Στην μεγάλη, για τα δεδομένα του παιδικού μου δωματίου, βιβλιοθήκη, υπήρχε πάντα ένα βιβλίο που δε διάβασα ποτέ. Παρόλα αυτά, απ’ όλα τα βιβλία, εκείνο θυμάμαι πιο χαρακτηριστικά. Το βιβλίο λεγόταν “από την Αμερική”. Και “έβαζε” τους ήρωες της Ντίσνευ να περιγράφουν μνημεία και αφηγήσεις από την μεγάλη ήπειρο.
Ποιά είναι η αγαπημένη σου ταινία; Το αγαπημένο σου βιβλίο; Σε ποια γλώσσα σκέφτεσαι βαθειά μέσα σου;
Μυστικά, σε κάθε λεπτό της ύπαρξής μας, αναπνέουμε μικροσκοπικά σωματίδια αστερόσκονης από την “χώρα των υποσχέσεων”.
Ο δυτικός κόσμος μεγάλωσε με το αμερικανικό σινεμά, με τα δερμάτινα, τον Chuck Berry, την Tina Turner, τα “αλητόπαιδα” με τα ray ban ά λα Marlon Brando, τα άσπρα t-shirt και τα τζιν, κι έπειτα τα έκανε είδωλα και τα έστησε στο vintage νοσταλγικό ιερό του εικονοστάσι, να τα λατρεύει και να τα βρουν έτσι θεοποιημένα κι οι επόμενοι, ώστε ακόμα κι αν δεν μεγάλωσαν μ’ αυτά, να κοιτάνε με ακόμα μεγαλύτερη ευλάβεια και νοσταλγία τους θεούς του παρελθόντος. Έχουμε λοιπόν εμείς στα χέρια μας αυτή την …κληρονομιά, χωρίς πια να ξέρουμε αν την παραλάβαμε επειδή έτσι μάθαμε, επειδή την αγαπάμε ή επειδή κι εμείς οι ίδιοι είμαστε κομμάτι της.
Κι αν όλα αυτά ακούγονται λίγο τραβηγμένα, πόσους “Αμερικάνους” ήρωες κόμιξ ξέρετε και πόσους …μη; Πόσους Αμερικάνους σκηνοθέτες αντίστοιχα; Πόσα μουσικά συγκροτήματα;
Γιατί η Αμερική, αυτή η …δεύτερη πατρίδα μας, το κάνει επιτυχημένα. Ξέρει να πουλάει. Τα πάντα. Ξέρει να πουλάει είδωλα, ξέρει να πουλάει ελευθερία (…), ξέρει να πουλάει άψογα τον εαυτό της. Mass production, mass consumption. Δώστε λοιπόν έμφαση στη μάζα. Αυτή είμαστε εμείς. Κι εμείς θέλουμε, λαχταράμε απεγνωσμένα, να μας ταΐζει κάποιος όποιος όνειρα, αδιαφορώντας αν είναι άδεια μέχρι το κόκκαλο. Αυτόν ακριβώς το ρόλο έχει αναλάβει υπεύθυνα και πλήρως επιτυχημένα η μάννα americana.
Έτσι, το instagram και τα σούπερ vintage φίλτρα του ικανοποιούν την ανάγκη μας να φανούμε κι εμείς “ατίθασα νιάτα” που γυρνάνε με κάντιλλακ την Καλιφόρνια με τα-μαλλιά-να-ανεμίζουν-στο-η-λιοβασίλεμα, τα user generated social media τύπου 9gag ικανοποιούν(;) την ανάγκη μας να νιώθουμε πολίτες του κόσμου, μαθαίνοντας το τελευταίο “αστείο” για τον σούπερ κουλ ήρωα της Marvel και υιοθετώντας το, ασχέτως αν δε μας φάνηκε αρχικά αστείο, να γιατί..west is good, west is evolution, west is where the world is.
— Το βιβλίο εκείνο μάλλον μου έμεινε απωθημένο που δεν το διάβασα γι’ αυτό από μικρή βάλθηκα να αγαπήσω τρελά την μεγάλη αυτή ήπειρο. —
Όχι, δεν είμαστε Αμερικάνοι, είμαστε σύγχρονα πολιτισμικά υβρίδια, τόσο multi-cultural, που αναρωτιέμαι αν μένει τίποτα από το “cultural” τελικά. Κι αν ναι, είμαστε μια international χοάνη, θύματα του θεού των ημερών μας, του marketing; Κι αυτό είναι καλό, είναι κακό, είναι σωστό, είναι λάθος; Είναι αυτό που είναι και αν το δούμε ντετερμινιστικά, δε θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο. Και έτσι πρέπει να το εξετάζουμε, ως έχει,με αυτογνωσία και συνειδητοποίηση του που και ποιοι είμαστε, αν θέλουμε να προαχθούμε σαν πολιτισμοί.
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ανταλλαγή πολιτισμών, αν και δεν νομίζω ότι είναι ακριβώς ανταλλαγή αυτός ο …εξαμερικανισμός μας (ω Θεέ μου ακούγομαι σαν το μπαμπά μου), αλλά περισσότερο μονομερής υιοθέτηση. Μόνο που, όπως και να το βλέπουμε εμείς όλο αυτό, η ίδια η ανθρωπότητα είναι η χοάνη που χωνεύει και συγχωνεύει τους πολιτισμούς και καθορίζει ποιος θα επικρατήσει πάνω σε ποιον και όλο αυτό είναι μια “φυσική” διαδικασία, που σαφώς κρίνει την κριτική μας (;) σκέψη, αλλά είτε το θέλουμε είτε όχι, καθορίζει απολύτως και την πολιτισμική μας εξέλιξη. Άλλωστε, από μία..λίγο περίεργη οπτική σκοπιά, αυτή η αχανής ανταλλαγή πολιτισμών ήταν αυτό το οποίο ονειρεύονταν κάποτε όλοι οι εξερευνητές & ταξιδευτές της γης, την γνώση να μεταφέρεται απ’ άκρη σ’ άκρη, στον πλανήτη και τους ανθρώπους να μπορούν να μαθαίνουν και να επιλέγουν. Αρκεί να είναι του καθενός επιλογή.
Είναι λοιπόν όλο αυτό δική μου και δική σου επιλογή;
στον υπολογιστή παίζει Alana Myles, «Black Velvet» και οι στίχοι μοιάζουν να γελάνε ειρωνικά μ΄αυτά
που μόλις έγραψα… (— only for comic fans: όχι πείτε μου, οι στίχοι δεν είναι λες και γράφτηκαν αποκλειστικά για τον Jesse Custer;; –)
«Mississippi in the middle of a dry spell
Jimmy Rogers on the Victrola up high
Mama’s dancin’ with baby on her shoulder
The sun is settin’ like molasses in the sky
The boy could sing, knew how to move, everything
Always wanting more, he’d leave you longing for
Black velvet and that little boy’s smile
Black velvet with that slow southern style
A new religion that’ll bring ya to your knees
Black velvet if you please»
γιατί σ΄αγαπάω μάνα americana.
