωριστά. Φυσικά, αξίζει να σημειωθεί πως σε κάθε θεραπευτική παρέμβαση καθίσταται επιτακτική η ανάγκη λήψης ιστορικού συντελώντας στην οργάνωση και ρύθμιση της κατάλληλης θεραπευτικής μεθόδου.
- Δεύτερο στάδιο: Ενδείκνυται η χρήση της ειδικής βούρτσας τοποθετώντας την στα άνω άκρα και τα χέρια, στα κάτω άκρα και τα πόδια και στη πλάτη. Η χρήση της βούρτσας απαιτεί ειδική τεχνική και εφαρμόζεται αποκλειστικά από ειδικούς θεραπευτές που εξειδικεύονται στη αισθητηριακή ολοκλήρωση και στο πρωτόκολλο Wilbarger. Η συγκεκριμένη μέθοδος αποτελείται από αργές και μεθοδικές συμπιέσεις στο σώμα, ώστε να δίνεται κατάλληλη βαθιά πίεση σε μια ευρεία περιοχή του δέρματος του σώματος.
- Τρίτο στάδιο: Σε αυτό το στάδιο απαιτείται η πίεση σε σημεία του σώματος, όπως ώμους, αγκώνες, καρπούς, δάχτυλα, γοφούς, γόνατα, αστραγάλους και στέρνο. Αυτές οι συμπιέσεις παρέχουν κατάλληλη ιδιοδεκτική εισροή. Δηλαδή την δημιουργία αισθητηριακών ερεθισμάτων που υποβοηθούν στην ελάττωση της αισθητηριακής αμυντικότητας.
Χρονική διάρκεια του προγράμματος
Η διαδικασία Therapressure είναι σηματικό να διαρκεί περίπου τρία λεπτά. Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στην αισθητηριακή δίαιτα. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε ενενήντα λεπτά. Μετά από μια περίοδο η συχνότητα θα αρχίσει να μειώνεται και κάποια στιγμή μπορεί να σταματήσει. Κατά γενική ομολογία δεν υπάρχει ορισμένο διάστημα εφαρμογής του Πρωτοκόλλου, καθώς ο βαθμός δυσκολιών ανταπόκρισης στα εξωτερικά ερεθίσματα είναι αυτός που τη συχνότητα και τη διάρκεια του προγράμματος. Κατά γενική ομολογία υποστηρίζεται πως ο απαιτούμενος χρόνος είναι 2-3 εβδομάδων.
Αισθητηριακή δίαιτα
Η αισθητηριακή δίαιτα έγινε γνωστή από την Patricia Wilbarger. Η ίδια αναφέρει πως «η αισθητηριακή δίαιτα χρησιμοποιείται ως παρέμβαση που προωθεί αισθητηριακές στρατηγικές καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας ενός ατόμου. Στόχος είναι η διατήρηση ενός σταθερού επιπέδου διέγερσης, η προώθηση της τυπικής ανάπτυξης και η βελτίωση της καθημερινής ζωής».
Η Αισθητηριακή Δίαιτα αναφέρεται «στη στρατηγική χρήση αισθητηριακών δραστηριοτήτων που χρειάζεται ένα άτομο, ώστε να καθίσταται λειτουργικό». Η χρήση της λέξης «δίαιτα» χρησιμοποιείται υπογραμμίζοντας τη σημασία της ελάχιστης ανάγκης του οργανισμού να επεξεργαστεί πληθώρα αισθητηριακών πληροφοριών προκειμένου να αναπτυχθεί. Η αισθητηριακή δίαιτα συνιστάται για να βοηθήσει το άτομο να επιτύχει το «βέλτιστο επίπεδο εγρήγορσης». Αυτό συμβάλλει στη παραγωγή των κατάλληλων συμπεριφορικών αντιδράσεων κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Κυρίως επιτυγχάνεται βελτίωση της λειτουργικότητας, καθώς βασικός στόχων των θεραπευτικών διαδικασιών είναι αφενός η αποκατάσταση δυσλειτουργιών και αφετέρου διασφάλιση αυτονομία και ανεξαρτησίας.
Στη μέθοδο Wilbarger κάθε δραστηριότητα είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε παιδιού. Πολλές φορές η κάθε μέθοδος που εφαρμόζεται μπορεί να μετασχηματίζεται όταν δεν επιτυγχάνεται ο επιθυμητός στόχος. Αναπροσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού. Μόνο ένας ειδικά καταρτισμένος εργοθεραπευτής μπορεί να σχεδιάσει την αισθητηριακή δίαιτα βάσει των αναγκών του ατόμου. Βασική μέριμνά του καθίσταται πρώτα η λήψη ιστορικού εντοπίζοντας τις δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία και εν συνεχεία ενημερώνοντας για το εβδομαδιαίο του πρόγραμμα. Ο βασικός στόχος της μεθόδου Wilbarger είναι να προετοιμάσει κατάλληλα το νευρικό σύστημα του παιδιού. Να μειώσει ή να εξαφανίσει εντελώς τις αμυντικές αντιδράσεις σε ακίνδυνα ερεθίσματα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Αλεξάνδρου Στράτος (2010), Η Μέθοδος της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης ως Θεραπευτική Προσέγγιση για Παιδιά με ΔΑΦ και η Προσαρμοστική Αντίδραση. Ανακτήθηκε από: proseggisi.gr (τελευταία πρόσβαση 8/2/2021)
Γιάννου Δήμητρα, Αισθητηριακή Δίαιτα (2019), Τι είναι, πότε εφαρμόζεται, Προσέγγιση στη δυσκολία, στο παιδί, στην οικογένεια. Ανακτήθηκε από: proseggisi.gr (τελευταία πρόσβαση 8/2/2021)
Λέτα Ανδρούτσου (2014), Therapressure – Πρόγραμμα για την Αισθητηριακή Αμυντικότητα, Altalena Ειδικές Θεραπείες. Ανακτήθηκε από: altalena.gr (τελευταία πρόσβαση 8/2/2021)
