Εκτός από την πλούσια ιστορική αξία, το Νεκροταφείο Παρτιζάνων στο Μόσταρ της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, χρησιμεύει ως υπενθύμιση της αντίστασης, της θυσίας και του αγώνα για απελευθέρωση. Είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλαχθεί και να διατηρηθεί το νεκροταφείο για τις μελλοντικές γενιές λόγω της σημασίας του ως τόπου πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Νεκροταφείο Μνήμης Παρτιζάνων, συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο της Europa Nostra για το 2023 με τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη, τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο χώρος. Η Europa Nostra είναι ένας πανευρωπαϊκός οργανισμός αφιερωμένος στη διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
Το νεκροταφείο στέκεται ως μνημείο για την ανδρεία και τη γενναιότητα των μαχητών της αντίστασης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που συνέβαλαν στην απελευθέρωση του Μόσταρ από τη φασιστική κυριαρχία. Είναι μια τοποθεσία που είναι στενά συνδεδεμένη με την ιστορία και τους ανθρώπους της πόλης και χρησιμεύει ως φυσική αναπαράσταση των προσπαθειών και των θυσιών που έκαναν αυτοί οι γενναίοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Το νεκροταφείο αποτελεί βασικό συστατικό του χαρακτήρα της πόλης και της κοινότητάς της. Δεν είναι μόνο ένας σημαντικός πολιτιστικός χώρος, αλλά και ένας τόπος επίσκεψης, προβληματισμού και μνήμης.
Το Νεκροταφείο Παρτιζάνων είναι ένα απτό παράδειγμα πολλών επιθέσεων και ζημιών όλα αυτά τα χρόνια. Το νεκροταφείο έχει γίνει στόχος βανδάλων πολλές φορές, και τον Ιούνιο του περασμένου έτους, το κτίσμα σχεδόν κατεδαφίστηκε. Είναι ολοφάνερο από τις ζημιές που προκλήθηκαν στο νεκροταφείο, ότι αυτές οι επιθέσεις δεν είναι τυχαία περιστατικά, αλλά μάλλον μέρος μιας ευρύτερης συνωμοσίας για την καταστροφή της τοποθεσίας και της ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας της. Εκτός από απώλεια για το Μόσταρ, η κατεδάφιση του νεκροταφείου σηματοδοτεί την απώλεια ενός σημαντικού μέρους της ιστορίας, καθώς και ένα σύμβολο αντίστασης, θυσίας και αγώνα για απελευθέρωση.
Είναι κρίσιμο οι περιφερειακές, κυβερνητικές και διεθνείς αρχές να παρέμβουν γρήγορα και δυναμικά για να προστατεύσουν το Νεκροταφείο Παρτιζάνων και να σταματήσουν οποιαδήποτε πρόσθετη καταστροφή. Είναι ευθύνη μας να συντηρήσουμε και να προστατεύσουμε το νεκροταφείο για τις επόμενες γενιές γιατί είναι ένας τόπος με σημαντική πολιτιστική και ιστορική αξία. Στόχος είναι να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά του νεκροταφείου και να το διατηρήσουμε ως απόδειξη θυσίας και αντίστασης για πολύ καιρό ακόμα. Εκτός του ότι είναι μεγάλης σημασίας για το Μόσταρ και τη Βοσνία, η συντήρηση του νεκροταφείου είναι ζωτικής σημασίας και για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Λόγω του ιδιαίτερου σχεδιασμού, του συμβολισμού και της ιστορικής σημασίας του, αποτελεί ζωτικό συστατικό της κοινής πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς και η διατήρησή του είναι σημαντική για τη διατήρηση της αίσθησης της πολιτιστικής ταυτότητας και της κοινής μνήμης.
Το Νεκροταφείο Παρτιζάνων δεν είναι το μόνο μέρος που δέχεται επίθεση. Παρόμοιες ανησυχίες επηρεάζουν τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρο τον κόσμο, και είναι ευθύνη μας να σώσουμε αυτά τα μέρη και να τα διατηρήσουμε ανέπαφα για τις μελλοντικές γενιές. Είναι καθήκον μας ως αρχές στο θέμα να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρογνωμοσύνη μας για να αγωνιστούμε για τη διατήρηση αυτών των χώρων και να διασφαλίσουμε ότι δεν θα χαθούν στην ιστορία. Είναι καθήκον μας ως κοινότητα να προστατεύσουμε το Νεκροταφείο Μνήμης των Παρτιζάνων και να φροντίσουμε να μην χαθεί ή να υποστεί βλάβη. Το νεκροταφείο είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα μέρος για να θυμόμαστε τους νεκρούς, αλλά πόσο απλό μπορεί να είναι να το απορρίψουμε ως τέτοιο. Χρησιμεύει ως υπενθύμιση της επιμονής και της ανθεκτικότητας του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των θυσιών που έγιναν στον αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη. Πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να σώσουμε το νεκροταφείο και να διασφαλίσουμε ότι θα διατηρηθεί για τις μελλοντικές γενιές, καθώς χρησιμεύει ως ουσιαστική υπενθύμιση της φρίκης του πολέμου και της αξίας της ειρήνης.
Πηγές:
Azem Kurtic – Partisan Cemetery in Mostar, Bosnia, Joins Europe’s Endangered Sites List ανακτήθηκε 14/4/23 από balkaninsight.com/2023/04/14/partisan-cemetery-in-mostar-bosnia-joins-europes-endangered-sites-list/
(Τελευταία πρόσβαση 2/5/23)
Ν1 Sarajevo – Mostar’s Partisan cemetery among 11 most endangered heritage sites in Europe ανακτήθηκε 25/1/23 από n1info.ba/english/news/mostars-partisan-cemetery-among-11-most-endangered-heritage-sites-in-europe/ (Τελευταία πρόσβαση 2/5/23)