Η πλαστική ρύπανση, είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα τα τελευταία χρόνια. Σήμερα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν στραφεί στην καθημερινή χρήση προϊόντων από άλλα υλικά, όπως είναι το χαρτί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλες οι χώρες του πλανήτη μεμονωμένα, προτρέπουν τους πολίτες να μη χρησιμοποιούν πλαστικό ή καταργούν πλαστικά προϊόντα, όπως τα καλαμάκια. Φαίνεται πως έχουμε εντοπίσει το πρόβλημα. Είμαστε σίγουροι, όμως, πως οι λύσεις που έχουμε βρει είναι όντως αποτελεσματικές;
Πλαστική ρύπανση: το πρόβλημα
Σύμφωνα με την Greenpeace, το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο υλικό, αλλά στη συμπεριφορά του ανθρώπου. Αναμφίβολα, υπάρχει η πλαστική ρύπανση, όμως η λύση του δεν είναι μόνο η αντικατάστασή του από άλλα και η αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά του ανθρώπου και στον τρόπο δράσης του.
Το πρόβλημα, λοιπόν, συνίσταται πρώτα στη χρήση των προϊόντων που κάνουμε και έπειτα στο υλικό. Τι εννοώ; Πως η κουλτούρα των προϊόντων μίας χρήσης και ιδιαίτερα των πλαστικών μίας χρήσης είναι αυτό που φταίει. Γι’ αυτό, η αντικατάσταση απλώς του υλικού δεν είναι η λύση. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο καταναλώνονται 20.000 τόνοι πλαστικών μίας χρήσης. Κι ας αλλάξει το υλικό τους, η διαχείριση των απορριμμάτων θα συνεχίσει να είναι δύσκολη και προβληματική.
Πλαστική ρύπανση και λύσεις
Ίσως η δημοφιλέστερη εναλλακτική αντί του πλαστικού είναι το χαρτί. Σαφώς λιγότερο επιβλαβές για το περιβάλλον, αλλά για πόσο ακόμα; Η πίεση που ασκούμε ήδη στα δάση μας είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα αν αυξηθεί για την παραγωγή περισσότερων χάρτινων προϊόντων να κινδυνέψει η υγεία του πλανήτη. Τα δέντρα, αποτελούν πηγή οξυγόνου, αποθήκες διοξειδίου του άνθρακα και είναι απαραίτητα για τη βιοποικιλότητα. Ακόμη, αν και το χαρτί ανακυκλώνεται, αυτό δεν γίνεται πάντα σωστά. Συχνά, αναμειγνύεται και με άλλα υλικά τα οποία καθιστούν την ανακύκλωσή του αδύνατη και οδηγείται και αυτό σε χωματερές.
Ένας όρος που σίγουρα θα έχεις ακούσει είναι το «βιοδιασπώμενο». Πολλές και γνωστές εταιρείες έχουν ανακοινώσει τη χρήση βιοπλαστικού ή βιοδιασπώμενων συσκευασιών, με σκοπό να μειώσουν τη ρύπανση από τα πλαστικά προϊόντα. Το υλικό αυτό μπορεί να προέρχεται από φυτά, αλλά δε σημαίνει πως είναι όντως φιλικό για το περιβάλλον. Η παραγωγή πλαστικού από οργανικά υλικά, συχνά περιέχει ένα ποσοστό πλαστικού από ορυκτά καύσιμα ή περιλαμβάνει χημικά ίδια με αυτά του συμβατικού πλαστικού. Τέλος, το συγκεκριμένο υλικό για να βιοδιασπαστεί χρειάζεται πολύ συγκεκριμένες συνθήκες τις οποίες δεν διαθέτουν ούτε το περιβάλλον ούτε οι περισσότεροι δήμοι. Το αποτέλεσμα είναι να καταλήγει στα σκουπίδια ή να καίγεται όπως και το πλαστικό.
Ποια είναι η λύση;
Σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, η λύση είναι να ξεχάσουμε τα προϊόντα μίας χρήσης και να διαλέξουμε τα επαναχρησιμοποιούμενα. Στο εμπόριο βρίσκουμε ήδη κάποιες από αυτές. Μπουκάλια νερού, κούπες καφέ και καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων. Κατασκευάζονται από πολλά και διαφορετικά υλικά που δεν θα το πιστεύεις. Αντί, λοιπόν, να αγοράσεις ένα μπουκαλάκι νερό από το περίπτερο, γέμισε το δικό σου μπουκάλι από το σπίτι. Την επόμενη φορά που θα αγοράσεις καφέ ή κάποιο άλλο ρόφημα για έξω, μη διστάσεις να δώσεις το οικολογικό ποτήρι σου. Και γιατί όχι; Ας κουβαλάμε πάντα στη τσάντα μας τα καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων. Στην επόμενη επίσκεψή σου στο σούπερ μάρκετ, φέρε μαζί σου μια επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα για ψώνια. Αν δεν έχεις, δες πώς να φτιάξεις μία μόνο σου εδώ.
Κι αν τώρα σκέφτεσαι πως από τη στιγμή που κάνω ανακύκλωση μπορώ να χρησιμοποιώ ό, τι θέλω, θα σου απαντήσω πως, τελικά, μόνο η ανακύκλωση δεν φτάνει. Τα συστήματα ανακύκλωσης δείχνουν πως αδυνατούν να συμβαδίσουν με τον τεράστιο όγκο πλαστικών σκουπιδιών που παράγεται, αλλά και με την πολυπλοκότητα των προϊόντων. Σύμφωνα με έρευνες τα συστήματα ανακύκλωσης των χωρών έχουν αποτύχει να ανακυκλώσουν αρκετό υλικό ώστε να μειωθεί η ζήτηση για καινούργιο πλαστικό. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, μόλις το 31% των πλαστικών απορριμμάτων που συλλέχθηκε το 2016 αναφέρθηκε ως ανακυκλωμένο. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί πως αν το πλαστικό δεν ανακυκλωθεί εντός της χώρας που το καταναλώνει, πακετάρεται και εξάγεται μαζικά σε άλλες χώρες, συνήθως με χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, για να το διαχειριστούν.
Συνεπώς, αν θέλουμε να βοηθήσουμε τον πλανήτη που τόσο πολύ μας χρειάζεται, επαναχρησιμοποιούμε! Ενημερωνόμαστε για τα επιβλαβή υλικά. Ό, τι δεν σου αρέσει μην το πετάς. Διόρθωσέ το, αντάλλαξέ το ή πούλησέ το! Ακόμα και μια μικρή αλλαγή, είναι η αρχή για κάτι μεγαλύτερο.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Πλαστική ρύπανση: Πραγματικές λύσεις ή “ψευδολύσεις”;, ανακτήθηκε από: www.greenpeace.org, τελευταία επίσκεψη 19/4/2022.
