
Εκατό χρόνια πίσω και ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός είναι γεγονός. Η πρώτη επαφή με αυτό το διαφορετικό μέσο γεννιέται. Ακολουθεί μια πορεία που οδηγεί το ραδιόφωνο ψηλά στην λίστα, στον τομέα της διασκέδασης αλλά και της ενημέρωσης. Παρόλο που ποτέ δεν γίνεται κυρίαρχο, πάντα διακρίνεται εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα πως έλαβαν χώρα τα γεγονότα, σχετικά με το ραδιόφωνο και την εξέλιξη του. Πως οι ομιλίες και οι μουσικές ξεκίνησαν το ταξίδι τους, ξεπερνώντας το εμπόδιο της απόστασης.
Από τα σήματα Μορς ως την εδραίωση του ραδιοφώνου
Γύρω στα 1873 ο Μάξγουελ έρχεται να προτείνει τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητισμού, με βάση την οποία το ηλεκτρομαγνητικό κύμα δύναται να μεταδοθεί, χωρίς απαραίτητα την ύπαρξη της αρχικής πηγής του, του φορτίου και του ρεύματος. Αυτό έθεσε την βάση για την ανακάλυψη των ραδιοκυμάτων, στην οποία έφτασε το 1883 ο Χέρτς μέσω της επαλήθευσης της θεωρίας του Μάξγουελ. Αργότερα, γύρω στο 1897 ο Γουλιέλμο Μαρκόνι εκμεταλλευόμενος το επίτευγμα του Χέρτς κατορθώνει να στείλει ασύρματο σήμα σε απόσταση 3km. Παρότι τα ραδιοκύματα του Ιταλού Μαρκόνι δεν μεταδίδουν φωνή, αλλά μόνο σήματα Μορς, θεωρείται ο εφευρέτης του ραδιοφώνου. Βέβαια η πρώτη μετάδοση φωνής και μουσικής δεν άργησε να συμβεί. Συγκεκριμένα, έγινε πράξη λίγο αργότερα, το 1906 και ήταν κατόρθωμα του Φέσεντεν. Πάντως, καθοριστική στιγμή για το ραδιόφωνο και την ιστορία του αποτελεί η έμπνευση του Αμερικανού Φρανκ Κόνραντ. Ο ίδιος εργαζόταν ως μηχανικός, ενώ παράλληλα είχε σε ερασιτεχνικό επίπεδο ενασχόληση με το ραδιόφωνο και τον αθλητισμό. Με αφορμή την μετάδοση αποτελεσμάτων των αγώνων “βγαίνει στον αέρα” και σταδιακά αποκτάει φανατικό κοινό. Επακόλουθο είναι η μετάδοση και της πρώτης διαφήμισης, που αφορούσε σε ένα κατάστημα στην γειτονιά του. Την εκπομπή του Κόνραντ αναλαμβάνει η εταιρεία Westinghouse και στις 20 Νοεμβρίου 1920 λειτουργεί ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A. , που λειτουργεί μέχρι κι σήμερα. Το ραδιόφωνο βρίσκει τον πατέρα του και μόλις εμφανίζεται στην αγορά ραδιοφωνικός δέκτης φθηνός, εύχρηστος και συνάμα ποιοτικός (1926) , κατακτάει πολύ ευρύ κοινό. Ενώ πλέον οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και δημιουργείται ένα οργανωμένο δίκτυο σταθμών, μετά το 1930 έρχεται η εδραίωση του ραδιοφώνου.
Το ραδιόφωνο στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα από το 1923 ξεκινάει η προσπάθεια εγκατάστασης ραδιοφωνικού πομπού. Με τους πειραματισμούς να κρατάνε χρόνια, το 1928 εκπέμπει ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στην Θεσσαλονίκη, με ιδιωτική πρωτοβουλία. Δέκα χρόνια αργότερα το ραδιόφωνο αποκτάει και τον πρώτο εθνικό του σταθμό., που ιδρύεται και λειτουργεί στην Αθήνα. Ακολουθεί η ίδρυση πολλών νέων σταθμών και το ραδιόφωνο σταδιακά εισέρχεται στα σπίτια και των Ελλήνων. Από τότε αποτελεί μια κλασική αξία, μια αγάπη που δύσκολα εγκαταλείπεται μέχρι και σήμερα, όπως φαίνεται και από την έρευνα που διεξήχθη από την Α.Ε.Μ.Α.Ρ. τους προηγούμενους μήνες. Πιο συγκεκριμένα, 8 στους 10 δηλώνουν πως συνεχίζουν να ακούνε ραδιόφωνο καθημερινά, με τον μέσο όρο ημερήσιας ακρόασης να ξεπερνάει τις 4 ώρες. Εξίσου αξιοσημείωτη είναι η διαπίστωση ότι 3 στα 4 άτομα εμπιστεύονται το ραδιόφωνο και το θεωρούν έγκυρο μέσο. Επιπλέον, φαίνεται να προκαλεί αίσθημα φιλικότητας, χαλάρωσης και συντροφικότητας στην πλειοψηφία των ακροατών. Μάλιστα 7 στους 10 αναφέρουν πως δεν μπορούν χωρίς ραδιόφωνο.
Μια αγαπημένη συνήθεια, που μένει ζωντανή
Ίσως είναι η αμεσότητα και ταυτόχρονα η οικειότητα που μεταδίδονται μέσω της φωνής, που το καθιστούν μια συνήθεια ξεχωριστή, που όπως ήταν αναμενόμενο έχει και την παγκόσμια ημέρα του. Για πολλούς είναι η πρωινή τους καλημέρα, για άλλους η συντροφιά τους στον δρόμο για την δουλειά και για όλους μια σταθερή παρέα. Ντύνει όμορφα τις σιωπές, φέρνει στο μυαλό αναμνήσεις από τραγούδια ξεχασμένα που δύσκολα κανείς μόνος του θα θυμηθεί. Το ραδιόφωνο στυλώνει το ανάστημα του και μένει ζωντανό ακόμα και μέσα στην εποχή της εικόνας. Δεν παραχωρεί απλόχερα τις εικόνες στον ακροατή, για να τις παραλάβει αβίαστα, αλλά τις πλάθει, τις καλλιεργεί. Μπορεί μια εικόνα να είναι χίλιες λέξεις, όμως λέξεις που συνδυάζονται με τρόπο μοναδικό ισοδυναμούν με χίλιες εικόνες. Αυτό είναι το ραδιόφωνο, η τέχνη της δημιουργίας εικόνων μέσω του λόγου, των ήχων και της μουσικής. Ένας συνδυασμός που εξάπτει την φαντασία και τελικά το διατηρεί σταθερά ψηλά στις προτιμήσεις του κοινού.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
Ραδιόφωνο, ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/
Οι Έλληνες εμπιστεύονται περισσότερο το ραδιόφωνο-Έρευνα της Metron analysis/ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ, ανακτήθηκε από https://diesi.gr/
8 στους 10 συνεχίζουν να ακούν ραδιόφωνο καθημερινά! , ανακτήθηκε από https://diesi.gr/