Πέρασαν 43 χρόνια από την ημέρα που χτύπησε για τελευταία φορά το κουδούνι του 2ου Γυμνασίου Αρρένων στη διασταύρωση των οδών Αχαρνών και Χέυδεν.
Η πολύπαθη Βίλα Αμαλίας, πεδίο συγκρούσεων κάποτε μεταξύ καταληψιών και αστυνομικών, έχει μια μακρά ιστορία, άμεσα συνδεδεμένη με το θρυλικό 2ο εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών. Το ιστορικό κτίριο θα στεγάζει πλέον το 67ο Λύκειο Αθηνών.
Το σχολείο αποτέλεσε φυτώριο δεκάδων σημαντικών προσωπικοτήτων. Μεταξύ των μαθητών που πέρασαν από τις αίθουσες της Βίλας Αμαλία ήταν ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο εικαστικός Αλέκος Φασιανός, ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος και ο συγγραφέας Χρήστος Γιανναράς.
Το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων ιδρύθηκε το 1862 και πρωτολειτούργησε στην Πλάκα. Στις αρχές του 20ού αιώνα φιλοξενήθηκε στο κτίριο του πρώην Βασιλικού Τυπογραφείου στη Σταδίου, για να μεταστεγαστεί το 1932 και ως το 1973 στην περίτεχνη Βίλα Αμαλίας. Μετά την εκ νέου μεταστέγαση του σχολείου στην περιοχή της πλατείας Βάθη, όπου λειτουργούσε έως το 2011, η Βίλα εγκαταλείφθηκε.
Η Βίλα Αμαλίας βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν. Το κτίριο χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και φημολογείται ότι οικοδομήθηκε σε προσχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ. Το 1975, αφού είχε γίνει η μεταστέγαση του σχολείου, η Βίλα απαλλοτριώθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και περιήλθε στην κυριότητα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος των αποφοίτων του 2ου Γυμνασίου Αρρένων, επιχειρηματίας, Νίκος Βερροιόπουλος, «κακώς το κτίριο αποκαλείται Βίλα Αμαλίας, καθώς πρόκειται για ονομασία που του έδωσαν οι καταληψίες τη δεκαετία του ’90». Είχε προηγηθεί η κατάληψη εγκαταλειμμένου κτιρίου στη λεωφόρο Αμαλίας, που κράτησε λίγο. Φεύγοντας από εκεί, οι καταληψίες βρήκαν ελεύθερο το συγκεκριμένο κτίριο, το κατέλαβαν και του έδωσαν τη συγκεκριμένη ονομασία.
Ο ίδιος προσθέτει ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για δύο κτίρια, που μοιράζονται κοινή αυλή και αποτέλεσαν επαύλεις των οικογενειών Ράλλη και Αργυρόπουλου.
Η έπαυλη Αργυρόπουλου, ακριβώς στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν αποτέλεσε την κατοικία του πρεσβευτή Περικλή Αργυρόπουλου ο οποίος είχε παντρευτεί την κόρη του νομικού Μιλτιάδη Ράλλη και ζούσε στο διπλανό οίκημα, ενώ η έπαυλη Ράλλη, στην πίσω πλευρά, κατά μία εκδοχή αποτέλεσε την κατοικία του πρωθυπουργού της κατοχικής κυβέρνησης, Ιωάννη Ράλλη.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 λίγο έλειψε να κατεδαφιστεί ώστε να φτιαχτεί ένα πιο σύγχρονο σχολείο, στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και για περίπου 25 χρόνια έγινε η γνωστή «Βίλα Αμαλία», η πιο γνωστή κατάληψη της Αθήνας από αναρχικούς.
Το 1990 καταλήφθηκε από αντιεξουσιαστές. Σήμερα το κτίριο ανήκει στον δήμο Αθηναίων, ωστόσο δεν είναι σαφές από πότε. Πάντως, σύμφωνα με σχετικά έγγραφα, το κτίριο ανήκε στον ΟΣΚ σίγουρα ώς το 1998.
Η βίλα Αμαλίας στο μακρινό 1991.
Φωτογραφικό υλικό από τον Γεράσιμο Δομένικο:
Γνωστή και ως Villa Amalia, η κατάληψη αυτή υπήρξε σύμβολο αμφισβήτησης και αντίστασης μιας γενιάς με ιδεολογία έξω από τις κυρίαρχες δομές. Πίσω το 1991 ζούσαν εκεί περίπου 15 νέοι άνθρωποι με το όραμα της αυτοδιάθεσης κάνοντας συναυλίες και φυτεύοντας λαχανικά στον πίσω κήπο. Με το καιρό μετατράπηκε σ ένα «εναλλακτικό πολιτιστικό κέντρο» της ανέκαθεν υποβαθμισμένης περιοχής. Πέρα απ’το αντιεξουσιαστικό -αντιφασιστικό στίγμα της κατάληψης, το πανκ και η μουσική γενικότερα αποτελούσε βασικό συστατικό της ταυτότητάς της γι’αυτό και στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του κτιρίου φιλοξενήθηκαν πολλά συγκροτήματα της ευρωπαϊκής πανκ σκηνής καθώς και προβολές μουσικών ντοκιμαντέρ, θεατρικών παραστάσεων και εκθέσεων.
Ανάμεσα στη Πλατεία Βικτωρίας και τον Άγιο Παντελεήμονα, η Villa Amalia είχε έντονη παρουσία στις εκδηλώσεις της γειτονιάς, συμμετείχε ενεργά στην επίλυση προβλημάτων αλλά κυρίως φρόντισε, υπερασπίστηκε και φιλοξένησε ομάδες μεταναστών που δέχονταν καθημερινά επιθέσεις από τις φασιστικές ομάδες που λυμαίνονταν την περιοχή με αποτέλεσμα σύντομα να γίνει και η ίδια στόχος. Αποκορύφωμα η εμπρηστική επίθεση το Μάιο του 2008 που κατέστρεψε ένα μέρος της πρόσοψής του. Αν και δεν είχε ποτέ ιδιαίτερα προβλήματα με την αστυνομία, είκοσι χρόνια μετά ειδικές δυνάμεις εκκένωσαν το χώρου κάνοντας οκτώ προσαγωγές, ενώ ακολούθησαν άλλες εκατό περίπου, στην προσπάθεια ανακατάληψης λίγο καιρό μετά. Ο Δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε ότι το κτίριο θα λειτουργήσει ξανά ως σχολείο. Πολλοί λένε ότι ένας από τους λόγους της αύξησης της επιρροής της Χρυσής Αυγής σε εκείνες τις γειτονιές είναι η απουσία της Villa Amalia.
Για περίπου δύο δεκαετίες, ήταν χώρος κατάληψης, μέχρι το 2012 που εκκενώθηκε με επέμβαση της αστυνομίας.
Επιστροφή στα θρανία της βίλας Αμαλίας.
Μετά την εκκένωσή του από τους καταληψίες, το κτίριο ενώθηκε με το διπλανό του, ανακαινίστηκε πλήρως και την προηγούμενη Δευτέρα το κουδούνι χτύπησε ξανά προκειμένου να υποδεχτεί τους περίπου 190 μαθητές που φοιτούν πλέον στο 2ο Λύκειο, το οποίο θα ονομαστεί «Θόδωρος Αγγελόπουλος» ως φόρος τιμής σε έναν από τους πιο επιφανείς μαθητές του και έναν από τους σπουδαιότερους κινηματογραφικούς σκηνοθέτες παγκοσμίως.
Τα εγκαίνια του σχολείου έγιναν από τον δήμαρχο Αθηναίων, Γιώργο Καμίνη, ο οποίος μίλησε για «μια ιστορική στιγμή για την πόλη».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εικόνα της κύριας εισόδου επί των καταληψέων από τους αντιεξουσιαστές και η σημερινή μετά την αναμόρφωση του κτιρίου
Το 2ο Λύκειο είναι ένα από τα πιο σύγχρονα σχολεία της Αθήνας, με εξαιρετικές εγκαταστάσεις, που περιλαμβάνουν βιβλιοθήκη, εργαστήριο χημείας και μεγάλους εσωτερικούς χώρους. Για να δημιουργηθεί αυτό το σύγχρονο σχολείο έμειναν άθικτες μόνο οι προσόψεις. Όλοι οι εσωτερικοί χώροι γκρεμίστηκαν και χτίστηκαν από την αρχή υπό την επίβλεψη του πολιτικού μηχανικού Γιώργου Αδαμόπουλου.
Το παιδί οφείλει βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής μας και με άξονα το σύνθημα «Πρώτα το Παιδί» θεσμοθετήθηκε ειδική αντιδημαρχία. Σε ύψιστη προτεραιότητα για τον Δήμο Αθηναίων τίθεται η εξασφάλιση, σε μια δύσκολη οικονομική και κοινωνική συγκυρία, των καλύτερων δυνατών συνθηκών για τη λειτουργία των σχολείων» τόνισε ο κ. Καμίνης και συμπλήρωσε: «Είναι λάθος να μιλάμε για αυριανούς πολίτες όταν αναφερόμαστε στα παιδιά. Είναι ήδη πολίτες, με δικαιώματα τα οποία θα πρέπει να προστατεύονται».
Η ανακαίνισή της, ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2014 υπό τη Διεύθυνση Σχολικών Κτιρίων του Δήμου Αθηναίων, μέσω εργολαβίας και κατόπιν δημοπρασίας. Το συνολικό συμβατικό κόστος του έργου ανέρχεται σε 3.105.900 ευρώ, εκ των οποίων 2.644.400 ευρώ προέρχονται από το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ενώ το υπόλοιπο ποσό (461.500 ευρώ) από ιδίους πόρους του Δήμου Αθηναίων.
