Περιβαλλοντικό Δίκαιο: Συνοπτική ιστορική αναδρομή

13 Δεκεμβρίου 2020
περιβαλλοντικό δίκαιο
Πηγή εικόνας: www.bu.edu

Κύριος σκοπός του περιβαλλοντικού δικαίου είναι η παρακίνηση σε ενέργειες με σκοπό την εξυπηρέτηση του περιβάλλοντος

Με το περιβαλλοντικό δίκαιο μπορούμε να αντιστρέψουμε τα αποτελέσματα της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης υλικών, η οποία οδήγησε στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Πρόκειται για όρο ο οποίος χρησιμοποιείται προκειμένου να εξηγήσουμε κανονισμούς και καταστατικά στα πλαίσια τοπικής, εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας αλλά και συνθήκες που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη δράση μη κρατικών φορέων με στόχο τη βελτίωση αρχών με τη θέσπιση κανονισμών και βιομηχανικών προτύπων για τη θέσπιση αδειών λειτουργίας.

Η θέσπιση της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας είναι σημαντική αν λάβουμε υπόψη ότι επηρεάζει τους τομείς της ατομικής και δημόσιας υγείας, την οικονομία και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος. Παρόλα αυτά καταγράφονται ασυνέπειες που καθιστούν αδύνατη την εφαρμογή της σε διακρατικό επίπεδο. Εξάλλου σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες με αποτέλεσμα την απροθυμία χωρών και ιδιωτών να εφαρμόσουν το διεθνές περιβαλλοντικό δίκαιο. Με μια φράση, το περιβαλλοντικό δίκαιο υπήρξε πολλές φορές πεδίο συγκρούσεων συμφερόντων.

Ιστορική εξέλιξη Περιβαλλοντικού Δικαίου

Το 80 μ.Χ περίπου η Γερουσία της Ρώμης ψήφισε νομοθεσία για την προστασία της παροχής καθαρού νερού ενώ τον 14ο αιώνα απαγορεύθηκε η καύση άνθρακα στο Λονδίνο και η διάθεση αποβλήτων σε πλωτές οδούς στη Βρετανική επικράτεια. Τρεις αιώνες αργότερα, ο William Penn διέταξε να διατηρείται ένα στρέμμα δάσους για κάθε πέντε στρέμματα τα οποία χρησιμοποιούνταν για οικιστική χρήση στην Πενσυλβάνια ενώ τον επόμενο αιώνα ο Benjamin Franklin ηγήθηκε εκστρατειών με στόχο τον περιορισμό απόρριψης αποβλήτων.

Την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, στη Μ. Βρετανία εκδόθηκαν κανονισμοί με σκοπό τη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων καύσης άνθρακα και χρήσης χημικών στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

Διαβάστε επίσης  Θα μάθουμε να ζούμε με καύσωνα και πλημμύρες
Advertising

Advertisements
Ad 14
Πηγή εικόνων: www.archives.upenn.edu (1) & en.wikipedia.org (2)

 

Η περιοδολόγηση του συγκεκριμένου κλάδου δικαίου αποτελείται από την παραδοσιακή (1900 – 1972), τη σύγχρονη (1972 – 1992) και τη μεταμοντέρνα (1992 – 2012) περίοδο

Παραδοσιακή περίοδος (1900 – 1972)

Κατά την παραδοσιακή περίοδο καταγράφηκαν διμερείς συμφωνίες μεταξύ διαφόρων κρατών για την επίλυση θεμάτων σχετικά με τους κοινούς φυσικούς πόρους. Στην περίοδο αυτή υπάρχει η «αρχή της αμοιβαιότητας» μεταξύ κρατών χωρίς την ανάπτυξη ειδικής νομοθεσίας. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η υπόθεση Bering Sea Fur Seals το 1893 και η υπόθεση Lake Lanoux το 1957 και το άρθρο 22 της Συνθήκης Οριοθέτησης Bayonne του 1856 μεταξύ της Γαλλίας και της Ισπανίας. Άλλες είναι οι συμβάσεις του Λονδίνου (1900, διατήρηση άγριων ζώων στην Αφρική), του Παρισίου (1902, προστασία των πτηνών) κ.α. Η περίοδος σφραγίζεται από τις συμβάσεις Ramsar του 1971 και Παρισιού του 1972.

Σύγχρονη περίοδος (1972-1992)

Η επόμενη περίοδος ανοίγει με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον (1972, Στοκχόλμη). Κεντρικό ζήτημα της διάσκεψης αυτής ήταν η σύγκρουση μεταξύ, οικονομικής ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. Η συνδιάσκεψη ήταν ιδιαιτέρως σημαντική καθώς  διαμορφώθηκε η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης, εγκρίθηκε η Διακήρυξη της Στοκχόλμης για το Ανθρώπινο Περιβάλλον ενώ ιδρύθηκε το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP).

Υπάρχουν επιπλέον συμφωνίες οι οποίες συνδέονται με τη Διάσκεψη της Στοκχόλμης όπως, η Σύμβαση για την Πρόληψη της Θαλάσσιας Ρύπανσης , η Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, το 1972 και η Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών το 1973. Το πεδίο εφαρμογής των συμφωνιών επεκτάθηκε στον έλεγχο της διασυνοριακής ρύπανσης σε παγκόσμια προβλήματα ρύπανσης.

Διαβάστε επίσης  Μέδουσες και μεταφορά άνθρακα: νέα έρευνα
περιβαλλοντικό δίκαιο
Πηγή εικόνας: www.amusementlogic.com

Μεταμοντέρνα περίοδος (1992-2012)

Σημείο εκκίνησης αποτελεί η συνάντηση στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992. Τότε ιδρύθηκε η Παγκόσμια Επιτροπή Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Η Επιτροπή αυτή συνέταξε την έκθεση «το Κοινό Μέλλον μας», βάσει της οποίας η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί πλέον τη βασική αρχή του διεθνούς περιβαλλοντικού δικαίου. Επιπλέον στα πλαίσια της Διάσκεψης του Ρίο εκπονήθηκαν, η Διακήρυξη του Ρίο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη και οι συμβάσεις για την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα και η Ατζέντα 21.

Advertising

Μετά τη Διάσκεψη του Ρίο υπήρξαν συμβάσεις οι οποίες σύνδεσαν το διεθνές περιβαλλοντικό δίκαιο με άλλους τομείς νόμων. Καταγράφηκε αύξηση δημιουργίας φορέων εκτός κρατών σχετικά με τη διαμόρφωση του διεθνούς περιβαλλοντικού δικαίου, θεσμοθετήθηκαν νέες διεθνείς αρχές και εφαρμόστηκαν νέες διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες.

Μεγάλης βαρύτητας είναι και το Πρωτόκολλο του Κιότο, που εγκρίθηκε το 1997.  Περιέχει δεσμεύσεις των βιομηχανικών χωρών να μειώσουν τις εκπομπές 6 αερίων του θερμοκηπίου που παράγουν (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, μονοξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, υπερφθοράνθρακες και εξαφθοριούχο θείο)  κατά 5 %, κατά μέσο όρο, την πρώτη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων (2008-2012) σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Σύμβαση για την έγκαιρη κοινοποίηση πυρηνικού ατυχήματος

Τι ισχύει όμως για το πεδίο της χρήσης πυρηνικής ενέργειας; Με αφορμή τις συνέπειες του ατυχήματος του 1986 στην πόλη του Τσερνόμπιλ, οι οποίες ήταν ιδιαίτερα σημαντικές, οδηγηθήκαμε στη σύναψη δυο συνθηκών. Πρόκειται για τη Σύμβαση για την παροχή βοήθειας (1986) στην περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος και την Σύμβαση για την πυρηνική ασφάλεια (1994). Ειδικότερα, με τη δεύτερη, καθιερώθηκαν κίνητρα υιοθέτησης βασικών προτύπων σχετικά με την ασφαλή λειτουργία των πυρηνικών σταθμών

Διαβάστε επίσης  Ενεργειακή ισότητα: Αλήθεια ή μύθος;

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο

  1. Environmental law, ανακτήθηκε από www.britannica.com, τελευταία επίσκεψη 12/12/2020
  2. Environmental law: Government and public policy towards the environment, ανακτήθηκε από www.environmentalscience.org, τελευταία επίσκεψη 12/12/2020
  3. History of environmental law, ανακτήθηκε από www.lawtimesjournal.in, τελευταία επίσκεψη 12/12/2020
  4. Διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα: Πρωτόκολλο του Κιότο, ανακτήθηκε από www.eur-lex.europa.eu, τελευταία επίσκεψη 12/12/2020

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα;

Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα;

Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα; Διαφορετικές
Από πού πήραν το όνομα τους βουνά της Ελλάδας

Από πού πήραν το όνομα τους βουνά της Ελλάδας

Ο Ελλαδικός χώρος είναι ένα μεγάλο πανόραμα μυθικών και ιστορικών