Ένα καλό μυθιστόρημα αναζητείται από όλα τα είδη των αναγνωστών. Τόσο από αυτούς που δειλά πραγματοποιούν τα πρώτα βήματά τους στον αναγνωστικό κόσμο, επιζητώντας εκείνα τα ιδιαίτερα βιβλία που θα ξυπνήσουν τα αδρανοποιημένα φιλαναγνωστικά τους αισθήματα, όσο κι από εκείνους, οι οποίοι έχοντας εξαντλήσει την ανάγνωση κλασικών έργων της παγκόσμιας και ελληνικής λογοτεχνίας, ψάχνουν πλέον σύγχρονες συγγραφικές πένες, που θα τους ταξιδέψουν νοερά με τις αράδες των πονημάτων τους σε άλλους χρόνους και τόπους, αποδεικνύοντας τους ταυτόχρονα πως παρά τον επικράτων τεχνοκρατισμό, το χάρισμα της συγγραφικής δεινότητας κοσμεί ακόμη ορισμένους πνευματώδεις νόες.
Ο όρος καλό μυθιστόρημα, βέβαια, ίσως θεωρείται λιγάκι υποκειμενικός, καθώς μονάχα η προσωπική αναγνωστική εμπειρία δύναται να καταδείξει –τουλάχιστον στους απαιτητικούς αναγνώστες– αν ένα συγκεκριμένο αναγνωστικό ταξίδι, άξιζε τον κόπο, κερδίζοντας, έπειτα, επάξια μια περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μας, αλλά κι ένα νοσταλγικό βλέμμα μόλις τα μάτια μας συναντούν το εξώφυλλο του, ή εάν αποτέλεσε μια κακοτράχαλη ανηφορική διαδρομή χωρίς ιδιαίτερη θέα, καθώς η ολοκλήρωση του δεν κατόρθωσε ούτε να συγκινήσει, ούτε να συγκλονίσει, ούτε να χαραχθεί στη μνήμη μας ως μια ξεχωριστή αναγνωστική επιλογή, άξια επαίνου και προώθησης στους υπόλοιπους αναγνώστες φίλους μας.
Αναντίρρητο, ωστόσο, καθίσταται το γεγονός ότι υπάρχει ένα είδος ομοφωνίας μεταξύ των αναγνωστών αλλά και των λογοτεχνικών κριτικών ως προς κάποια κοινά συγγραφικά χαρακτηριστικά, των οποίων ο συγκερασμός συμβάλει στη διαμόρφωση αυτού που θα χαρακτηρίζαμε ως καλό μυθιστόρημα. Εμείς συγκεντρώσαμε, λοιπόν, τα τρία βασικότερα εξ αυτών των συγγραφικών χαρακτηριστικών, τα οποία φέρουν ιδιαίτερη σημασία κατά την ανάγνωση.
• Προσεγμένη πλοκή.
Σε ένα καλό μυθιστόρημα, η εξέλιξη του μύθου δεν πρέπει να κουράζει. Μεστή, με λογική αλληλουχία, ξεκάθαρη, με στιγμές ηρεμίας αλλά και κορυφώσεις, η πλοκή των γεγονότων που ξεδιπλώνονται κατά την ανάγνωση οφείλει να διατηρεί το ενδιαφέρον, χωρίς να γίνεται γραμμική περιλαμβάνοντας πολλά γεγονότα και πρόσωπα, τα οποία, όμως, δε συντελούν σε ένα τέλος. Οι περιττές σκηνές κι οι ενδελεχείς περιγραφές, συχνά, κατονομάζονται ως “φλυαρίες”, εξαντλώντας το μέσο αναγνώστη.
• Αληθοφανείς χαρακτήρες.
Οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες καθίστανται κομβικής σημασίας για τη σχέση που αναπτύσσει ο αναγνώστης με οποιοδήποτε λογοτεχνικό έργο. Ως μικρογραφία της ζωής, ένα καλό μυθιστόρημα οφείλει να σκιαγραφεί τους χαρακτήρες του, βασιζόμενο στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Έτσι, αδήριτη κρίνεται η ανάγκη, αυτοί να παρουσιάζονται πολύπλευροι, όχι απαραίτητα μονάχα καλοί ή κακοί, με ελαττώματα αλλά και προτερήματα, διατηρώντας, βέβαια, τη δυνατότητα ανάπτυξης τους, χάρη στο μήκος και στα συνήθως ρεαλιστικά χαρακτηριστικά του μυθιστορήματος.
• Ιδιαίτερο τέλος.
Αυτό δεν σημαίνει πως σε κάθε καλό μυθιστόρημα η αίσια έκβαση αποτελεί πανάκεια. Ως ιδιαίτερο τέλος νοείται το τελευταίο εκείνο κομμάτι της αφήγησης , το οποίο κι αποκαλύπτει το “μυστικό” της ιστορίας, το ξεχωριστό ηθικό δίδαγμα που ο συγγραφέας αποσκοπούσε να μας μεταλαμπαδεύσει, αφού η πλειοψηφία των αναγνωστών τείνει να ξεχωρίζει από το σύνολο των αναγνωσμάτων της, εκείνα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της σκέψης τους, εμβαθύνοντας την ή και τροποποιώντας την ριζικά.
Εσείς ποια συγγραφικά χαρακτηριστικά θεωρείτε απαραίτητα για ένα καλό μυθιστόρημα;
