Ιωάννης Δεμέστιχας: Ο ήρωας ναύαρχος

O Ιωάννης Δεμέστιχας γεννήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1882 στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1900 με τον βαθμό του Σημαιοφόρου. Τον Μάη του 1905, προήχθη στον βαθμό του Ανθυποπλοίαρχου. Την περίοδο 1906 -1907 συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα με το ψευδώνυμο Καπετάν Νικηφόρος. Όπου ηγούνταν της ένοπλης αντάρτικης ομάδας, στην περιοχή της Λίμνης των Γιαννιτσών. Τη δράση του μάλιστα αναφέρει και περιγράφει η Πηνελόπη Δέλτα, στο κλασσικό ιστορικό μυθιστόρημα, «Στα μυστικά του βάλτου» (1937). Εκεί αποτυπώνει τα δραματικά γεγονότα της περιόδου και τα συνδυάζει εξαιρετικά με την δύναμη της μυθοπλασίας.

Με εξέχουσες προσωπικότητες τον Σαράντο Αγαπηνό και τον Καπετάν Νικηφόρο (Ιωάννη Δεμέστιχα), προβάλει έντονα το αίσθημα της φιλοπατρίας και τη σκληρότητα του πολέμου. Ο ίδιος ο Παύλος Μελάς θα αναφέρει για τον Δεμέστιχα, πως τον ενέπνευσε για την συμμετοχή του στον Μακεδονικό Αγώνα. Ο Ιωάννης Δεμέστιχας ήταν ένα από τα πολύ σημαντικά πρόσωπα της Ελληνικής Ιστορίας. Αφού σταδιοδρόμησε στο Πολεμικό Ναυτικό και είχε ενεργή συμμετοχή σε κρίσιμη περίοδο της Ελληνικής Ιστορίας, κυρίως στον Μακεδονικό Αγώνα.

«(…) και ο Νικηφόρος στ’ ανοιχτά, στα Γιαννιτσά βαδίζει
με το σπαθί του όπου περνά τον Τόπο καθαρίζει
(…) Ήσουν Μανιάτης γιαλεχτός – περήφανος και τολμηρός
γιομάτος δόξα και τιμή και λεβεντιά ξεχωριστή
(…) Στη χώρα που εβάφτηκαν, στο αίμα μας, οι βράχοι
θα φέρουν τη σημαία μας νέοι Μακεδονομάχοι». – Ποιήμα για τον Ιωάννη Δεμέστιχα

Advertising

Ο Ιωάννης Δεμέστιχας είχε καταγωγή από τον Κοτρώνα της Μάνης

Ο Ιωάννης Δεμέστιχας καταγόταν από το χωριό Αλεπού πάνω από τον Κοτρώνα της Μάνης. Ήταν γιος του Συνταγματάρχη Νικόλα Δεμέστιχα και της Αικατερίνης Γκριλ. Το 1910 προάγεται στον βαθμό του Υποπλοιάρχου Β΄Τάξης , όπου εκπαιδεύεται στο εξωτερικό. ‘Όταν ξεσπά ο Ά Βαλκανικός πόλεμος το 1912, του ανατίθεται η διοίκηση μιας κανονιοφόρου στον Αμβρακικό Κόλπο. Στη συνέχεια, το ίδιο έτος αποσπάστηκε στο Στόλο του Αιγαίου, όπου και τραυματίζεται από τις εχθρικές σφαίρες. Δεν αποχωρεί από το πεδίο της μάχης παρά μόνον όταν οι Τούρκοι υψώνουν λευκή σημαία στο κάστρο της Χίου.

Ο Ιωάννης Δεμέστιχας ως νεαρός σημαιοφόρος του Πολεμικού Ναυτικού, περιγράφει παρακάτω την αγγελία του θανάτου του Παύλου Μελά: «Η αγγελία του θανάτου του Παύλου Μελά υπήρξε το σύνθημα συσσώμου λαϊκής εξεγέρσεως, έδωκε δε αφορμήν να γνωσθή ευρύτερον ο αρχίσας Μακεδονικός αγών δι’ ημετέρων Σωμάτων. Προσωπικώς εγώ από της εποχής εκείνης έλαβον την προς συμμετοχήν μου απόφασιν. Έκρινα ότι ήτο επιβεβλημένον καθήκον να μετάσχω ενεργώς του εν Μακεδονία αγώνος. Αι ευκαιρίαι όπως υπηρετήση τις την Πατρίδα του δια μεγαλυτέρων θυσιών και έργων δεν παρουσιάζονται συνήθως. Τούτου ένεκα, αν και αξιωματικός του ναυτικού, απεφάσισα να μετάσχω του Αγώνος».

Ο Ιωάννης Δεμέστιχας ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του Ναυτικού Ομίλου της Ελλάδος το 1934

Το 1906 έλαβε μέρος στο αγώνισμα των 400 μ. στη Μεσοολυμπιάδα της Αθήνας. Ήταν ιδρυτικό μέλος του Ναυτικού Ομίλου της Ελλάδος το 1934. Το καταστατικό της ίδρυσης του το έτος 1933 ανέφερε χαρακτηριστικά: «Σήμερον την 1^ην Νοεμβρίου 1933 , οι κάτωθι υπογεγραμμένοι κ.κ. Αντώνιος Μπενάκης, Αλεξ. Βλάγκαλης, Αρτέμης Δεναξάς, Νικόλαος Καμπάνης, Πέτρος Γρ.Εμπεδοκλής, Σταύρος Κουτρουμπάς, Γεώργιος Φωτεινός, Γεώργιος Πανάς, Βασ. Ροσόλιμος, Παν. Σ. Χαροκόπος, Χρ. Καρόλου, Π. Παπαγιαννόπουλος, Γ. Λιβιεράτος, Κ. Λογοθετόπουλος, Π. Ν. Κανελλόπουλος, Αλ. Καραπάνος, Α. Φιξ, Δ. Ορφανίδης, Κ. Ε. Εμπειρίκος, Δ. Ι. Βάτης, Ι. Βουτσίνος, Γ. Σκληβανιώτης, Τ. Ραζέλος, Π. Πετροκόκκινος, Ιωάνν. Δεμέστιχας, Ιωαννης Δροσόπουλος, Α. Χρυσάνθης.

Διαβάστε επίσης Η επανάσταση των γαρυφάλλων στην Πορτογαλία

Συναντηθέντες κατόπιν προσκλήσεως του Γενικού Εφόρου Θαλασσίας Ενώσεως, Υποναυάρχου Γεωργίου Πανά, εις το Μουσείον Μπενάκη, ίνα ανταλλάξωμεν γνώμας δια την λήψιν μέτρων προς εξασφάλισιν ενός ορμητηρίου των θαλαμηγών μας και δημιουργίαν κέντρου συγκεντρώσεως των φιλάθλων κλπ. της θαλασσίας ζωής, αναγνωρίζομεν την ανάγκην ιδρύσεως Ομίλου, ίνα παρακινήσωμεν τον Κρατικόν Οργανισμόν εις την εκτέλεσιν των αναγκαιούντων μέσων και συνεργήσωμεν προς τον σκοπόν. Προς τούτο, θεωρούμενοι Ιδρυταί του, καταβάλλομεν ανά πέντε χιλιάδας δραχμών (5000) έκαστος, ως πρώτην συνδρομήν ιδρυτικού τίτλου, και επί πλέον υποσχόμεθα την συνδρομήν μας προς ανάπτυξιν του Ομίλου δια νέων Ιδρυτών και Μελών. …Ο Όμιλος φέρει την επωνυμίαν “ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ”…»

Advertising

Από το 1917 ως το 1918 συμμετείχε ως πλοίαρχος στις ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις στην ανατολική μεσόγειο

Στις 9 Μαΐου 1917, άφησε τη θέση του για να ενταχθεί στην Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Μετά την επιστροφή του Βενιζέλου στην Αθήνα και την ανάληψη της κυβέρνησης και πρωθυπουργίας τον Ιούνιο του 1917, ο Δεμέστιχας έγινε πλοίαρχος (καπετάνιος) κατά σειρά των αντιτορπιλικών Νίκη (1917–18) και Νέα Γενεά (1918–19), με τα οποία συμμετείχε στις ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Στις 26 Δεκεμβρίου 1917 προήχθη στο βαθμό του Αντιπλοιάρχου.

Ο Ιωάννης Δεμέστιχας το 1933 διετέλεσε Υπουργός Ναυτικών και Αεροπορίας

Τέθηκε σε διαθεσιμότητα για τη συμμετοχή του στο κίνημα Πλαστήρα και στη συνέχεια προφυλακίστηκε. Δύο χρόνια μετά καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο για τη συμμετοχή του στο αποτυχημένο Βενιζελικό Κίνημα τον Μάρτιο του 1933. Παρ’ αυτά το 1934, πήρε αμνηστία και ανέκτησε τον βαθμό του. Το 1943, διέφυγε από την κατεχόμενη Ελλάδα στη Μέση Ανατολή και προήχθη σε αντιναύαρχο. Το 1944, έγινε Υπουργός Εσωτερικών και Παιδείας και Υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας. Στην στρατιωτική του σταδιοδρομία περνάει από όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας και φτάνει στον βαθμό του Ναυάρχου.

Διαβάστε επίσης Κώστας Σταυρόπουλος: Ο εκφωνητής του έπους του '40

Καταλήγει επιθεωρητής ,γενικός διευθυντής του Υπουργείου Ναυτικών και τέλος Υπουργός Ναυτιλίας (1941 – 1944). Το 1945 αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του αντιναυάρχου. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του διετέλεσε κυβερνήτης πολλών πλοίων όπως : Αρχηγού της μοίρας Γυμνασίων, διοικητής Σάμου κτλ. Κάποιες από τις τιμητικές διακρίσεις που πήρε ήταν Πολεμικός Σταυρός Β΄και Γ΄τάξης. Η δράση του ήταν πάντοτε πολύ σημαντική και ενωτική. Το 1947, εν εξελίξει της σφαγής του Λακωνικού στοιχείου, τίθεται επικεφαλής επιφανών συμπατριωτών. Όπου και επιτυγχάνει την παύση του αποδεκατισμού των παππούδων μας.

Απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 1960

Παντρεύτηκε την Μαρία Μωραΐτου. Απεβίωσε στο Μαρούσι στις 7 Δεκεμβρίου 1960 σε ηλικία 78 ετών. Προτομή του έχει ανεγερθεί στα Γιαννιτσά όπως και στον τόπο καταγωγής του, τον Κοτρώνα της Μάνης. Επιπλέον το Δημοτικό Διαμέρισμα του Κοτρωνα έδωσε το όνομα του στην πλατεία.

Advertising