Σίγουρα θα έχεις ακούσει πολλά για τις φωτιές του Αμαζονίου, ξέρεις όμως γιατί ολόκληρη η ανθρωπότητα ανησυχεί τόσο πολύ για τις πυρκαγιές στο άλλο άκρο του πλανήτη; Πως μια φωτιά στην Νότια Αμερική μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο εμάς, αλλά και την ζωή συνολικά στον πλανήτη μας;
Γιατί είναι σημαντικό το δάσος του Αμαζονίου;
- Ήξερες ότι στον Αμαζόνιο κατοικούν τα πιο χαρισματικά είδη φυτών και ζώων; Όλη η ζωή του Αμαζονίου συμβιώνει αρμονικά και μέχρι τώρα εκτιμάται ότι ζουν εκεί σχεδόν 3 εκατομμύρια είδη εντόμων, 1300 είδη πτηνών, 3000 είδη ψαριών και 430 είδη θηλαστικών ζώων. Μέσω της τροφικής αλυσίδας, αναπτύσσονται διάφοροι μικροοργανισμοί στο έδαφος και κρατούν τον άνθρακα στο χώμα, χωρίς να τον αφήνουν να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, ρυθμίζοντας έτσι το κλίμα!
- Πολλά από τα φυτά του Αμαζονίου, έχουν μοναδικές θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται στην ιατρική!
- Πόσες φορές έχεις απολαύσει μια σοκολάτα, έναν ζεστό καφέ και την γεύση μπαχαρικών όπως βανίλια, πιπέρι και κανέλα; Ήξερες ότι κατά πάσα πιθανότητα, αυτές οι γεύσεις έχουν φυτρώσει στον Αμαζόνιο, έχουν συλλεχθεί και εν τέλει, έχουν φτάσει στο πιάτο σου;
- Πάνω από 500 ανθρώπινες φυλές κατοικούν στο δάσος του Αμαζονίου και μάλιστα το αποκαλούν σπίτι τους στην τοπική τους διάλεκτο.
- Το δάσος του Αμαζονίου έχει την ικανότητα να δημιουργεί τις δικές του καιρικές συνθήκες και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί και να επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα! Πως γίνεται αυτό; Μέσω των φυτών! Τα φύλλα των φυτών απελευθερώνουν νερό σε μορφή ατμού και έτσι δημιουργούνται πάνω από το δάσος πυκνές ζώνες νεφών. Καθώς η βροχή πέφτει πάνω από το δάσος, ο ζεστός αέρας ανεβαίνει ψηλά στην ατμόσφαιρα, τραβώντας υγρασία από τον ωκεανό χιλιάδες μίλια μακριά.
Οι πυρκαγιές στο δάσος του Αμαζονίου
Από το 2001 και μετά, οι συνεχόμενες φωτιές στο δάσος του Αμαζονίου έχουν κάψει μια έκταση μεγαλύτερη και από ολόκληρη την Ελλάδα, βάζοντας σε κίνδυνο πάρα πολλά είδη φυτών και ζώων.
Οι πολιτικές αποφάσεις της Βραζιλίας που αφορούν τον Αμαζόνιο, έχουν συμβάλει στην καταστροφή του δάσους. Οι κανονισμοί για την προστασία του δάσους είναι ανεπαρκείς. Ταυτόχρονα, υπάρχει συστηματική υλοτόμηση, πυρκαγιές για “καθαρισμό” εκτάσεων γης ανοιχτού χώρου και σοβαρές καταπατήσεις. Μπορεί το 2009 να υπήρξαν κάποιοι κανονισμοί για μείωση της αποψίλωσης του δάσους, οι οποίοι οδήγησαν σε μείωση των πυρκαγιών. Όμως, από το 2019 και μετά οι κανονισμοί αυτοί αποσύρθηκαν και επανεμφανίστηκαν πυρκαγιές πιο απειλητικές από ποτέ!
Ταυτόχρονα, οι φωτιές του Αμαζονίου είναι σοβαρή απειλή για την χλωρίδα και την πανίδα του δάσους και η μείωση των ειδών φυτών και ζώων θα προκαλέσει στο δάσος πρόβλημα ξηρασίας. Εάν η πυρκαγιά συνεχίζει να καταπίνει το δάσος του Αμαζονίου, θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα κλιματικής κρίσης!
Η βιογεωγραφική έρευνα και οι πυρκαγιές
Επειδή το δάσος του Αμαζονίου καταλαμβάνει μια τεράστια έκταση, οι ερευνητές δεν μπορούν να πάνε και να μετρήσουν τον αριθμό των ειδών φυτών και ζώων πριν και μετά την πυρκαγιά.
Έτσι, μαζεύτηκαν ερευνητές από πολλά μέρη του πλανήτη και αποφάσισαν να δημιουργήσουν τους πιο ολοκληρωμένους χάρτες ζώων και φυτών που υπάρχουν μέχρι σήμερα: και το κατάφεραν!
Οι χάρτες αυτοί περιείχαν περίπου δώδεκα χιλιάδες είδη φυτών και τρεις χιλιάδες είδη ζώων. Στην συνέχεια, οι χάρτες συγκρίθηκαν με δορυφορικές εικόνες από το 2001 έως το 2009. Οι ερευνητές βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη διαπίστωση: οι πυρκαγιές και η υλοτόμηση έχουν ήδη υποβαθμίσει σημαντικά το δάσος! Ταυτόχρονα, κατάλαβαν ότι αν η πυρκαγιές διεισδύσουν πιο βαθιά μέσα στον Αμαζόνιο, τα φυτά και τα ζώα θα έρθουν για πρώτη φορά στη ζωή τους αντιμέτωπα με την φωτιά. Όμως, πολλά από αυτά τα είδη είναι υπό εξαφάνιση και η πυρκαγιές θα επιταχύνουν τον αφανισμό τους.
Μόνο οι πολιτικές διαχείρισης της κρίσης στον Αμαζόνιο, μπορούν να επιβραδύνουν την καταστροφή. Εάν δεν υπάρξουν κανονισμοί προστασίας, η αποψίλωση, η ξηρασία και οι φωτιές θα μετατρέψουν το πλούσιο δάσος σε ένα βιότοπο όμοιο με την σαβάνα.
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα ζώα του Αμαζονίου, μπορείτε να παρακολουθήσετε το επεισόδιο Jungle Nights του ντοκιμαντέρ Night on Earth στο Netflix.
Πηγές Άρθρου:
X. Feng et al. How deregulation, drought and increasing fire impact Amazonian biodiversity. Nature, 01/10/2021. doi: 10.1038/s41586-021-03876-7.
