Η Μεγάλη του Γένους Σχολή είναι ένα αυτοδιοίκητο εκπαιδευτικό σύστημα. Βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, ενώ φέτος κλείνει 570 χρόνια λειτουργίας και αποτελεί το αρχαιότερο ελληνικό σχολείο της ομογένειας. Ιδρύθηκε λίγο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και θεωρείται συνέχεια της Οικουμενικής Πατριαρχικής Σχολής που ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος. Εξού και η ονομασία της ως «ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΧΟΛΗ».
Η Σχολή λοιπόν ιδρύθηκε το 1454 από τον Γενόβιο Σχολάριο, ο οποίος ήταν ο πρώτος Πατριάρχης των Ελληνορθοδόξων, των Ρωμιών. Κατά τον 17ο αιώνα διαμορφώνει το (καινούργιο) πρόγραμμα σπουδών ο Θεόφιλος ο Κορυδαλλεύς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να θεωρείται κατά τον 19ο αιώνα το πιο φημισμένο ίδρυμα, το οποίο προσφέρει ανώτερη παιδεία σε πολλά πεδία επιστημών. Βέβαια ως ίδρυμα ήταν φιλοξενούμενο σε διάφορα οικήματα του Φανουρίου. Το 1880 – 1883 χτίστηκε το κτήριο της Σχολής, το οποίο σχεδιάστηκε από τον απόφοιτο Κωνσταντίνο Δημάδη. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή αποτελεί επίσης και συνέχεια της Πατριαρχικής Σχολής της Ξηροκρήνης, η οποία λειτουργούσε στη συνοικία της Ξηροκρήνης (Κουρούτσεσμε) της Κωνσταντινούπολης.
Σήμερα ανήκει στη Δευτεροβάθμια (μεικτή με αγόρια και κορίτσια από το 1987) εκπαιδευτική κλίμακα. Ελέγχεται από το Υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας, αλλά βρίσκεται και υπό την πνευματική εποπτεία του ΟΙκουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Τα μαθήματα διδάσκονται τόσο στην ελληνική όσο και στην τουρκική γλώσσα. Κάποια από τα μαθήματα που διδάσκονται στην ελληνική γλώσσα είναι: Φυσιογνωστικά, Φιλοσοφία, Λογική, Ιστορία της Τέχνης, Φυσική, Ψυχολογία. Ενώ τα μαθήματα που διδάσκονται στα τουρκικά είναι: Τουρκικά, Ιστορία, Γεωγραφία, Ηθική, Κοινωνιολογία, Στρατιωτικά. Επίσης η Γ’ τάξη του Λυκείου χωρίζεται στις εξής κατευθύνσεις: τον Γλωσσικό, τον Μαθηματικό, τον Φιλολογικό και τον Επιστημονικό κλάδο.
Από την άλλη πλευρά της Μεγάλης του Γένους Σχολής βρίσκεται η διοίκησή της – τα νομικά πρόσωπα. Στα μέλη αυτή της οργανωσιακής ιεραρχίας βρίσκονται δύο πρόσωπα: «ο Ιδρυτής της Σχολής» (που εξασφαλίζει και ρυθμίζει τη λειτουργία της Σχολής) και ο διευθυντής της Σχολής (ο οποίος αποκτά την αρμοδιότητα που έχει σχέση με τον προϋπολογισμό). Ο Ιδρυτής της Σχολής επικυρώνεται από το τουρκικό Υπουργείο Παιδείας και αρμοδιότητά του είναι να προτείνει τον καταλληλότερο διευθυντή της Σχολής και να συνυπογράφει μαζί του τα συμβόλαια των ομογενών καθηγητών και του λοιπού προσωπικού. Βέβαια υπάρχει και η σχολική εφορεία που διαχειρίζεται τα οικονομικά της Σχολής.
Το διδακτικό προσωπικό αποτελείται από 14 Έλληνες και 7 Τούρκους καθηγητές. Επίσης οι απόφοιτοι της Σχολής μπορούν να εισαχθούν είτε σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο είτε σε ένα τουρκικό, ενώ οι άριστοι και πρώτοι μαθητές έχουν την δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών στο εξωτερικό. Το ελληνικό πανεπιστήμιο όμως απαιτεί ειδικές εξετάσεις για την εισαγωγή σε αυτό των αποφοίτων της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Επιπροσθέτως παρά τον μικρό πλέον αριθμό μαθητών σε σχέση με τις προηγούμενες χρονικές περιόδους, η Σχολή συνεχίζει την πορεία της και οδεύει με αισιοδοξία προς το μέλλον τόσο με συνέπεια όσο και με ζήλο.
Γενικά η Σχολή ανήκει στα μειονοτικά σχολεία αλλά είναι και ένα λαμπρό και ζωντανό κύτταρο του πολιτισμού της ρωμιοσύνης και του ελληνισμού, κάνοντας την Κωνσταντινούπολη να θεωρείται ως μια μητρόπολη της οικουμένης της ομογένειας. Κτηριακά η Σχολή αποτελεί και ένα ιστορικό μνημείο, το οποίο λειτουργεί και ως μουσείο, ελκύοντας πολλούς τουρίστες που καταφθάνουν στην Κωνσταντινούπολη για να το επισκεφθούν.
Τέλος μετά τα Σεπτεμβριανά το 1955 και τις απελάσεις το 1964 ο αριθμός τως Ελλήνων μαθητών συρρικνώθηκε κατά πολύ, με αποτέλεσμα σήμερα η Μεγάλη του Γένους Σχολή να λειτουργεί ως μικτό Γυμνάσιο και Λύκειο.
Πηγές
Ιστορικό – Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΧΟΛΗ. Ανακτήθηκε από https://fenerrumlisesi.k12.tr/gr/%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%82/. (τελευταία πρόσβαση 19/11/2024)
Ζαφειρόπουλος, Γιώργος. (2018). Κωνσταντινούπολη – Μεγάλη του Γένους Σχολή. Ανακτήθηκε από https://www.greecewithin.com/gr/konstantinoupoli/37-kontsantinoupoli-megali-tou-genous-sxoli/. (τελευταία πρόσβαση 19/11/2024)
