Ανέκαθεν λάτρευα τους αξιωματικούς. Προτιμούσα πάντα να είμαι η ερωμένη ενός αδέκαρου στρατιωτικού, παρά ενός πλούσιου τραπεζίτη. Η μεγαλύτερη απόλαυση για μένα είναι να κάνω έρωτα μαζί τους, δίχως να σκέφτομαι τα χρήματα. Επιπλέον, μου αρέσει να τους συγκρίνω μεταξύ τους, αναλόγως εθνικοτήτων.
Τα λόγια αυτά ανήκουν στη διάσημη εταίρα – κατάσκοπο, Μάτα Χάρι. Πρόκειται για μια γυναίκα που βίωσε τη ζωή στο έπακρο και απέκτησε αμέτρητες εμπειρίες, παρόλο που η κατάληξη της υπήρξε άδοξη, τραγική και άδικη.
Πρώτα χρόνια
Το πραγματικό της όνομα ήταν Μαργκαρέτα Γερτρούδη Ζέλε. Βέβαια, στη μετέπειτα καριέρα της, ως εξωτική χορεύτρια και εταίρα, χρησιμοποίησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, Μάτα Χάρι. Ένα όνομα προερχόμενο από την ινδονησιακή διάλεκτο, το οποίο σήμαινε «Κόρη της αυγής».
Η επιλογή της συγκεκριμένης διαλέκτου ήταν επιτηδευμένη, καθώς η Μάτα ήθελε να πείσει για την εξωτική της καταγωγή. Τα μελαχρινά της μαλλιά, η σκούρα επιδερμίδα, τα αισθησιακά χείλη και τα μεγάλα μαύρα μάτια της επιβεβαίωναν την επιλογή αυτού του ονόματος. Η ομορφιά της ήταν πράγματι εξωτική και την είχε πάρει από τη Χαβανέζα μητέρα της.
Γεννήθηκε στις 7 Αυγούστου του 1876, στην ολλανδική πόλη Leeuwarden. Ο πατέρας της ονομαζόταν Άνταμ Ζέλε και ήταν ένας αρκετά ευκατάστατος κατασκευαστής καπέλων. Όταν η μικρή Μαργκαρέτα ήταν περίπου 13 χρονών, δηλαδή τον Ιανουάριο του 1889, οι δουλειές του πατέρα της άρχισαν να μην πηγαίνουν καθόλου καλά, με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσει.
Ένα χρόνο μετά, οι γονείς της χώρισαν και η μητέρα της μεγάλωνε πλέον μόνη της τα τρία της παιδιά, όπως μπορούσε, μέχρι το θάνατό της. Τότε, τα παιδιά χωρίστηκαν και στάλθηκαν να ζήσουν με συγγενείς.
Πρώτες εμπειρίες και γάμος
Σε ηλικία 16 ετών άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα σε ένα κολλέγιο στο Leiden. Το έντονο ερωτικό της ταμπεραμέντο φάνηκε τότε, όταν την έπιασαν να ερωτοτροπεί με το διευθυντή της. Φυσικά, μετά το συμβάν εκείνη διώχθηκε.
Λίγα χρόνια αργότερα, όταν ήταν 18, εντόπισε σε μια εφημερίδα μια αγγελία ευρέσεως νύφης(!). Ούσα τολμηρή, γεμάτη σεξουαλικότητα, απάντησε στην αγγελία, με αποτέλεσμα να συναντηθεί με το Σκωτσέζο αξιωματικό Rudolf MacLeod. Με αρκετά συνοπτικές διαδικασίες, παντρεύτηκαν και αναχώρησαν για τις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες.
Άξιο αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι το νεόνυμφο ζευγάρι είχε αρκετά μεγάλη διαφορά ηλικίας. Ο Rudolph Macleod περνούσε τη σύζυγό του για 21 ολόκληρα χρόνια. Ο γάμος αυτός τους χάρισε δυο παιδιά, το ένα εκ των οποίων πέθανε από δηλητηρίαση, κάτω από περίεργες και ύποπτες συνθήκες. Διήρκεσε 9 δύσκολα χρόνια, αφού ήταν γεμάτος συγκρούσεις.
Εκείνη κατηγορούσε το σύζυγό της ότι ήταν ένας βίαιος χαρτοπαίκτης, που αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα με τον αλκοολισμό, και ότι της είχε μεταδώσει αφροδίσια νοσήματα από τις σεξουαλικές επαφές που είχε στα πορνεία. Από την άλλη, εκείνος είχε γράψει: «μακάρι να μπορούσα να απαλλαγώ από αυτήν. Δεν αντέχω να υπάρχει αυτό το πλάσμα δίπλα μου. Πολλές φορές διερωτώμαι με ποιο τρόπο θα μπορούσα να τη ξεφορτωθώ».
Το αποτέλεσμα ήταν να έρθει ο χωρισμός. Ο Rudolph πήρε την κόρη τους και έφυγε, ενώ η Μάργκαρετ ταξίδευσε στη μαγική πρωτεύουσα της Γαλλίας, το Παρίσι.
Η χορεύτρια – εταίρα Μάτα Χάρι
Στο Παρίσι, λοιπόν, γνώρισε ένα Γάλλο διπλωμάτη, με τον οποίο και σύναψε δεσμό. Αυτός ο άντρας ήταν που της έδωσε την ιδέα να δουλέψει ως χορεύτρια σε καμπαρέ, ούτως ώστε να υποστηρίζει μόνη της τον εαυτό της και να βασίζεται στην ίδια και μόνο.
Έτσι, λοιπόν, το 1904 η Μάτα Χάρι έγινε χορεύτρια ανατολίτικων χορών, καθώς είχε μυηθεί στους ιερούς ανατολίτικους χορούς, όταν ήταν ακόμη παντρεμένη και ζούσε στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες. Αρχικά, χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Λαίδη Μακλέοντ και Πριγκίπισσα της Ιάβα και δούλεψε σε ένα -κάπως υποβαθμισμένο- καμπαρέ της εποχής, το Σαλόν Κιρέεβσκι. Το ρηξικέλευθο της υπόθεσης ήταν ότι αφαίρεσε το ταμπού του γυμνού σώματος σε μια εξαιρετικά συντηρητική ακόμα πόλη, καθώς εμφανιζόταν σχεδόν γυμνή στη σκηνή, σοκάροντας τη γαλλική πρωτεύουσα. Είχε αδυναμία στους αξιωματικούς και στους διπλωμάτες και γρήγορα έγινε πόρνη πολυτελείας. Ήταν χαρακτήρας που της άρεσε το χρήμα και διψούσε για περιπέτεια.
Τα μεγάλα καμπαρέ ήρθαν λίγο αργότερα, το 1905, όπου ξεσήκωνε πλήθος κόσμου με τους ερωτικούς χορούς της, ούσα φυσικά ολόγυμνη. Μάλιστα, τα καμπαρέ αυτά την οδήγησαν και στις μεγαλύτερες κρεβατοκάμαρες της εποχής, πλάι σε γνωστούς αξιωματικούς του στρατού. Ακολούθησαν περιοδείες σε Παρίσι, Βρυξέλλες, Λονδίνο, Μαδρίτη, Βερολίνο, Χάγη, Βιέννη, Κάιρο και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Εννοείται πως τους εξωτικούς της χορούς, τους συνόδευε με το κυριότερο όπλο της σαγήνης της: το σεξ.
Η κατάσκοπος Μάτα Χάρι
Η φήμη και η δόξα της, όμως, δεν κράτησαν για πολύ καιρό. Η άλλοτε λαμπρή πορεία της στον εξωτικό, ερωτικό χορό, συνοδευόμενο και με την τέχνη του έρωτα, ξεθώριασε. Το 1910, λοιπόν, γύρισε στο Άμστερνταμ και περιορίστηκε στην απλή πορνεία για να μπορέσει να βγάζει τα προς το ζην. Τότε, λοιπόν, ήταν που ξεκίνησε η καριέρα της ως κατάσκοπος. Υπάρχουν πολλά σενάρια για το συγκεκριμένο ζήτημα και κανείς δε γνωρίζει με απόλυτη σιγουριά ποια χώρα τη προσέγγισε πρώτη και αν πράγματι στην πορεία έγινε διπλή κατάσκοπος.
Στο παρόν άρθρο θα εξεταστεί μια εκδοχή, που θεωρείται και η επικρατέστερη. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα το Μάιο του 1916, ο πρόξενος Krämer της ζήτησε να γίνει πράκτορας για λογαριασμό της Γερμανίας έναντι αδρής αμοιβής. Επειδή, λοιπόν, τα χρήματα τα είχε περισσότερο ανάγκη από ποτέ, δέχτηκε την πρόταση και έγινε η πράκτορας με την κωδική ονομασία Η21. Αποτελούσε το ιδανικό άτομο για κατασκοπεία, καθώς είχε ολλανδικό διαβατήριο και λόγω της ουδετερότητας της χώρας στον πόλεμο, μπορούσε να μετακινείται ελεύθερα από τη μία χώρα στην άλλη. Έτσι, λοιπόν, έφυγε από το Άμστερνταμ και επέστρεψε στο Παρίσι. Έμεινε στο Grand Hôtel, όπου όμως την παρακολουθούσαν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες.
Αναζητώντας πληροφορίες για τους Γερμανούς εργοδότες της, συνάντησε αναρίθμητους άνδρες -κυρίως αξιωματικούς-, τους οποίους σαγήνευε, τους αποπλανούσε με όπλο της το σεξ και με αυτό τον τρόπο τους εκμαίευε διάφορες πληροφορίες. Παρ’ όλα αυτά, η μοίρα της ήταν προδιαγεγραμμένη, καθώς κατέληξε να ερωτευτεί έναν 21χρονο Ρώσο, τον Vadim Maslow. Ο νεαρός αυτός υπηρετούσε στο ρωσικό στρατό και η Μάτα -εξαιτίας ενός σοβαρού τραυματισμού που υπέστη ο ίδιος- θέλησε να τον συναντήσει στη γαλλική πόλη Βιτέλ, όπου υπηρετούσε, και να τον φροντίσει. Για το λόγο αυτό, ζήτησε από το Γάλλο στρατηγό Λαντού μια άδεια να ταξιδέψει. Η πολυπόθητη άδεια, όμως, θα ερχόταν με ένα αντάλλαγμα: Να γίνει πράκτορας των Γάλλων. Έτσι, λοιπόν, η Μάτα Χάρι έγινε διπλή πράκτορας.
Ακολουθούν αρκετά ταξίδια προς αναζήτηση πληροφοριών. Το τελευταίο από αυτά πραγματοποιήθηκε στην Ισπανία, όπου συνάντησε το Γερμανό στρατηγό Kalle, και έγινε ερωμένη του, για να του αποσπάσει πληροφορίες. Εκείνος, όμως, έστειλε τηλεγραφήματα στη Γερμανία, στα οποία ανέφερε μια πράκτορα Η21 με αρκετές λεπτομέρειες. Η Μάτα Χάρι, συνεπώς, έγινε αντιληπτή, πιθανόν γιατί οι Γερμανοί ανακάλυψαν το διπλό της ρόλο και την εξαπάτηση από πλευράς της, και έτσι επίτηδες την άφησαν ακάλυπτη (με τη ξεκάθαρη αναφορά της κωδικής ονομασίας που της είχαν δώσει), καθώς τα τηλεγραφήματα αυτά υπεκλάπησαν με μυστήριο τρόπο -ίσως εσκεμμένα- από τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα, πως οι Γερμανοί ήθελαν να υποκλαπούν τα τηλεγραφήματα αυτά, ήθελαν να αφήσουν ξεκρέμαστη την Μάτα Χάρι, ούτως ώστε η βρώμικη δουλειά(της εκτέλεσης) να πραγματοποιηθεί από τις γαλλικές Αρχές.
Σύλληψη και εκτέλεση
Επιστρέφοντας στη Γαλλία, το Δεκέμβριο του 1916, η τύχη της είχε προγραφεί: οι γαλλικές υπηρεσίες τη συλλαμβάνουν το Φεβρουάριο του 1917 για κατασκοπεία και ξεκινάει η δίκη της. Καταδικάζεται σε θάνατο. Ήταν τέλεια λεία, επειδή ήταν ξένης υπηκοότητας, ελαφρών ηθών και ερωμένη ενός Γερμανού. Παρά το γεγονός ότι ορκιζόταν στους ανακριτές της, εκείνοι δεν την πίστεψαν. Πρέπει να σημειωθεί πως αδιάσειστα και σοβαρά στοιχεία εναντίον της δεν υπήρχαν.
Τελικά, δε βρήκε το δίκιο της, και εκτελέστηκε δια τουφεκισμού τον Οκτώβριο του 1917 στο δάσος Βανσέν της Γαλλίας, έξω από το Παρίσι, σε ηλικία 40 ετών. Λέγεται ότι αρνήθηκε να της δέσουν τα μάτια και τα χέρια, ότι χαιρέτησε και έκανε μια βαθιά υπόκλιση, πριν πέσει νεκρή από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Μάλιστα, πριν την εκτελέσουν, χάρισε από μακριά ένα φιλί στους στρατιώτες. Το σώμα της δεν αναζητήθηκε από κανέναν και έτσι δόθηκε στην Ιατρική Σχολή του Παρισιού για σκοπούς ιατρικής έρευνας.
Αθώα ή ένοχη;
Η εκτέλεση της κατασκόπου.Η γυναίκα αυτή αποτέλεσε ένα αθώο θύμα; Μια πόρνη που χρησιμοποιήθηκε; Τελικά, ήταν όντως διπλή πράκτορας ή όχι; Για ποιον δούλευε στην πραγματικότητα; Για τους Γάλλους, τους Γερμανούς ή και τους δύο; Αυτά είναι ορισμένα ερωτήματα που μένουν ακόμα αναπάντητα, καθώς δε μπορούν να απαντηθούν με απόλυτη ακρίβεια.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι περισσότεροι από τους εραστές της ήταν στρατιωτικοί και ότι η ίδια είχε πρόσβαση στην υψηλή κοινωνία, επομένως ήταν άριστη επιλογή για τις μυστικές υπηρεσίες, που ανέκαθεν πόνταραν στην αδυναμία των ανδρών, χρησιμοποιώντας όμορφες γυναίκες.
Ωστόσο, δεν υπήρξαν σοβαρά ενοχοποιητικά στοιχεία εναντίον της, γεγονός που αποδεικνυεί 2 τινά. Είτε ήταν αθώα, είτε έκανε πολύ καλά τη δουλειά της, αφήνοντας ελάχιστα ίχνη.
Οι πληροφορίες που παρέδιδε ήταν μάλλον ασήμαντες, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, και πολύ πιθανόν η ίδια ήταν άπειρη σε θέματα κατασκοπείας. Το 2017 η Γαλλία θα αποχαρακτηρίσει τα επίσημα έγγραφα. Μπορεί, τότε, να μάθουμε την αλήθεια.
Ακολουθεί ένα σύντομο βίντεο με ορισμένες φωτογραφίες της φημισμένης κατασκόπου και ένα απόσπασμα από τη βιογραφία της.
Info
http://www.newsbeast.gr/portraita/arthro/705856/i-lagna-kataskopos-mata-hari
