Πρόκειται κατα βάση για μια φοιτητική και λαϊκή εξέγερση που ξεκίνησε στις 18 Μαΐου 1980 στην πόλη Γκουάνγκτζου (Gwangju) της Ν.Κορέας. Το Gwangju αποτελεί την πρωτεύουσα της νοτιοδυτικής επαρχίας Τζεόλα (Jeolla). Σε αυτή ελάβαν χώρα πολλές διαδηλώσεις με στόχο την δημοκρατία. Βασική πρόθεση της εξέγερσης υπήρξε ο εκδημοκρατισμός της πόλης και γενικότερα της χώρας. Είναι γνωστή αλλιώς και ώς “5 1 8”, αναφερόμενη στην ημερομηνία της εξέγερσης. Οι συμμετέχοντες άγγιξαν τους 250.000 ενώ ταυτόχρονα ο αριθμός των θανόντων ήταν πολύ υψηλός.
Μικρή ιστορική αναδρομή: η εξουσία στα χέρια των Rhee & Park
Η Ν.Κορέα σε ένα γενικό πλαίσιο έχει φιλοξενήσει πολλούς ηγέτες με αυταρχικές και δικτατορικές τάσεις. Η απαρχή της εξέγερσης στο Gwangju θα μπορούσε να εντοπιστεί στην περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον Syngman Rhee, πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Rhee, βαθιά αντικομμουνιστής, στα 18 χρόνια εξουσίας του άρχισε σταδιακά να γίνεται όλο και πιο πολύ κατασταλτικός, τόσο ως προς την αντιπολίτευση όσο και ως προς τους ίδιους τους πολίτες. Το 1960, μέσα από σύνολο φοιτητικών διαδηλώσεων, ο Rhee απομακρύνεται από την εξουσία.
Μετά τον Rhee, την εξουσία αναλαμβάνει για ένα σύντομο χρονικό διάστημα ένα κοινοβουλευτικό σώμα. Το τελευταίο εκτοπίστηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Park Chung-hee. Τον 1963 εκλέχθηκε ως πρόεδρος, κυβερνώντας την χώρα για τα επόμενα 18 χρόνια. Δεν υπήρξε ιδιαίτερα υποδειγματικός. Κατέστειλε την προσωπική ελευθερία των πολιτών, την ελευθερία του τύπου, των πανεπιστημίων κ.α. Το 1972 εγκαθιστά το Σύνταγμα Γιουσίν, διογκώνοντας τις εξουσίες του και καθιερώνοντας μια εικονική δικτατορία.
Η δολοφονία του Park και η άνοδος του Chun
Στις 26 Οκτωβρίου 1979, ο Park δολοφονείται κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στο χρηματοκιβώτιο της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Κορέας (KCIA) μέσα στον Μπλε Οίκο στην περιφέρεια Jongno. Την εξουσία αναλαμβάνει για σχεδόν ένα χρόνο ο Choi Kyu-Hwan. Ο Chun Doo-hwan, ένας ταξίαρχος, αναλαμβάνει τον έλεγχο του στρατού της Ν.Κορέας, δια μέσου ενός εσωτερικού πραξικοπήματος. Κατάφερε γρήγορα να πείσει τον Choi να τον ορίσει αρχηγό της KCIA. Μέσα σε έναν μόνο μηνα κήρυξε στρατιωτικό νόμο.
Οι διαδηλώσεις από τον λαό συνεχίστηκαν. Οι διαδηλωτές μάλιστα είχαν εισβάλει σε οπλοστάσια και αστυνομικά τμήματα προκειμένου να οπλιστούν με ό,τι μπορούσαν να βρουν. Έτσι πολέμησαν εναντίον 20.000 περίπου ΜΑΤ και αλεξιπτωτιστών με ρόπαλα, μαχαίρια, σωλήνες, βόμβες μολότοφ κ.λ.π.
Οι ΗΠΑ μετά τον πόλεμο μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας το 1950-53 διατήρησαν τον έλεγχο των συνδυασμένων δυνάμεων των ΗΠΑ και της Ν.Κορέας. Έτσι λοιπόν, ύστερα από έγκριση της πρώτης, ο Chun στέλνει αλεξιπτωτιστές στο Gwangju με το πρόσχημα της ματαίωσης των διαμαρτυριών ειρηνικά. Παρόλο αυτά, όταν έφτασαν στο Gwangju επιτέθηκαν στους διαδηλωτές, τραυματίζοντας τους βαριά. Οποιαδήποτε προσπάθεια γινόταν απο φοιτητές ή και απο τον απλό λαό για καταστολή την ανελευθερίας κατέληγε σε ξυλοδαρμό και αίμα. Με την κίνηση αυτή οι ΗΠΑ συνέβαλαν στην διαιώνιση του δικτατορικού καθεστώτος της εποχής εκείνης στην Ν.Κορέα.
Στις 21 Μαΐου, η κυβέρνηση υποχωρεί και οι πολίτες διακηρύσσουν την πόλη ελεύθερη. Ωστόσο, η ησυχία αυτή διαταράσσεται στις 27 Μαΐου, όταν ο Chun διέταξε τανκς και ελικόπτερα να επιτεθούν στην πόλη προκειμένου να σταματήσουν ολοκληρωτικά την εξέγερση.
Τα θύματα της βίαιης αιματοχυσίας
Ο αριθμός των θυμάτων είναι αμφιλεγόμενος. Κυμαίνεται γύρω στους 1000 με 2000 ανθρώπους που έχασαν την ζωή τους με τον πιο βίαιο και βασανιστικό τρόπο. 40 περίπου χρόνια αργότερα, ο εγγονός του Chun Doo-hwan, έκανε αυτό που ο ίδιος θεωρούσε αδιανόητο. Ζήτησε συγχώρεση από τις οικογένειες των πληγέντων, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τον παππού του εγκληματία και δολοφόνο.
Η εξέγερση στο Gwangju, αν και δεν κατάφερε να καθιερώσει το πολίτευμα της δημοκρατίας στην Κορέα, έχει σημειωθεί στην ιστορία ως ένα ύψιστης σημασίας γεγονός.
Πήγες:
Chong S-H, (2023). Kwangju Uprising: South Korean history. Ανακτήθηκε από: https://www.britannica.com/event/Kwangju-Uprising
Seol, K. (2020). The US Didn’t Bring Freedom to South Korea — Its People Did. Ανακτήθηκε από: https://jacobin.com/2020/06/gwangju-uprising-korean-war-seventieth-anniversary
