14 Φεβρουαρίου σήμερα: η γιορτή του έρωτα και των ερωτευμένων! Καρδούλες παντού. Σε κάρτες, σε σοκολατάκια, σε τούρτες, σε ανθοδέσμες, σε αρκουδάκια. Οι βιτρίνες των μαγαζιών φωνάζουν «Σ’ αγαπώ», «Σε λατρεύω», «Είσαι ο βαλεντίνος μου», «Στον έρωτα μου» και τόσα άλλα μικρά ή μεγάλα ποιηματάκια. Περπατάς στην πόλη και νιώθεις την αγάπη παντού. Ωδή στον έρωτα! Οι ερωτευμένοι βρίσκουν την ευκαιρία να δείξουν τα συναισθήματά τους στο πρόσωπο που αγαπάνε, είτε είναι κρυφός έρωτας, είτε είναι αμοιβαίος ή ακόμα και παράνομος. Αλήθεια, από πού ξεκίνησε ο εορτασμός του Αγίου Βαλεντίνου;
Οι παγανιστικές ρίζες της γιορτής του Έρωτα
Οι απόψεις για την προέλευση του Αγίου Βαλεντίνου είναι πολλές. Μία από αυτές υποστηρίζει πως οι Ρωμαίοι στις 14 και 15 Φεβρουαρίου γιόρταζαν τα «Λουπερκάλια» μια παγανιστική γιορτή αφιερωμένη στην γονιμότητα και τον έρωτα. Σύμφωνα με αυτή, πολλοί νέοι έτρεχαν γυμνοί και χτυπούσαν με κάποιου είδους λουριά όποιον έβρισκαν μπροστά τους – κυρίως γυναίκες – για να τους μεταδώσουν γονιμότητα. Επίσης, τα νεαρά κορίτσια έβαζαν σε ένα κουτί τα ονόματά τους και οι νεαροί άντρες, αφού επέλεγαν ένα όνομα, ζευγάρωναν για ένα χρόνο με την κοπέλα της οποίας το όνομα τράβηξαν. Η γιορτή αυτή, όμως, απαγορεύτηκε από την Εκκλησία και συγκεκριμένα από τον Πάπα Γελάσιο, τον 5ο αιώνα, ως ειδωλολατρική. Τη θέση της πήρε εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου στις 14 Φεβρουαρίου.
Ο Άγιος Βαλεντίνος
Ποιος ήταν όμως ο Άγιος Βαλεντίνος; Σύμφωνα με διάφορους θρύλους, οι οποίοι δεν στηρίζονται σε ιστορικές μαρτυρίες, κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. ο τότε αυτοκράτορας Κλαύδιος ο Β’, απαγόρευσε με διάταγμα, να γίνονται γάμοι και αρραβώνες στη Ρώμη. Ο λόγος ήταν πως αδυνατούσε να προσελκύσει στρατιώτες να καταταγούν στις λεγεώνες του. Θεώρησε λοιπόν, πως αυτό γινόταν γιατί δεν ήθελαν να αφήσουν τις γυναίκες και τις οικογένειες τους. Η απόφαση αυτή του Κλαύδιου, βρήκε αντίθετο το νεαρό ιερωμένο Βαλεντίνο, ο οποίος αποφάσισε να τελεί κρυφά τους γάμους των ζευγαριών. Όταν ο αυτοκράτορας το έμαθε, τον φυλάκισε και τον αποκεφάλισε. Λέγεται, πως την ημέρα που θα πέθαινε, άφησε ένα γράμμα προς την κόρη του φύλακα, η οποία του κρατούσε συχνά συντροφιά, υπογράφοντας το «Με αγάπη ο Βαλεντίνος σου».
Η αλήθεια για τον εορτασμό της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου και των ερωτευμένων δεν είναι ξεκάθαρη. Άλλοι λένε πως γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου, επειδή τότε είναι η επέτειος του θανάτου του Αγίου Βαλεντίνου, ενώ άλλοι πιστεύουν πως σύμφωνα με ένα αρχαίο θρύλο, τότε ζευγαρώνουν τα πουλιά. Στο Μεσαίωνα, ο Βαλεντίνος ήταν ένας από τους πιο διάσημους άγιους σε Αγγλία και Γαλλία. Στη Μεγάλη Βρετανία, συγκεκριμένα, η ημέρα της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου άρχισε να γίνεται δημοφιλής στα μέσα του 17ου αιώνα και μέχρι και τα μέσα του 18ου αιώνα, οι εραστές συνήθιζαν να ανταλλάσσουν σημειώματα αγάπης.
Στην Αμερική, ο εορτασμός του Αγίου Βαλεντίνου, έφθασε στις αρχές του 1700, με τους ερωτευμένους να ανταλλάσσουν χειρόγραφες κάρτες με λόγια αγάπης. Το 1840 ο Esther Howland ξεκίνησε να πουλάει τις πρώτες κάρτες αφιερωμένες στην ημέρα των ερωτευμένων. Στην Ελλάδα η 14η Φεβρουαρίου, σαν ημέρα εορτασμού του έρωτα, καθιερώθηκε το 1977.
Ο Έλληνας «θεός του έρωτα»
Στην ελληνική μυθολογία ο Έρωτας ήταν ο φτερωτός θεός της αγάπης, ο οποίος όταν χτυπούσε με τα βέλη του δύο ανθρώπους, αυτοί ερωτεύονταν παράφορα. Σύμφωνα με τον μύθο, ήταν γιος της Αφροδίτης και του Άρη. Ο Ησίοδος στην «Θεογονία» του, αναφέρει τον ο θεό Έρωτα σαν μία από τις σημαντικότερες θεότητες. Ο Ευριπίδης διαχωρίζει τον έρωτα σε θετική και αρνητική δύναμη, καθώς μπορεί να οδηγήσει τόσο στην Αρετή όσο και στην Αθλιότητα, ενώ ο Πλάτωνας θεωρεί ότι ο έρωτας είναι και καλός και κακός.
Η ορθόδοξη εκκλησία δεν αποδέχτηκε ποτέ τον Άγιο Βαλεντίνο. Έτσι, το 1994, ο τότε εκπρόσωπος τύπου της Ιεράς Συνόδου πρότεινε αντί του Αγίου Βαλεντίνου να καθιερωθεί ως ημέρα των ερωτευμένων η 3η Ιουλίου, ημερομηνία που τιμάται ο Άγιος Υάκινθος. Σ’ αυτή την πρόταση, πρωτοστάτησε ο γνωστός τραγουδοποιός Λουδοβίκος των Ανωγείων, ο οποίος μαζί με ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών προχώρησε στην ανέγερση ενός ναού αφιερωμένου στον Άγιο Υάκινθο σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στον Ψηλορείτη. Σ’ αυτό το εκκλησάκι, κάθε χρόνο, στις 3 Ιουλίου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις γνωστές ως «Υακίνθεια». Το 2000, ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, πρότεινε να γιορτάζεται η μέρα των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαρίου, ημέρα που η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας.
Ο εορτασμός του έρωτα στον κόσμο
Ο έρωτας σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, είναι ο ίδιος. Ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, ηλικίας. Το μόνο που αλλάζει είναι τα έθιμα που τον συνοδεύουν. Ας ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν, σε κάποιες ιδιαίτερες παραδόσεις.
Μιάο, Νοτιοδυτική Κίνα
Σ’ αυτή την πόλη της Κίνας διοργανώνεται ένα φεστιβάλ στην διάρκεια του οποίου οι γυναίκες μαγειρεύουν πολύχρωμα πιάτα με ρύζι, τα οποία προσφέρονται στους υποψήφιους μνηστήρες, τυλιγμένα σε μετάξι. Η κατάληξη των σχέσεων κρίνεται από το αντικείμενο που θα βρουν μέσα στο ρύζι. Δύο τσοπστικς σημαίνουν αγάπη, ενώ μία σκελίδα σκόρδο το τέλος της σχέσης πριν ακόμη ξεκινήσει.
Νότια Κορέα
Οι Νοτιοκορεάτες γιορτάζουν τον έρωτα στις 14 κάθε μήνα. Υπάρχει η μέρα του τριαντάφυλλου τον Μάϊο, η μέρα του φιλιού τον Ιούνιο, η μέρα της αγκαλιάς τον Δεκέμβριο και η Μαύρη μέρα του Απρίλη, όταν οι εργένηδες μαζεύονται και τρώνε μαύρα νουντλς για παρηγοριά.
Ουαλία
Οι ερωτευμένοι εκεί γιορτάζουν τον έρωτα στις 25 Ιανουαρίου, ανταλλάσσοντας ξύλινα κουτάλια, τα γνωστά κουτάλια του έρωτα, μία παράδοση που κρατάει από τον 16ο αιώνα.
Ιαπωνία
Στις 14 Φεβρουαρίου οι τυχεροί της «ημέρας» είναι οι Ιάπωνες, αφού οι γυναίκες τους προσφέρουν σοκολατένια δώρα για να δείξουν την αγάπη τους. Οι ίδιοι ανταποδίδουν την αγάπη τους με δώρα στις 14 Μαρτίου.
Νότια Αφρική
Βασισμένο στο ρωμαϊκό παγανιστικό έθιμο «Λουπερκάλια» οι γυναίκες καρφιτσώνουν το όνομα του αγαπημένου τους στο μανίκι, για να το βλέπουν όλοι.
Βαλένθια
Ο έρωτας στη γνωστή Ισπανική πόλη γιορτάζεται στις 9 Οκτωβρίου, μέρα του τιμάται ο θεός Διόνυσος. Η μέρα γιορτάζεται με πάρτυ και παρελάσεις, ενώ οι άνδρες προσφέρουν στις αγαπημένες τους «Mocadora», γλυκό από αμυγδαλόπαστα.
Ρουμανία
Στην Ρουμανία γιορτάζεται η «Dragobete» στις 24 Φεβρουαρίου, ένας συνδυασμός του Αγίου Βαλεντίνου και του ερχομού της Άνοιξης. Αγόρια και κορίτσια μαζεύουν λουλούδια στα δάση ή πλένουν με χιόνι το πρόσωπο τους για υγεία και ευτυχία.
Γκάνα
Η 14η μέρα του Φεβρουαρίου είναι ημέρα των ερωτευμένων στην Γκανά και από το 2007 και εθνική μέρα σοκολάτας. Σε όλη την χώρα ετοιμάζονται ειδικά μενού με σοκολάτα σε μία προσπάθεια τόνωσης του τουρισμού.
Φιλιππίνες
Ημέρα που γίνονται μαζικοί γάμοι η 14η Φεβρουαρίου, πολλές φορές με κρατική επιχορήγηση, σαν μέρος των κοινωνικών υπηρεσιών.
Κίνα
Στην Κίνα ο έρωτας γιορτάζεται την έβδομη μέρα του έβδομου μήνα του κινεζικού ημερολογίου. Η γιορτή βασίζεται στην τραγική ιστορία ενός ερωτευμένου ζευγαριού, όπου λόγω ταξικών διαφορών, μπορούσαν να βρίσκονται μόνο μία φορά τον χρόνο. Αυτή την μέρα φτιάχνουν φαγητά με φρούτα και τα ζευγάρια προσεύχονται για ευημερία.
Γαλλία
Από τις 12 μέχρι και τις 14 Φεβρουαρίου στήνεται το «χωριό της αγάπης», όπου τα σπίτια στολίζονται με λουλούδια, στα δέντρα κρέμονται ραβασάκια και τα ερωτευμένα ζευγάρια μπορούν να φυτέψουν μαζί το δικό τους δέντρο.
Τσεχία
Ο Έρωτας γιορτάζει την Πρωτομαγιά στην Τσεχία. Πολλοί επισκέπτονται το άγαλμα του ποιητή Karel Hynek Macha και φιλιούνται κάτω από τις ανθισμένες κερασιές για να έχουν καλή τύχη την επόμενη χρονιά.
Ο έρωτας στη λογοτεχνία
Ένα τόσο μεγάλο θέμα όπως ο έρωτας, δεν θα μπορούσε να μην εμπνεύσει την πένα των συγγραφέων. Μεγαλύτερη απήχηση πάντα είχαν οι ανεκπλήρωτοι, οι κρυφοί και οι μετ’ εμποδίων έρωτες. Υπάρχει ένα πλήθος λογοτεχνικών έργων που εξυμνούν τον φτερωτό θεό που με τα βέλη του χτυπάει τους ανυποψίαστους θνητούς. Ας δούμε παρακάτω, μερικούς από τους πιο γνωστούς.
«Ερωτόκριτος» του Βιντσέντζου Κορνάρου
Πρόκειται για τον κρυφό έρωτα του Ερωτόκριτου με την Αρετούσα, την κόρη του βασιλιά. Ο έρωτάς τους καταφέρνει να ξεπεράσει τις δυσκολίες και το ζευγάρι ζει ευτυχισμένο.
«Περηφάνεια και προκατάληψη» της Τζέιν Ώστιν
Κι εδώ οι δύο ερωτευμένοι καταφέρνουν να νικήσουν όλα τα εμπόδια και να ζήσουν τον έρωτα τους.
«Άννα Καρένινα» του Λέων Τολστόι
Ένας μεγάλος έρωτας ανάμεσα στην Άννα Καρένινα και τον Αλεξάντρ Βρόνσκι, που καταλήγει με τον τραγικό θάνατο της.
«Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ
Ο τραγικός έρωτας ανάμεσα στους δύο νέους, οι οποίοι αψηφώντας την έχθρα των οικογενειών τους, καταλήγουν να πεθάνουν μαζί.
«Ανεμοδαρμένα ύψη» της Έμιλυ Μπροντέ
Ο έρωτας της Κάθριν και του Χίθκλιφ που γίνεται μίσος.
Ο έρωτας στην ποίηση
Πόσοι από εμάς δεν έχουν χρησιμοποιήσει τα λόγια κάποιου ποιητή για να μπορέσουν να εκφράσουν όλα όσα νιώθουν για το πρόσωπο που αγαπάνε; Είναι όλες αυτές οι φορές που θέλεις να αποτυπώσεις στο χαρτί αυτά συναισθήματα του έρωτα που σε πνίγουν, αλλά οι λέξεις δεν μπαίνουν σε σειρά κι έτσι καταφεύγεις σε γνωστά ερωτικά ποιήματα:
«….κρατώ την καρδιά σου μαζί μου (την κρατώ μες
στην καρδιά μου) δεν την αποχωρίζομαι ποτέ (όπου
κι αν πάω πηγαίνεις κι εσύ, καλή μου, κι ό, τι γίνεται
από μένα είναι μόνο δικό σου έργο, αγαπημένη μου….)»
Ε.Ε. ΚΑΜΜΙΝΓΚΣ«…Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα,
γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη.
Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη
μένα η ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα….»
ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ«…Άκου, άκου
Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει – ακούς;
Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει – ακούς;
Είμ’ εγώ που φωνάζω κι είμ’ εγώ που κλαίω. Μ’ ακούς;
Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς;….»
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ«… Η πιο όμορφη θάλασσα
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει.
Τα πιο όμορφα παιδιά
δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα.
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα.
Κι αυτό που θέλω να σου πω,
το πιο όμορφο απ’ όλα,
δε στο’χω πει ακόμα…..»
ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ«… Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και από πότε,
σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο,
παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια…..»
ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ
Η επιστήμη πίσω από τον έρωτα
Μέσα σε όλο αυτό το ρομαντικό κλίμα, που νιώθεις πεταλουδίτσες να πετάνε στο στομάχι σου, που νομίζεις πως όταν είσαι μακριά από το πρόσωπο που λατρεύεις δεν μπορείς να αναπνεύσεις, έρχεται η επιστήμη να σε προσγειώσει. Συγκεκριμένα η νευροενδοκρινολογία τα τελευταία χρόνια και, ύστερα από πολλές μελέτες και έρευνες, έχει καταφέρει να εξηγήσει σχεδόν ολοκληρωτικά την ερωτική συμπεριφορά.
Σύμφωνα με τη νευροχημεία το ερωτικό φαινόμενο αποτελείται από τρεις φάσεις. Τη φάση της λαγνείας, την φάση της έλξης και την φάση της προσκόλλησης. Και στις τρεις φάσεις τα συναισθήματα οφείλονται σε συγκεκριμένες νευροχημικές ουσίες.
Η φάση της λαγνείας οφείλεται στην παραγωγή τεστοστερόνης στους άνδρες και οιστρογόνων στις γυναίκες με αποτέλεσμα να τους ωθεί να συνάψουν σεξουαλικές σχέσεις.
Στην φάση της έλξης παράγεται φαινυλεθυλαμίνη απελευθερώνοντας ντοπαμίνη και σεροτονίνη, νευροδιαβιβαστές που ευθύνονται για συναισθήματα όπως χαρά, ευτυχία και ενθουσιασμός. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα έντονο συναίσθημα ευδαιμονίας εξαφανίζοντας προσωρινά τα αισθήματα άγχους ή στρες. Σ’ αυτή την φάση τα συναισθήματα είναι έντονα και ύστερα από έρευνες έχει αποδειχτεί ότι ενεργοποιείται ένα πολύπλοκο σύστημα στον εγκέφαλο, παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει μετά την λήψη κοκαίνης.
Στην τελευταία φάση της προσκόλλησης εκκρίνονται οι ορμόνες οκυτοκίνη, οξυτοκίνη και βασσοπρεσίνη. Η κάθε μία από αυτές δημιουργεί αισθήματα ικανοποίησης, ασφάλειας, ηρεμίας, αφοσίωσης και στοργής, ενώ παράλληλα είναι υπεύθυνες για την θεμελίωση της πίστης μεταξύ των συντρόφων.
Έτσι λοιπόν, η επιστήμη, καταρρίπτει όλους τους μύθους γύρω από τον έρωτα και δηλώνει πως όλα αυτά που αισθανόμαστε είναι προϊόν νευροχημικών διαδικασιών.
Πέρα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα, πάντα θα υπάρχει ο έρωτας. Σε όποια ηλικία κι αν βρισκόμαστε. Αυτός ο μικρός φτερωτός θεός που μας βοηθάει να τα βλέπουμε όλα θετικά. Και στο τέλος, τι θα ήταν η ζωή μας χωρίς αυτόν; Τι θα ήταν η ζωή μας χωρίς τον πόνο του έρωτα, την χαρά του έρωτα; Γι’ αυτό αφήστε τον να σας παρασύρει στα μονοπάτια του. Αφεθείτε στην μαγεία του, χωρίς φόβο, χωρίς δισταγμό. Αγαπήστε και αγαπηθείτε. Όχι μόνο σήμερα, αλλά κάθε μέρα.
Γιατί όπως λέει κι ο Γιάννης Ρίτσος στην «Σονάτα του Σεληνόφωτος»:
«Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα,
μοναχός στη δόξα και στο θάνατο.
Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί.
Άφησε με να ‘ρθω μαζί σου.»
Πηγές: http://medlabgr.blogspot.com https://www.sansimera.gr www.eros-erotas.gr http://www.ekriti.gr/ http://www.athensvoice.gr/
