Στο Τροκαντερό βρίσκεται το Μουσείο Παιχνιδιών του Μουσείου Μπενάκη. Ναι, καλά διαβάσετε. Μουσείο Παιχνιδιών. Στεγάζεται σε έναν πέτρινο πύργο, κληροδότημα της Βέρας Κουλούρα, χήρα του Υδραίου εφοπλιστή Α. Κουλούρα. Αυτό το υπέροχης αισθητικής κτίριο φιλοξενεί τη συλλογή παιχνιδιών της Μαρίας Αργυριάδη.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Εν έτει 1896 ο Σπυρίδων Δεσποζίτος αγοράζει το οικόπεδο στο Τροκαντερό. Εκεί θα χτίσει την έπαυλή του, όπου θα ζήσει μέχρι το 1911. Μετά το θάνατό του, το οίκημα περνά στην κατοχή των 5 γιών του. Μετά το θάνατο της μητέρας του, οι γιοι το Δεσποζίτου ενοικιάζουν το οίκημα στο μεγαλογιατρό Γ. Μηλιαρέση. Το άλλοτε αρχοντικό μετατρέπεται σε αναρρωτήριο για την υψηλή κοινωνία. (Λέγεται ότι ο Μηλιαρέσης ήταν ένας από τους θεράποντες ιατρούς του βασιλιά Αλεξάνδρου, που πέθανε από «δάγκωμα μαϊμούς»). Το 1917 ο Αθανάσιος Κουλούρας καταφέρνει κι αγοράζει τα 4/5 του οικήματος. Ένα χρόνο μετά πέφτει και το τελευταίο οχυρό. Ο πέμπτος γιος του Δεσποζίτου αποφασίζει να παραχωρήσει το μερίδιό του κι έτσι ο πύργος ανήκει αποκλειστικά πια στον Υδραίο εφοπλιστή.
Εκεί λοιπόν θα ζήσει ο Κουλούρας με την πρώτη σύζυγό του, την Ελένη. Η ευτυχία τους, όμως, δεν κράτησε πολύ. Η Ελένη νοσεί από καρκίνο και πεθαίνει τελικά το 1929. Όσον καιρό ήταν άρρωστη, υπήρξε μια κοπέλα που την πρόσεχε, η Βέρα. Μετά το θάνατο της Ελένης, η κοπέλα αυτή παντρεύεται τον Κουλούρα. Αποτέλεσμα όταν ο Κουλούρας θα πεθάνει το 1953 όλη η περιουσία του περνά στα χέρια της. Το 1976 στη διαθήκη της αποφασίζει να δωρήσει το οίκημα στο Μουσείο Μπενάκη.
Η συλλογή, βέβαια, παιχνιδιών έχει κι αυτή τη δική της ιστορία. Όχι τόσο παλιά, σίγουρα όμως συναρπαστική.
«Ένα μήνα πριν από τα Χριστούγεννα, η μητέρα μου μάζευε όλα τα παλιά παιχνίδια και τα επιδιόρθωνε. Τα καθάριζε, τα ξανάβαφε, έραβε στις κούκλες καινούργια φουστανάκια, και τα τοποθετούσε κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο» αφηγείται η Μαρία Αργυριάδη. Και κάπως έτσι ξεκινά η αγάπη της για τη συντήρηση των παλιών παιχνιδιών, «μου έλεγε πρόσεχε τα παιχνίδια σου, μην τα πετάς, αγάπα τα».
Η Μαρία Αργυριάδη ξεκίνησε να μαζεύει παιχνίδια όταν τυχαία βρήκε μια λούτρινη αρκούδα σ’ ένα καρότσι ενός γυρολόγου. Ήταν κάπου στα 1970, 3 το ξημέρωμα, στην πλατεία Αβησσυνίας. Και κάπως έτσι, μαζί με τη βοήθεια του συζύγου της Απόστολου Αργυριάδη, παλαιοπώλη στο επάγγελμα κατάφερε να συλλέξει γύρω στα 20.000 (!) παιχνίδια.
Η έκθεση ξεκινάει με παιχνίδια από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο. Κότσια, πλαγγόνες, κουδουνίστρες είναι μερικά από τα παιχνίδια της εποχής εκείνης. Προχωρώντας στην έκθεση βλέπουμε παιχνίδια, ελληνικά και ξένα. Κούκλες, τρενάκια, λούτρινα ζωάκια, μηχανικά κι οπτικά παιχνίδια, τι να πρωτοκοιτάξει κανείς; Αφρικάνικες αλλά και γιαπωνέζικες κούκλες διαδέχονται τις ευρωπαϊκές για να ακολουθήσουν κούκλες του θεάτρου σκιών. Κι έπειτα ακολουθούν τα παιχνίδια των πανηγυριών από την Ελλάδα. Κι όταν πια νομίζεις πως δεν έχεις να δεις κάτι άλλο, να κι η αίθουσα με τα σχολικά. Βιβλία, σχολικά είδη, σάκες, άβακες κι άλλα Για να θυμίσει σε κάποιους και να ανασύρει μνήμες σε κάποιους άλλους.
Πέραν όμως των προθηκών, το Μουσείο των Παιχνιδιών δίνει τη δυνατότητα στους μικρούς (και τους μεγάλους) επισκέπτες του να ζήσουν τη χαρά της εξερεύνησης. Μικροί πίνακες – πόστερ, οθόνες τύπου τάμπλετ προσφέρουν μια ολοκληρωμένη άποψη πάνω στα εκθέματα, αλλά και τα ήθη κι έθιμα κάθε περιόδου. Για τη χαρά του παιχνιδιού στο υπόγειο υπάρχει εγκατεστημένο ένα ηλεκτρονικό εποχής. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι η συντήρηση των παιχνιδιών. Όλα είναι τόσο καλοσυντηρημένα που νομίζεις πως ανήκουν σε βιτρίνα μαγαζιού παιχνιδιών.
Πολλά τα παχνίδια – το μάτι σταματά συνεχώς για να χαζέψει. Μία είναι η κουζίνα με ατμό του 1900, μία οι πανέμορφες κέρινες κούκλες του 1850, τα καλειδοσκόπια και τα διάφορα οπτικά παιχνίδια. Ακόμη και τα πιο «ταπεινά» παιχνίδια κεντρίζουν το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Παράδειγμα το «μάτι του διαβόλου», φτιαγμένο από ένα ξύλινο καρουλάκι με ένα μικρό κομμάτι καθρέφτη στην άκρη του, ώστε να «επιστρέφει» το βλέμμα όποιου κοιτάζει μέσα.
Στα must-see το αλογάκι που ο Ελευθέριος Βενιζέλος που δώρισε στον εγγονό του Λευτεράκη για τα γενέθλιά του το 1927. Στην ίδια αίθουσα βρίσκεται κι ένα καρουσέλ, στο οποίο έχει τοποθετηθεί μηχανισμός ώστε να μπορεί να περιστρέφεται. Φυσικά από τη λίστα αυτή δε θα έλειπε κι η θεατρική κούκλα από σύγχρονα υλικά και παλαιά στοιχεία κουστουμιών του σκηνογράφου Διονύση Φωτόπουλου.
Αν κι όπως αναφέρθηκε παραπάνω η συλλογή παιχνιδιών αριθμεί τα 20000 είδη, εν τούτοις μόνο τα 3500 εκτίθενται στο κοινό.
Μια υπέροχη Κυριακάτικη βόλτα για τα παιδιά (μικρά και μεγάλα). Μη φοβηθείτε την επίσκεψη – κανένα παιδάκι δε βαριέται να χαζεύει παιχνίδια!
Πληροφορίες για το Μουσείο Παιχνιδιών
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε τον ιστότοπο του μουσείου: https://www.benaki.gr/index.php?option=com_buildings&view=building&id=7&Itemid=832&lang=el
