Πολλοί άνθρωποι καθημερινά ταλαιπωρούνται από ημικρανίες. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, το έντονο άγχος, η διατροφή, οι ορμονικές μεταβολές, αλλά και η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση αυτής της πάθησης.
Ημικρανία
Η ημικρανία ανήκει στις χρόνιες διαταραχές. Μέτριες ή έντονες κεφαλαλγίες στη μία πλευρά του κεφαλιού σε συνδυασμό με συμπτώματα του κεντρικού νευρικού συστήματος είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της. Τα συνοδευτικά συμπτώματα, τώρα, δύναται να περιλαμβάνουν αίσθημα ναυτίας, φωτοευαισθησία, ευαισθησία σε οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα και σχεδόν πάντα πόνο, ο οποίος επιδεινώνεται με την έντονη σωματική δραστηριότητα.
Οι γυναίκες φαίνεται να είναι τρεις φορές πιο πιθανό να υποφέρουν από ημικρανίες απ’ ότι οι άνδρες. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας για την Ημικρανία, η ημικρανία βρίσκεται στην έκτη θέση στη κατάταξη με τις ασθένειες που δημιουργούν αναπηρία σε όλο το κόσμο. Επίσης, οι παράγοντες που πυροδοτούν την εμφάνιση ημικρανίας περιλαμβάνουν:
- ορμονικές μεταβολές
- κατανάλωση κάποιων τροφών (π.χ. παλαιωμένα τυριά, επεξεργασμένες αλμυρές τροφές, πρόσθετα γλυκαντικά)
- αυστηρή δίαιτα
- κατανάλωση αλκοόλ
- έντονο καθημερινό στρες
- αλλαγές στο κύκλο ύπνου-αφύπνισης
- αλλαγές καιρού και
- έντονα εξωτερικά ερεθίσματα
Οι κρίσεις ημικρανίας διαρκούν από 2 εώς 72 ώρες και μπορεί να προκαλέσουν σημαντικό πόνο και αίσθημα δυσφορίας, με αποτέλεσμα ο πόνος να αδρανοποιεί τον ασθενή και να μην μπορεί να ανταπεξέλθει στις καθημερινές του δραστηριότητες. Ανάμεσα στα συμπτώματα που προηγούνται μιας κρίσης ημικρανίας συγκαταλέγονται:
- η αύρα
- λάμψεις φωτός
- τυφλά σημεία
- μούδιασμα στη μία πλευρά του προσώπου ή στο χέρι ή το πόδι
Πώς σχετίζονται η ημικρανία και η κατάθλιψη;
Η πεσμένη διάθεση δεν συγκαταλέγεται στις τυπικές αιτίες της ημικρανίας, όμως κάποιοι ασθενείς αναφέρουν ότι πριν την εμφάνιση μια κρίσης ημικρανίας αισθάνονται τη διάθεσή τους πολύ πεσμένη. Υπάρχουν ενδείξεις, που έχουν προκύψει από επιστημονικές μελέτες, ότι υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ της ημικρανίας και της κατάθλιψης.
Πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη δεν εμφανίζουν κρίσεις ημικρανίας και πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από ημικρανίες δεν εμφανίζουν κατάθλιψη. Παρόλα αυτά, ένα σημαντικό εύρημα της επιστημονικής κοινότητας αναφέρει πως οι κρίσεις ημικρανίας αυξάνουν κατά 2 με 4 φορές τον κίνδυνο εμφάνισης μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής.
Ένα επίσης κοινό γνώρισμα των δύο παθήσεων είναι η επεισοδιακή τους φύση, καθώς και η δυσκολία που δημιουργούν στη καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου. Μειωμένη παραγωγικότητα, αδυναμία διαχείρισης καθημερινών υποχρεώσεων, κοινωνική και επαγγελματική αποχή είναι κάποια από τα κοινά αποτελέσματα που επιφέρουν η ημικρανία και η κατάθλιψη.
Αποτελέσματα από πρόσφατες γενετικές μελέτες καταδεικνύουν την αμφίδρομη σχέση των δύο διαταραχών. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν λίγο καιρό στο επιστημονικό περιοδικό “Cephalalgia” αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η μια διαταραχή αύξησε τον κίνδυνο για την άλλη και το αντίστροφο. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι γονίδια από τα σεροτονεργικά, ντοπαμινεργικά και GABAεργικά συστήματα καθώς και παραλλαγές στα γονίδια MTHFR και BDNF είναι ισχυροί υποψήφιοι στην αιτιολογία και των δύο διαταραχών.
Τέλος, το γεγονός ότι η φαρμακευτική πρόληψη ή αντιμετώπιση, στις δύο αυτές διαφορετικές κλινικές οντότητες, βασίζεται στην ίδια τάξη φαρμακευτικών ουσιών δε στοιχειοθετεί κοινή αιτιολογία. Διευρύνει όμως τις πιθανότητες να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο διαταραχών, κάτι που θα αποτελέσει τον πυρήνα για νέες αποτελεσματικότερες θεραπείες στο άμεσο μέλλον.
Βιβλιογραφία:
Amoozegar F. Depression comorbidity in migraine. Int Rev Psychiatry. 2017;6:1-12.
Headache Classification Subcommittee of the International Headache Society (2004). «The International Classification of Headache Disorders: 2nd edition». Cephalalgia 24 (Suppl 1): 9–160. doi:10.1111/j.1468-2982.2004.00653.x
Migraine: Symptoms and Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/migraine-headache/symptoms-causes/dxc-20202434
Yang Y, Ligthart L, Terwindt GM, et al. Genetic epidemiology of migraine and depression. Cephalalgia. 2016;36:679-691.
