Ο Μάκης Πάνος γεννήθηκε στην Ορμύλια της Χαλκιδικής. Τελείωσε τη Γεωπονική Σχολή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Έχει έντονη πολιτιστική, συνδικαλιστική αλλά και πολιτική δράση τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ένα τραγικό γεγονός έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή του. Το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Οι δικοί μας άγιοι οι δικοί μας άγγελοι» ήταν μια χειμαρρώδης κατάθεση ψυχής. Έχει γράψει ακόμα το «Γουρούνια στην πράσινη τσόχα», καθώς και τα θεατρικά έργα: «Σταμάτα την παρέλαση ρε…», «Ο Μάριος… πολιτευτής», καθώς και το αντιπολεμικό μονόπρακτο «Αποκτήνωση». Το 2018 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πνοή «Το μυστικό της παλιάς φωτογραφίας», ενώ οι «Ασύμβατοι δεσμοί» είναι η συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματος.
Ο Μάκης Πάνος αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα στην περιοχή της Χαλκιδικής και είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
“Ο κοινωνικός καθρέφτης που λάμπει από γυαλάδα, έχει και την πίσω πλευρά του, τη θολή, την κρυφή, την αποκρουστική” μας λέει ο Μάκης Πάνος και μας εντυπωσιάζει με τον λόγο και την οξύνοια πνεύματος που τον διακρίνει.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Πόσο εύκολο ήταν για σας να μεταβείτε στη συγγραφή;
Η συγγραφή για μενα ήταν μια εσωτερική παρόρμηση, κάτι που ξεπήδησε σαν ο μοναδικός τρόπος κατάθεσης ψυχής, εξομολόγησης, επικοινωνίας, που τελικά λειτούργησε και ως ο καλύτερος τρόπος ψυχοθεραπείας στην πιο δύσκολη περίοδο της ζωής μου.
Είστε ένας άνθρωπος που ασχολείται με τα πολιτικά δρώμενα. Γιατί; Τι θέλετε να αλλάξετε στον κόσμο; Οι αλλαγές που επιζητά ο Μάκης θα έρθουν; Τι σας απογοήτευσε στην πολιτική ζωή;
Είμαι από τη νεαρή μου ηλικία ένας ενεργός πολίτης, ένα πολιτικοποιημένο άτομο με φυσικό επακόλουθο την έντονη παρουσία μου στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα.
Φαντάζομαι ότι όλοι θέλουμε να αλλάξει αυτός ο κόσμος των τεράστιων ανισοτήτων. Οι άνθρωποι διαρκώς θα παλεύουν για καλύτερες ημέρες, πάντα θα ζητούν και θα αγωνίζονται κάποιοι, για να επιτύχουν την ιδανική κοινωνία, μια κοινωνία ιδεατή, χωρίς αδικία, χωρίς ανισότητα, χωρίς ανηθικότητα, χωρίς ξεπεσμό του ανθρώπου, χωρίς πείνα, αμορφωσιά, βία, φόβο, πόλεμο, κοινωνική κατάντια…
Έως να έρθει εκείνη η εποχή, οι συγγραφείς οφείλουν κατά την άποψή μου να βλέπουν, να εμπνέονται, να καταγράφουν, να μεγενθύνουν την τραγικότητα ίσως, να καταγγέλλουν… αποκαλύπτοντας στα μάτια του αναγνώστη ότι ο κοινωνικός καθρέφτης που λάμπει από γυαλάδα, έχει και την πίσω πλευρά του, τη θολή, την κρυφή, την αποκρουστική.
Κι εγώ λοιπόν θέλω να πιστεύω ότι είμαι ένας απ’ αυτούς και θα έχω τουλάχιστον ήσυχη τη συνείδησή μου ότι αγωνίστηκα με όλες μου τις δυνάμεις για να παραδώσω στα παιδιά και στα εγγόνια μου (που εύχομαι γρήγορα να αποχτήσω) έναν κόσμο καλύτερο έστω και αν στο τέλος δεν το καταφέρω.
Η πολιτική δεν με απογοήτευσε, με απογοήτευσαν οι επαγγελματίες πολιτικοί.
«Ασύμβατοι δεσμοί». Μιλήστε μας για το βιβλίο σας.
Οι Ασύμβατοι δεσμοί αποτελούν οργανική συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματός μου Το μυστικό της παλιάς φωτογραφίας. Είναι κατά βάση οι ίδιοι ήρωες και οι επίγονοί τους μετά από παρέλευση τριών και πλέον δεκαετιών. Το σκηνικό έχει μετατοπιστεί από τη Μακεδονική επαρχία και την περίοδο της χούντας, στην Αθήνα της μεταπολιτευτικής κρίσης του 2010. Ασύμβατες σχέσεις συγγενικές, ερωτικές, κοινωνικές, πολιτικές, δημιουργούνται ανάμεσά τους, σχέσεις και δεσμοί με συγκρουσιακό χαρακτήρα.
Μια αριστερών πεποιθήσεων φοιτήτρια των αγώνων του Πολυτεχνείου και ένας αξιωματικός του στρατού ξηράς, τραμπούκος και ρατσιστής με καλά κρυμμένες ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις, βρίσκονται ένοικοι της ίδιας πολυκατοικίας. Αν και δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, ένας στενός δεσμός τούς ενώνει. Τον αγνοούν, αλλά υπάρχει… και κάποτε θα ξεσπάσει ως θύελλα καταστροφής όλων των βεβαιοτήτων τους.
Τριγύρω τους και μαζί τους περιδινίζονται στα πάθη και στις ελπίδες τους άλλα τραγικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και ένας αραβικής καταγωγής, επιστημονικός και συνάμα ερωτικός μετανάστης. Έτσι αγγίζω και άλλες κοινωνίες, ξένες προς τη δική μας, με τις ανάλογες δυστοπίες, υποκρισίες, δεισιδαιμονίες, με τη δική τους –εντελώς διαφορετική– κουλτούρα ζωής.
Ποια φράση μέσα απ’ το βιβλίο ξεχωρίζετε και γιατί;
Ειλικρινά δεν μπορώ να ξεχωρίσω μια φράση μέσα από το βιβλίο μου. όμως αν επιμένατε θα έλεγα τον τίτλο του: ασύμβατοι δεσμοί
Τι σας είπαν οι δικοί σας, όταν πρωτοδιάβασαν το βιβλίο;
Οι κριτικές τους ήταν πάρα πολύ ενθαρρυντικές, κάποιες μάλιστα ιδιαίτερα κολακευτικές, κάτι που είναι για μένα μια μεγάλη ηθική ικανοποίηση.
Εχθρός του ήρωα είναι ο εαυτός του και το γεγονός ότι δεν αποδέχεται την ιδιαιτερότητά του. Πώς προέκυψε η ιδέα της ιστορίας Ασύμβατοι δεσμοί;
Είχα καλύψει στο «Μυστικό της παλιάς φωτογραφίας», ιστορικά μια περίοδο από το 1912 (απελευθέρωση της Μακεδονίας) μεχρι το 1973 (την εποχή της χούντας). θεώρησα όμως ότι η ιστορία μου έπρεπε να έχει και συνέχεια. Οι βασικοί μου ήρωες ήταν ακόμα νέοι και θα μπορούσαν να συνεχίσουν να παίζουν πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο, αυτοί και οι επίγονοί τους, μέχρι να φτάσω σε μια άλλη σημαντική περίοδο για την ιστορία της χώρας μας όπως ήταν η δύσκολη περίοδος των μνημονίων και της χρεοκοπίας της χώρας.
Όσο για την ιδιαιτερότητά του ο ήρωάς μου την «κουβαλά» από το προηγούμενο μυθιστόρημά μου.
Έχετε σκεφτεί να επιχειρήσετε συγγραφικά βιβλίο αστυνομικό;
Δεν νομιζω ότι θα με προκαλούσε η συγγραφή ενος αστυνομικού μυθιστορήματος γιατί είναι έξω από την σφαίρα των ενδιαφερόντων μου!
Βρίσκετε τα παιδιά στη χώρα μας να διαβάζουν ή τα smartphones, η τηλεόραση και άλλα ενδιαφέροντα έχουν αποσπάσει την προσοχή τους;
Όπως η μεγάλη πλειοψηφία των ελλήνων δεν έχει ιδιαίτερη αγάπη για το βιβλίο έτσι και ένα μεγάλο ποσοστό των νέων μας δυστυχώς έχουν αλλοτριωθεί από την σύγχρονη τεχνολογία των smartphones κ.λπ. αφιερώνοντας ωρες σε εύπεπτα και ανάξια λόγου προγράμματα.
Μελλοντικά σχέδια;
Ηδη έχω στα σκαριά ένα νέο μυθιστόρημα, ελπίζω κάποια στιγμή να το δω να εκδίδεται. Επίσης θέλω να δω να ανεβαίνει στη σκηνή ένα θεατρικό έργο που έχω γράψει.
Ασύμβατοι δεσμοί» είναι ο τίτλος του νέου μυθιστορήματος, που αποτελεί τη συνέχεια του βιβλίου «Το μυστικό της παλιάς φωτογραφίας» του Μάκη Πάνου και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
Οπισθόφυλλο:
Μάκης Πάνος
Ασύμβατες σχέσεις –συγγενικές, ερωτικές, κοινωνικές, πολιτικές– δημιουργούνται ανάμεσα στους ήρωες αυτού του μυθιστορήματος, σχέσεις και δεσμοί με συγκρουσιακό και ανατρεπτικό χαρακτήρα. Μια αριστερών πεποιθήσεων φοιτήτρια των αγώνων του Πολυτεχνείου κι ένας χουντικός αξιωματικός του στρατού με καλά κρυμμένες ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις, ύστερα από μια περιπετειώδη πορεία τριάντα εφτά χρόνων, βρίσκονται ένοικοι της ίδιας πολυκατοικίας στην Αθήνα της κρίσης του 2010. Αν και δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, ένας στενός δεσμός τους ενώνει. Τριγύρω τους και μαζί τους περιδινίζονται στα πάθη και στις ελπίδες τους άλλα τραγικά πρόσωπα. Ενδοοικογενειακή βία, σκληρότητα κατά των γυναικών, ομοφοβικές ακρότητες, ρατσισμός, ερωτικά, πολιτικά και θρησκευτικά πάθη, πλέκουν έναν συγκλονιστικό αφηγηματικό καμβά με έντονο συγκινησιακό υπόβαθρο, που κάνουν το νατουραλιστικό αυτό κοινωνικό μυθιστόρημα να διαβάζεται χωρίς ανάσα.