Είναι κοινώς αποδεκτό πως η γραφή της Ιζαμπέλ Αλιέντε σε ταξιδεύει αψεγάδιαστα μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. Η Χιλιανή συγγραφέας με την δική της λογοτεχνική ταυτότητα, βρίσκεται εδώ και χρόνια ανάμεσα στις πιο πολυδιαβασμένες πένες του πλανήτη.
Η παιδική ηλικία και οι επιρροές της Χιλιανής συγγραφέως
Η Ιζαμπέλ Αλιέντε Γιόνα γεννήθηκε στις 2 Αυγούστου του 1942 στη Λίμα του Περού, όμως μεγάλωσε στο Σαντιάγκο της Χιλής, όπου μετακόμισε με την οικογένειά της σε ηλικία τριών ετών μετά τον χωρισμό των γονιών της. Ο πατέρας της ήταν αξιωματούχος της Πρεσβείας της Χιλής στο Περού και εξάδελφος του Σαλβαδόρ Αλιέντε, του μαρξιστή προέδρου της Χιλής. Ο Αλιέντε είχε ανατραπεί με πραξικόπημα από το στρατιωτικό καθεστώς του Αουγκούστο Πινοσέτ (με τη συνδρομή της αμερικανικής κυβέρνησης). «Ο πατέρας μου εξαφανίστηκε, χωρίς να αφήσει αναμνήσεις» αναφέρει η ίδια η Αλιέντε στις συνεντεύξεις της.
Στη Χιλή φιλοξενήθηκαν στο σπίτι των παππούδων της. Οι επιρροές εκεί ήταν ο πρώτος σπόρος για να ανθίσει μέσα της η ανάγκη να αφηγείται ιστορίες με μεταφυσικές αναφορές. Ο παππούς της διέθετε μια μεγάλη βιβλιοθήκη, η γιαγιά ασχολούνταν με τη μαντεία και την αστρολογία και η μητέρα της την προέτρεπε να γράφει αντί να παίζει με κούκλες όπως κάθε παιδί της ηλικίας της. Ήταν λοιπόν ως έναν βαθμό προδιαγεγραμμένη η πορεία της.
«Δεν διαλέγω εγώ τα θέματα: αυτά διαλέγουν εμένα! Ποτέ δεν ξέρω ποιο θα είναι το επόμενο που θα γράψω. Γράφω από καρδιάς για πράγματα που με ενδιαφέρουν, για τις εμπειρίες μου, τις έμμονες ιδέες μου και τα μυστήρια που θέλω να ξετυλίξω».
Η δύσκολη ζωή και η έναρξη της συγγραφής
Όταν η μητέρα της, Φρανσίσκα, παντρεύτηκε για δεύτερη φορά, επίσης διπλωμάτη, η οικογένεια έφυγε πάλι από τη Χιλή. Έτσι, η Ιζαμπέλ πέρασε μέρος της παιδικής της ηλικίας στον Λίβανο και την Βολιβία. Στην εφηβεία της όμως, επέστρεψε στην Χιλή. Στα 19 της χρόνια παντρεύτηκε τον πρώτο της σύζυγο, τον μηχανικό Μιγκέλ Φρίας. Την ίδια περίοδο ξεκινά να δουλεύει σαν γραμματέας σε υπηρεσία του ΟΗΕ στο Σαντιάγκο. Παράλληλα όμως εργάστηκε και ως συντάκτρια στο περιοδικό «Paula», αλλά και τηλεοπτική ρεπόρτερ και παρουσιάστρια ειδήσεων.
Εξαιτίας της συγγένειας της με τον πρόεδρο Αλιέντε, η ζωή της ίδιας αλλά και της οικογένειάς της κινδύνεψε μετά τα σοβαρά πολιτικά γεγονότα στην χώρα της και την χούντα που επιβλήθηκε. Για δεύτερη φορά, η συγγραφέας με την οικογένειά της εγκατέλειψε την πατρίδα της και εγκαταστάθηκε στο Καράκας της Βενεζουέλας. Εκεί θα ξεκινήσει και η πλούσια συγγραφική της πορεία, ουσιαστικά μέσα από ένα γράμμα που ξεκίνησε να γράφει στον ετοιμοθάνατο παππού της.
«Χωρίς την εμπειρία της εξορίας (αμέσως μετά το πραξικόπημα και τον θάνατο του Σαλβαδόρ Αλιέντε) και το γεγονός ότι έπρεπε να αλλάξω κάποια πράγματα στην προσωπική μου ζωή, δεν θα μπορούσα να γράψω με τον τρόπο που το κάνω. Συνεπώς τα πολιτικά γεγονότα που επηρέασαν την ζωή μου έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο και στον τρόπο γραφής μου»
Το 1992, η μοίρα την χτυπά πιο σκληρά από κάθε προηγούμενη φορά με τον θάνατο της κόρης της Πάουλα. Στην μνήμη της θα κάνει ένα ίδρυμα που αποστολή του έχει την προστασία και την φροντίδα των γυναικών και των παιδιών που τα έχουν ανάγκη σε όλο τον κόσμο.
Το 1988 είχε παντρευτεί τον δεύτερο σύζυγό της, τον δικηγόρο Γουίλιαμ Γκόρντον. Σήμερα ζει με την οικογένειά τους στην Καλιφόρνια της Αμερικής αλλά όπως η ίδια έχει πει, βρίσκεται πάντα με το ένα της πόδι στην Χιλή
«Ο κόσμος χρειάζεται την αγάπη. Για χιλιάδες χρόνια ζούσαμε σε ένα πατριαρχικό καθεστώς, καθοδηγούμενο από τη δύναμη, την απληστία, τη φιλοδοξία και τη βία. Είναι καιρός να τα αλλάξουμε όλα, ξεκινώντας από την αντρική κυριαρχία. Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και τον πληγωμένο πλανήτη μας. Πρέπει να τελειώσουμε με την πατριαρχία».
Το συγγραφικό έργο της Ιζαμπέλ Αλιέντε
Το 1982 γράφεται το Σπίτι των πνευμάτων, το πρώτο βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε, επηρεασμένο έντονα από τα πρόσωπα και τα γεγονότα της ζωής της. Το βιβλίο εξελίσσεται σε best seller και μεταφέρεται με μεγάλη επιτυχία και στον κινηματογράφο με ηχηρά ονόματα ηθοποιών. Το 1985 εκδίδεται το δεύτερο μυθιστόρημά της, Του έρωτα και της σκιάς. Κι αυτό το βιβλίο ακολουθεί την πορεία του πρώτου. Μεγάλη εμπορική και κινηματογραφική επιτυχία.
Από εκεί και μετά τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο τους. Επιτυχίες, αναγνώριση, καταξίωση και διακρίσεις. Τα έργα της: Πάουλα, Αφροδίτη, Κόρη της μοίρας, Η ονειρεμένη πατρίδα μου, Όλες οι μέρες, Το τετράδιο της Μάγια είναι μυθιστορήματα με έντονο το αυτοβιογραφικό στοιχείο, εμπνευσμένα από τις δυνατές προσωπικές και οικογενειακές της στιγμές. Αλλά και σε άλλα της έργα όπως Εύα Λούνα, Φωτογραφία σε σέπια, Ινές ψυχή μου, Ο Ιάπωνας εραστής ως και στο τελευταίο της, Το Μακρύ Πέταλο από θάλασσα, είναι ζωντανή πάντα η μαγεία και η δύναμη που της άσκησε η ιστορία του τόπου της και της οικογένειά της. Έχει γράψει και διηγήματα όπως το Ιστορίες της Εύα Λούνα και Η πόλη των θηρίων αλλά έχει ασχοληθεί και με θεατρικά σενάρια και παιδική λογοτεχνία.
«Μια βιβλιοθήκη κατοικείται από πνεύματα που βγαίνουν από τις σελίδες τη νύχτα»
Οι διακρίσεις της Ιζαμπέλ Αλιέντε
Το 2010 η πατρίδα της την τίμησε με το κρατικό βραβείο λογοτεχνίας. Το 2012 βραβεύτηκε με το λογοτεχνικό βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ενώ έχει στο ενεργητικό της πλήθος ακόμη μεταλλίων, βραβείων και διακρίσεων. Επίσης κατέχει θέσεις επίτιμου διδάκτορα σε πανεπιστήμια όπως αυτό του Χάρβαρντ, της Χιλής και άλλων.
Τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες και πουλούν ως σήμερα εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο με την ίδια να παρευρίσκεται πολλές φορές σε παρουσιάσεις των βιβλίων της και σε διαλέξεις ανά την υφήλιο. Η Ιζαμπέλ Αλιέντε βρέθηκε στην Ελλάδα το 2005 στην Γιορτή Βιβλίου όπου υπέγραψε βιβλία για τους θαυμαστές της στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου στην Αθήνα.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία της γραφής της Αλιέντε
Στα γραπτά της Αλιέντε κυριαρχεί η αίσθηση μιας ονειρικής πραγματικότητας. Η ίδια κατατάσσει την γραφή της στην ρεαλιστική λογοτεχνία, επηρεασμένη από την ιδιαίτερη παιδική της ηλικία και τους μαγικούς ανθρώπους της ζωής της. Το σίγουρο είναι πως πλέκει με μεγάλη επιτυχία το μεταφυσικό με το πραγματικό, κάνοντας έτσι πιο διεισδυτικό τον τρόπο που διαμαρτύρεται, υπερασπίζεται ή επικρίνει.
Έχοντας μεγαλώσει με κυρίαρχο το πρότυπο της μητέρας της, είναι μοιραίο να φωτίζει με ξεχωριστό τρόπο τις γυναίκες των έργων της. Στα γραπτά της, οι γυναίκες είναι με κάθε τρόπο οι δυνατές φιγούρες που γύρω τους αναγκάζονται να κινούνται τα πρόσωπα των ιστοριών της. Είναι ξεκάθαρη η φεμινιστική της οπτική και η αντίδραση στις στερεοτυπικές ανδρικές συμπεριφορές και την πατριαρχεία, στοιχεία για τα οποία έχει ενίοτε κατηγορηθεί ως εμμονική.
«Ο άντρας κάνει αυτό που μπορεί, η γυναίκα κάνει αυτό που δεν μπορεί ο άντρας».
Το δεύτερο στοιχείο που χαρακτηρίζει την γραφή της είναι το έντονο πολιτικό σκηνικό που έζησε λόγω της καταγωγής της αλλά και των δραματικών πολιτικών εξελίξεων στη χώρα της. Η απουσία, η εξορία, η απώλεια συνθέτουν την ατμόσφαιρα της ζωής της, τόσο της πραγματικής όσο και της λογοτεχνικής. Ωστόσο, διαβάζοντας κανείς τα βιβλία της Ιζαμπέλ Αλιέντε, κατανοεί πώς όλα αυτά μετατρέπονται σε δύναμη για ζωή και δημιουργία.
«Δεν ξέρουμε καν πόσο δυνατοί είμαστε μέχρι που αναγκαζόμαστε να φέρουμε αυτή την κρυφή δύναμη μπροστά. Σε στιγμές πολέμου και τραγωδίας ή ανάγκης, οι άνθρωποι κάνουν απίστευτα πράγματα. Η ανθρώπινη ικανότητα για επιβίωση και ανανέωση είναι απίστευτη».
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σ’ αυτό το άρθρο:
- Η φυλή της Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ανάκτηση από: tovima.gr ( Τελευταία σύνδεση 24/07/2020)
- ΙΖΑΜΠΕΛ ΑΛΙΕΝΤΕ, Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη. Ανάκτηση από: diastixo.gr (Τελευταία σύνδεση 23/07/2020)
- Η ανιψιά του προέδρου (Ιζαμπέλ Αλιέντε). Ανάκτηση από: diastixo.gr ( Τελευταία σύνδεση 24/07/2020)
- Ιζαμπέλ Αλιέντε:” Τα πολιτικά γεγονότα στην Χιλή επηρέασαν το έργο μου”. Ανάκτηση από americalatina.gr (Τελευταία σύνδεση 22/07/2020)
- Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ανάκτηση από el.wikipedia.org (Τελευταία σύνδεση 22/07/2020)
- Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ανάκτηση από psichogios.gr (Τελευταία σύνδεση 22/07/2020)
- Πρόσωπα: Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ανάκτηση από freeminds.gr (Τελευταία σύνδεση 27/07/2020)
.
