Τα τελευταία τρία χρόνια τρέχει ένα κολοσσιαίο project από το ιαπωνικό Nippon Foundation και τον GEBCO, έναν διεθνή οργανισμό, που εξειδικεύεται στις χαρτογραφήσεις του βυθού.
Tο Nippon Foundation – GEBCO Seabed 2030 Project άρχισε να χαρτογραφεί το 2017, όπου μόλις το 6% του πυθμένα των ωκεανών παγκοσμίως είχε χαρτογραφηθεί βάσει των σύγχρονων στάνταρ. Το ποσοστό αυτό, βρίσκεται πλέον στο 19%, σε σχέση με το 15% όπου ήταν πέρυσι.
Οι επιστήμονες δηλαδή, έχουν καταφέρει να χαρτογραφήσουν πλέον το 1/5 των ωκεανών, και ο μεγάλος στόχος είναι να φτάσουν στο 100% ως το 2030.
Περίπου 14,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα νέων βαθυμετρικών δεδομένων συμπεριελήφθησαν στο δίκτυο GEBCO το 2019. Ωστόσο και πάλι είναι μεγάλο το μέρος του πλανήτη που χρειάζεται χαρτογράφηση.
«Σήμερα που είμαστε στο 19%, σημαίνει πως έχουμε άλλο 81% των ωκεανών για να χαρτογραφήσουμε. Αυτή είναι μια έκταση περίπου διπλάσια αυτής του Άρη, που πρέπει να καταγράψουμε στην επόμενη δεκαετία» είπε στο BBC News ο Τζέιμι ΜακΜάικλ Φίλιπς.
Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι βυθομετρικά δεδομένα από 14,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα προστέθηκαν στους χάρτες του GEBCO μόνο κατά το 2019. Πρόκειται για μία τεράστια έκταση, διπλάσια της Αυστραλίας, αλλά ένα μεγάλο κομμάτι των ωκεάνιων πυθμένων εξακολουθεί να παραμένει αχαρτογράφητο, και ποιος ξέρει τι θα αποκαλυφθεί μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Στον παρακάτω χάρτη, εξάλλου, με μαύρο χρώμα αποτυπώνονται οι περιοχές για τις οποίες δεν υπάρχουν ακόμη άμεσες μετρήσεις του σχήματος του πυθμένα του ωκεανού. Με αποχρώσεις του μπλε αποτυπώνεται το βάθος του νερού.
Πρέπει να σημειώσουμε, πάντως, ότι οι επιστήμονες δεν είναι εντελώς στο σκοτάδι σε ό,τι έχει να κάνει με τις μαύρες περιοχές. Οι δορυφόροι έχουν προσφέρει πολλά στην έρευνα αφού, με εξειδικευμένα όργανα, ορισμένα διαστημικά σκάφη μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα για την υποθαλάσσια τοπογραφία.
Το εγχείρημα, ωστόσο, θα δώσει πολλές περισσότερες λεπτομέρειες και αναλύσεις που θα βοηθήσουν τη ναυσιπλοΐα και το πόντισμα των υποβρύχιων καλωδίων. Κυρίως, όμως, θα βοηθήσουν στη διαχείριση της αλιείας και στην προστασία των θαλάσσιων ειδών, καθώς κάθε ένα από τα υποθαλάσσια βουνά αποτελεί ένα «hotspot βιοποικιλότητας».
Λίγα λόγια για το project
Το Seabed 2030 αποτελείται από τέσσερα περιφερειακά κέντρα και ένα παγκόσμιο κέντρο. Τα Περιφερειακά Κέντρα είναι υπεύθυνα για την υπεράσπιση των δραστηριοτήτων χαρτογράφησης, τη συναρμολόγηση και τη συλλογή βαθυμετρικών πληροφοριών και τη συνεργασία με υπάρχουσες πρωτοβουλίες χαρτογράφησης στις περιοχές τους. Το Παγκόσμιο Κέντρο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή και παράδοση παγκόσμιων προϊόντων GEBCO
Centers:
- Southern Ocean: φιλοξενείται στο Alfred Wegener Institute (AWI), Γερμανία
- South and West Pacific Ocean: φιλοξενείται στο Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για το Νερό και την Ατμόσφαιρα (NIWA), Νέα Ζηλανδία
- Atlantic and Indian Oceans: που φιλοξενούνται στο Παρατηρητήριο Γης Lamont Doherty (LDEO), Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ΗΠΑ
- Arctic and North Pacific Oceans: που φιλοξενούνται στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης (SU), στη Σουηδία και στο Κέντρο Χαρτογράφησης Παράκτιων και Ωκεανών στο Πανεπιστήμιο του Νιού Χάμσαϊρ (UNH), ΗΠΑ
- Global Center: φιλοξενείται στο Βρετανικό Ωκεανογραφικό Κέντρο Δεδομένων (BODC), στο Εθνικό Ωκεανογραφικό Κέντρο (NOC), Ηνωμένο Βασίλειο.
Το IHO Data Center for Digital Bathymetry και άλλα εθνικά αποθετήρια δεδομένων θα χρησιμεύσει ως μακροπρόθεσμα αρχεία και, όπου είναι δυνατόν, διανομείς συνόλων δεδομένων βαθυμετρίας πηγής. Το Seabed 2030 ενθαρρύνει την υποβολή δεδομένων προέλευσης σε αυτά τα καταστήματα. Επικοινωνήστε με τους υπεύθυνους του κέντρου στους παραπάνω συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο συνεισφοράς δεδομένων και συμμετοχής.
Προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους για πλήρη κάλυψη του θαλάσσιου πυθμένα, τα Περιφερειακά Κέντρα θα συνεργαστούν με υπάρχουσες περιφερειακές πρωτοβουλίες χαρτογράφησης.
Ο άνθρωπος ζει στη Γη αρκετά χρόνια (λίγα, πάντως, σε σχέση με την ηλικία της), ωστόσο αγνοεί ακόμη πολλά πράγματα για τον πλανήτη του. Για παράδειγμα, δεν έχει ιδέα τι υπάρχει… εκεί κάτω, στους ωκεανούς, που παραμένουν ένα πραγματικό μυστήριο.
Η βελτίωση των χαρτών του βυθού είναι χρήσιμη για μια σειρά λόγων- από την πλοήγηση και την εγκατάσταση υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών μέχρι τη διαχείριση των αλιευτικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, η μορφολογία του πυθμένα επηρεάζει τα ρεύματα του ωκεανού και την ανάμειξη των υδάτων, πρόκειται για στοιχεία που απαιτούνται για να βελτιωθούν τα μοντέλα σχετικά με την κλιματική αλλαγή, καθώς οι ωκεανοί παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κίνηση θερμότητας ανά τον πλανήτη.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- The Nippon Foundation-GEBCO Seabed 2030 Project: From Vision to Action, ανακτήθηκε από www.seabed2030.gebco.net, τελευταία επίσκεψη 10/9/2020
- Χαρτογραφήθηκε το 1/5 του πυθμένα των ωκεανών, ανακτήθηκε από www.naftemporiki.gr, τεέυταία επίσκεψη 10/9/2020
- Χαρτογραφήθηκε το 1/5 των ωκεανών της Γης, στο 100% ως το 2030, ανακτήθηκε από www.gazzetta.gr, τελευταία επίσκεψη 10/9/2020
