
Μπορεί όταν μιλάμε για την Αγία Σοφία να καταλαβαίνουμε όλοι την εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, η οποία σήμερα είναι τζαμί. Άραγε γνωρίζει κάποιος, την μικρή και εξίσου σημαντική Αγία Σοφία της Δράμας; Παρόλα αυτά πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι δύσκολο να την ξέρει κάποιος, καθώς δεν υπάρχει κάποια σημαντική προβολή για αυτό το εξαιρετικό ιστορικό κτήριο.
Λίγα λόγια για την Αγία Σοφία

Ο Ιερός Ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί ένα από τα παλιότερα σωζόμενα κτίσματα της Δράμας. Αρχικά, η ηλικία του ξεπερνά ήδη τα χίλια χρόνια, αφού, σύμφωνα και με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ανέγερση του ναού έγινε, μαζί με την ανέγερση των τειχών, τον 10ο αιώνα. Επιπλέον, για την κατασκευή του ναού αξιοποίησαν τις ίδιες πέτρες που αξιοποίησαν και για την κατασκευή των τειχών.
Σήμερα ξεπροβάλλει μισοχωμένος στο έδαφος, με επεμβάσεις της βυζαντινής περιόδου και με προσθήκες, τόσο από την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας, όταν μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος, όσο και από την περίοδο μετά το 1913, οπότε και επαναλειτούργησε ως χριστιανικός ναός.
Ποια η κατάσταση του ναού σήμερα;

Το πρώτο στάδιο της αποκατάστασης της αγίας Σοφίας, είναι έτοιμο εδώ και χρόνια. Νέα στοιχεία για την οικοδομική της ιστορία ήρθαν στο φως. Ακόμη, γνωρίζουμε ότι ο ναός του 10ου αιώνα χτίστηκε επάνω στα ερείπια μιας τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Τα λείψανά της τα ανακάλυψαν κατά τις εργασίες διαμόρφωσης του αύλειου χώρου της Αγίας Σοφίας. Η παλαιοχριστιανική αυτή βασιλική, που η ανασκαφή της σταμάτησε, είναι πλέον τον παλαιότερο σωζόμενο ναό στην πόλη της Δράμας.
Το 2019 υπογράφηκαν οι συμβάσεις του προσωπικού. Από εκεί και μετά η πανδημία έφερε στασιμότητα στις εργασίες οι οποίες μέχρι και σήμερα δεν έχουν ξεκινήσει.
Η ιστορία του ναού
Ο ναός είναι πιθανόν αρχικά να ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας είχε μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος με την ονομασία “Μπέη τζαμί”. Για την εξυπηρέτηση των νέων αναγκών προστέθηκε τότε στη δυτική πλευρά του κτιρίου ο ευρύχωρος προθάλαμος, το επίπεδο του οποίου είναι κατά δύο μέτρα υψηλότερο από το επίπεδο του παλαιού ναού. Αρχικά, ο ακάλυπτος χώρος στη βόρεια πλευρά του ναού υπήρξε τούρκικο νεκροταφείο. Επιπλέον το σημερινό καμπαναριό της αποτελούσε βάση μιναρέ. Μετά την απελευθέρωση της Δράμας από τους Βούλγαρους ο ναός αποδόθηκε και πάλι στην ορθόδοξη χριστιανική λατρεία. Το 1922 ο βυζαντινός ναός του 10ου αιώνα ονομάστηκε αυθαίρετα από τους πρόσφυγες «Ναός της του Θεού Σοφίας» και αργότερα ονομάστηκε απλά «Αγία Σοφία».
