Ως ετοιμολογία, η απόρριψη σημαίνει ότι κάποιος αρνείται να εγκρίνει ή να αποδεχτεί κάτι ή κάποιον.
Στην ιατρική, εκφράζει την αδυναμία του οργανισμού να αφομοιώσει ένα ξένο σώμα ή ιστό.
Σε υπαρξιακό επίπεδο, δηλώνει την άρνηση κάποιου να δεχτεί την ενέργεια του άλλου, την οποία απορρίπτει ως ξένο σώμα.
Οι ψυχολόγοι και οι επιστήμονες προτείνουν να την δούμε ως ευκαιρία για εξέλιξη και βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Η απόρριψη είναι ένα από τα πιο δύσκολα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Στη ζωή μας, είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, όλοι αντιμετωπίζουμε στιγμές που μας απορρίπτουν ή και το αντίθετο.
Η ψυχολογική επίδραση της απόρριψης
Η απόρριψη, ειδικά σε κοινωνικά πλαίσια, μπορεί να επηρεάσει έντονα την ψυχολογία. Έρευνες δείχνουν ότι προκαλεί πόνο, ενεργοποιώντας τα ίδια κέντρα στον εγκέφαλο με τον φυσικό πόνο. Ο ψυχολόγος Guy Winch επισημαίνει ότι οι άνθρωποι, όταν βιώνουν απόρριψη, κατηγορούν τον εαυτό τους και εστιάζουν στα αρνητικά τους χαρακτηριστικά. Αυτό οδηγεί σε μείωση της αυτοπεποίθησης και αύξηση του άγχους, μερικές φορές ακόμη και σε κατάθλιψη.
Κριτήρια Απόρριψης
Η απόρριψη συμβαίνει σε διάφορους τομείς, όπως οι προσωπικές σχέσεις, η εργασία ή οι κοινωνικές καταστάσεις. Δεν γίνεται τυχαία, καθώς βασίζεται σε κριτήρια που διαφέρουν ανάλογα με το πλαίσιο. Ακολουθούν ορισμένα βασικά κριτήρια:
- Αντιστοιχία Προσδοκιών: Οι προσδοκίες των δύο ατόμων δεν συμβαδίζουν, είτε σε επαγγελματικό είτε σε προσωπικό επίπεδο.
- Επικοινωνία και Συμπεριφορά: Ο τρόπος που κάποιος επικοινωνεί και αλληλοεπιδρά ευνοεί την απόρριψη.
- Κοινωνικοί και Πολιτιστικοί Παράγοντες: Στερεότυπα και προκαταλήψεις που οδηγούν στην απόρριψη.
- Προσωπική Συμβατότητα: Η χημεία, τα κοινά ενδιαφέροντα και η αλληλεπίδραση μεταξύ των ατόμων καθορίζουν αν θα υπάρξει αποδοχή στις φιλικές, ρομαντικές ή επαγγελματικές σχέσεις.
- Απόδοση και Αποτελεσματικότητα: Στον επαγγελματικό τομέα κυρίως, η απόδοση κάποιου παίζει καθοριστικό ρόλο για την αποδοχή.
- Συναισθηματική Διαθεσιμότητα: Στις διαπροσωπικές σχέσεις, όταν κάποιος δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμος, μπορεί να προκαλέσει την απόρριψη του άλλου.
- Ηθικά και Αξιακά Κριτήρια: Η διαφορά στις ηθικές ή αξιακές πεποιθήσεις των ανθρώπων μπορεί να προκαλέσει επίσης απόρριψη.
Αίτια Απόρριψης
Ορισμένα συνηθισμένα αίτια σύμφωνα με τις αντιλήψεις, την επικοινωνία και τις σχέσεις περιλαμβάνουν:
- Ασυμβατότητα προσωπικοτήτων: Η διαφορά σε αξίες ή προσωπικά χαρακτηριστικά, μπορεί να δημιουργήσει ασυμβατότητα.
- Έλλειψη αυτοπεποίθησης: Η χαμηλή αυτοεκτίμηση οδηγεί σε απόρριψη πιο συχνά, καθώς η αυτοπεποίθηση είναι ελκυστικό χαρακτηριστικό.
- Φόβος αποτυχίας ή δέσμευσης: Ο φόβος της συναισθηματικής δέσμευσης οδηγεί συχνά σε απόρριψη άλλων ανθρώπων.
- Κοινωνικές πιέσεις: Οι κοινωνικές προσδοκίες επηρεάζουν τις αποφάσεις αποδοχής ή απόρριψης.
- Αντίδραση στη συμπεριφορά: Συμπεριφορές όπως επιθετικότητα, αγένεια ή παθητικότητα μπορεί να προκαλέσουν απόρριψη.
Διαχείριση της Απόρριψης
Συνειδητοποιώ ότι δεν αφορά πάντα προσωπικά ελαττώματα. Όπως τονίζει η ψυχολόγος Brene Brown, όλοι βιώνουμε την απόρριψη σε κάποιο σημείο της ζωής μας. Η θετική σκέψη βοηθά στη γρήγορη προσαρμογή μετά την απόρριψη. Μελέτες δείχνουν ότι όσοι διατηρούν αισιόδοξη στάση ξεπερνούν πιο εύκολα τέτοιες καταστάσεις. Εστιάζοντας στα δυνατά μας σημεία και καλλιεργώντας αυτογνωσία, μπορούμε να ανακτήσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Η απόρριψη είναι αναπόφευκτη στη ζωή και ο τρόπος με τον οποίο την αντιμετωπίζει κάποιος αποκαλύπτει πολλά για την ωριμότητά του. Οι άνθρωποι που αντιδρούν με πικρία ή επιθυμία για εκδίκηση όταν λαμβάνουν ένα “όχι”, εκφράζουν μια αίσθηση δικαιώματος, θεωρώντας ότι οι άλλοι τους χρωστούν κάτι. Αντίθετα, αποδεχόμενος την απόρριψη με σεβασμό και παραμένοντας θετικός, δείχνω αυτοπεποίθηση και ωριμότητα.
“Απόρριψη: Ένας Δρόμος προς την Αυτογνωσία”
Η απόρριψη έχει να κάνει με την αμφιβολία του “Εαυτού”. Η αμφιβολία μαζί με τον φόβο είναι τα πιο βασικά από όλα τα συναισθήματα και η αιτία για περισσότερα άλλα συναισθήματα. Η απόρριψη είναι περισσότερο μία συγκινησιακή αντίδραση ή συμπεριφορά με πηγή τις πεποιθήσεις μας. Απορρίπτω και απορρίπτομαι.
Εφόσον η ζωή είναι μια εξελισσόμενη πορεία και το κάθε γεγονός, σκέψη, συμπεριφορά ή συναίσθημα περιέχει κάτι από το οποίο έχω να μάθω, τι πραγματικά σημαίνει η έννοια της απόρριψης και τι δείχνει αυτό για εμένα σε σχέση τους άλλους?
Όσο περισσότερο είσαι ταυτισμένος με τη σκέψη σου, τόσο η πίστη του νου σου στο διαχωρισμό θα περιέχει την απόρριψη. Στην κατάσταση της Παρουσίας, δεν είναι αυτό που σκέφτεσαι ότι είναι…
