Ο Λουί Ντε Φυνές ήταν σπουδαίος κωμικός ηθοποιός της Γαλλίας, που οδήγησε την εγχώρια κωμωδία σε πρωτοφανή επίπεδα. Το υποκριτικό του στυλ χαρακτηρίζεται από υψηλή ενεργητικότητα και ένα ευρύ φάσμα εκφράσεων προσώπου. Η επιτυχία εντός και εκτός Γαλλίας καθυστέρησε να έρθει αλλά ο Ντε Φυνές δεν τα παράτησε ποτέ. Αποτελεί πια ένα αστέρι διεθνούς αναγνώρισης σε πολλές χώρες όπως Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Αλβανία, γερμανόφωνες χώρες αλλά και Τουρκία, Ισραήλ, Ιράν και Μαυρίκιο. Στην προσωπική του ζωή ήταν ένα ήρεμο και απλό άτομο, που αγαπούσε την κηπουρική και καλλιεργούσε τριαντάφυλλα. Έκανε δυο γάμους και απέκτησε 3 παιδιά. Πέθανε στις 27 Ιανουαρίου 1983, μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, το τρίτο που του συνέβη. Η ταφή του έγινε στο κάστρο του Clermont, όπου έμενε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Το κάστρο λειτουργεί πια ως μουσείο αφιερωμένο στον Λουί Ντε Φυνές, όπου υπάρχει και το μνημείο του, που είναι πάντα στολισμένο με τα αγαπημένα του τριαντάφυλλα, που έχουν πάρει και το όνομά του.
Η οικογένεια του Λουί Ντε Φυνές
Ο Λουί Ντε Φυνές ή Λουί Ζερμέν Νταβίντ ντε Φυνές ντε Γκαλάρτζα, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 31 Ιουλίου 1914 στο Κουρμπεβουά του Hauts-de-Seine της Γαλλίας. Οι γονείς του, που είχαν αποκτήσει άλλα δύο παιδιά, κατάγονταν από την Σεβίλλη της Ισπανίας. Ο πατέρας του, Κάρλος Λουί Ντε Φυνές Ντε Γκαλάρτζα ήταν δικηγόρος και γόνος πλούσιας οικογένειας, με βασκική καταγωγή από τους κόμητες de Galarza. Μητέρα του ήταν η Λεονόρ Σότο Ρεγκέρα, κόρη του γαλικιανού δικηγόρου Τεολίντο Σότο Μπάρρο, πορτογαλικής καταγωγής. Οι δυο τους, αφού οι γονείς τους δεν ενέκριναν την σχέση τους, κλέφτηκαν το 1904 και πήγαν στην Γαλλία. Εκεί ο Κάρλος Λουί δεν μπόρεσε να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου κι έγινε κοσμηματοπώλης κι έμπορος διαμαντιών, ελπίζοντας να πλουτίσει. Λίγο καιρό μετά όμως φεύγει για την Βενεζουέλα, όπου μένει μερικά χρόνια. Επέστρεψε καταβεβλημένος από την φυματίωση και τελικά πέθανε μόνος του το 1934 στην Ισπανία.
Όταν γεννήθηκε ο Λουί, οι γονείς του χαϊδευτικά τον φώναζαν Φουφού. Από μικρός ήταν πολυπράγμων, κάτι που κληρονόμησε από την μητέρα του, μια γυναίκα με ιδιαίτερη και έντονη ιδιοσυγκρασία και εξαιρετικά εκφραστική, που επηρέασε σε πολλά τον Λουί Ντε Φυνές. Ο μικρός Φουφού έμαθε από νωρίς να μιλάει αγγλικά, ισπανικά και γαλλικά ενώ από τα 5 του κιόλας χρόνια ξεκίνησε μαθήματα πιάνου με δασκάλα την μητέρα του. Από νεαρή ηλικία του άρεσε επίσης να ζωγραφίζει, όμως δεν συνέχισε για πολύ με αυτή την ασχολία.
Τα σχολικά χρόνια και οι πρώτες εργασίες
Ο Λουί Ντε Φυνές αποφοίτησε το 1930 από το Λύκειο Condorcet στο Παρίσι, όπου είχε συμμαθητές τον σκηνοθέτη Ζαν Κουστό, τον ακαδημαϊκό Κλοντ Λεβί Στρος, τον φιλόσοφο Πολ Βαλερί και τον συγγραφέα και κριτικό Μαρσέλ Προυστ. Συχνά όμως μπλεκόταν σε περιπέτειες και φύτρωνε εκεί που δεν τον σπέρνανε, με αποτέλεσμα να μένει μακριά από καλές σχολικές επιδόσεις. Μετά το σχολείο, ο αδερφός του, που ασχολούνταν με την πώληση γούνας, του πρότεινε και μπήκε στη Ανώτερη Σχολή Βυρσοδεψίας. Αποβλήθηκε όμως μετά από συνεχείς διαπληκτισμούς. Κι έτσι ξεκίνησε να εργάζεται σε διάφορα βυρσοδεψεία. Παράλληλα έκανε κι άλλα επαγγέλματα όμως δεν στέριωνε σε κανένα εξαιτίας της τεμπέλικης φύσης του. Για το λόγο αυτό οι γονείς του αποφάσισαν το 1932 να τον στείλουν στην πολυτεχνική σχολή φωτογραφίας και κινηματογράφου, που σήμερα λέγεται εθνική ανώτατη σχολή Louis-Lumière. Εκδιώχθηκε από τη σχολή ένα χρόνο μετά, το 1933, λόγω μιας φάρσας που έκανε με θειικό νάτριο που προκάλεσε πυρκαγιά.
Οι γάμοι του Λουί Ντε Φυνές
Το 1936 ο 22χρονος Ντε Φυνές παντρεύτηκε με την Ζερμαίν Λουίζ Ελοντί Γκαρογιέ και απέκτησαν έναν γιο, τον Ντανιέλ. Εκείνη η περίοδος χαρακτηρίζεται από ανεργία και περιστασιακές εργασίες, όπως μαθητευόμενος φωτογράφος, εργάτης σε βιομηχανία και υπάλληλος ραφείου, από τις οποίες καταλήγει πάντα να απολύεται. Οι εργοδότες του εξοργίζονταν από τα συνεχή του καλαμπούρια και την καθόλου όρεξή για δουλειά. Το 1942 ο Λουί Ντε Φυνές χωρίζει μετά από 6 χρόνια γάμου.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σκοτώθηκε ο μεγάλος αδερφός του. Επιχείρησε και ο ίδιος να καταταγεί στον γαλλικό στρατό αλλά λόγω ενός ιατρικού λάθους στον φάκελο καταλληλότητας δεν έγινε δεκτός κι έτσι συνέχισε να πηγαίνει από δουλειά σε δουλειά. Στα χρόνια του πολέμου βρήκε μόνιμη δουλειά ως πιανίστας σε ένα πιάνο μπαρ στο Πιγκάλ του Παρισιού. Εκεί οι πελάτες γελούσαν κάθε φορά με τους μορφασμούς που έκανε.
Κατά την διάρκεια της κατοχής του Παρισιού, ο Λουί Ντε Φυνές συνέχισε τις σπουδές στο πιάνο σε μια μουσική σχολή, πιστεύοντας ότι δεν θα μπορέσει να εργαστεί ως ηθοποιός ένας κοντός, φαλακρός και αδύνατος σαν αυτόν. Στη σχολή γνώρισε κι ερωτεύτηκε μια γραμματέα, την Ζαν Μπαρτελεμί Ντε Μοπασάν, εγγονή του Γκυ Ντε Μοπασάν. Κι εκείνη ερωτεύτηκε τον νεαρό που έπαιζε θεϊκά τζαζ. Το 1943 παντρεύτηκαν και στις 27 Ιανουαρίου 1944 γεννήθηκε ο πρώτος τους γιος, ο Πατρίκ, που έγινε γιατρός. Στις 11 Αυγούστου 1949 γεννήθηκε το δεύτερο παιδί τους, ο Ολιβιέ, που έγινε πιλότος της Air France Europe και επίσης έπαιξε σε μερικές ταινίες του πατέρα του, χωρίς όμως να γίνει ποτέ του ηθοποιός. Με την Ζαν έμειναν μαζί ως το τέλος κι εκείνη ήταν ταυτόχρονα και η μάνατζέρ του, βοηθώντας και προωθώντας την καριέρα του.
Το ξεκίνημα της καριέρας
Το 1942 ο Λουί Ντε Φυνές είναι 28 χρονών και αποφασίζει να γραφτεί σε μια δραματική σχολή, μετά από παρότρυνση της αγαπημένης του, που πίστευε στο ταλέντο και τις δυνατότητές του. Πρόκειται για την θεατρική σχολή του René Simon, όπου γνώρισε τον Ντανιέλ Ζελίν, μεγάλο αστέρα του γαλλικού σινεμά, κι έγιναν φίλοι. Εκείνος και η σύζυγος του Λουί Ντε Φυνές τον ενθάρρυναν να προχωρήσει με την υποκριτική. Ο Ντανιέλ Ζελίν εξασφάλισε στον καλό του φίλο πρώτους ρόλους στο θέατρο αλλά και ρόλους κομπάρσου στο σινεμά.
Η καριέρα του Λουί Ντε Φυνές στο θέατρο είχε μέτρια επιτυχία. Εκείνος όμως συνέχιζε να παίζει στο θέατρο σε όλη την διάρκεια της καριέρας του. Σημαντικότερο έργο της θεατρικής του καριέρας ήταν το Όσκαρ, ένα έργο που θα έπαιζε και λίγα χρόνια αργότερα στον κινηματογράφο.
Η πρώτη εμφάνιση του Λουί Ντε Φυνές στον κινηματογράφο ήταν το 1945 σε ηλικία 31 ετών με την ταινία «La Tentation de Barbizon» του Jean Stelli. Εμφανίζεται για λιγότερο από 40 δευτερόλεπτα στον ρόλο του αχθοφόρου του καμπαρέ Le Paradis, καλωσορίζοντας τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Jérôme Chambon στην είσοδο κι έχοντας μια σύντομη επαφή. Η ταινία δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία και ο Λουί Ντε Φυνές πάσχιζε για αρκετά χρόνια ακόμα να εδραιωθεί στον κινηματογράφο, παίζοντας μικρούς ρόλους σε πολλές ταινίες. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου ο Λουί Ντε Φυνές το πρωί έκανε μεταγλώττιση για αναγνωρισμένους καλλιτέχνες όπως ο Totò, το απόγευμα ασχολούνταν με τον κινηματογράφο και το βράδυ έπαιζε στο θέατρο.
Η κινηματογραφική καριέρα του Λουί Ντε Φυνές και οι ταινίες που τον δόξασαν
Από το 1945 μέχρι το 1955 ο Λουί Ντε Φυνές εμφανίστηκε σε 50 ταινίες, συνήθως ως συνοδευτικός ρόλος. Το νεύρο και η κινητικότητα του Ντε Φυνές δεν εκτιμούνταν από σκηνοθέτες και ηθοποιούς ώστε να του δοθεί πρωταγωνιστικός ρόλος. Επίσης η τελειομανία του από την θέση του κομπάρσου ήταν κάτι ανήκουστο. Έτσι αργούσε να χτιστεί η φήμη του ως κινηματογραφικός ηθοποιός. Εκείνος όμως δεν τα παρατούσε, συνεχίζοντας να δουλεύει ως κομπάρσος, παρά τις ασύλληπτες δυσκολίες και τους κακούς μισθούς.
Η ευκαιρία που περίμενε ο Λουί Ντε Φυνές ήρθε το 1956 με την ταινία «La Traversée de Paris» του Claude Autant-Lara. Σε αυτή την κωμωδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Λουί Ντε Φυνές είχε τον ρόλο του Jambier, χασάπη χοιρινού κρέατος της μαύρης αγοράς.
Το 1958 ο 44χρονος Λουί Ντε Φυνές συμμετέχει στην επιτυχημένη ταινία «Ni vu, ni connu». Ήταν ο σημαντικότερός του ρόλος μέχρι τότε, ο κόσμος τον λάτρεψε και αυτό του άνοιξε τις πόρτες της ελίτ των Γάλλων ηθοποιών, κάνοντας τους ειδικούς να τον προσέξουν. Οι κριτικοί ήδη τον χαρακτηρίζουν τον καλύτερο κωμικό της γενιάς του.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Λουί Ντε Φυνές έχτισε ένα καλό όνομα στον γαλλικό κινηματογράφο, αλλά ακόμα δεν είχε απήχηση στον κόσμο. Μάλιστα το είχε πάρει απόφαση ότι δεν θα γινόταν ποτέ μεγάλο αστέρι. Το 1963 άρχισε να ανεβαίνει, με την συμμετοχή του στην ταινία «Pouic-Pouic» του Jean Girault. Την ίδια χρονιά ένα γαλλικό στούντιο του προσφέρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία «Χωροφύλακας του Σαν Τροπέ». Το στούντιο μάλιστα σχεδίαζε να γυρίσει μια σειρά 6 ταινιών, αν η πρώτη πήγαινε καλά. Ο 49χρονος Λουί Ντε Φυνές με αυτή την ταινία έγινε αστέρι διεθνούς φήμης με τον σκηνοθέτη Jean Girault να βλέπει σε αυτόν έναν ιδανικό ηθοποιό για τον ρόλο του δολοφόνου, καιροσκόπου και συκοφάντη χωροφύλακα. Κι όπως είναι φυσικό, αυτή η μεγάλη επιτυχία της ταινία οδήγησε και σε άλλες 5 συνέχειες.
Το 1965 συμπρωταγωνίστησε με τον Bourvil, σπουδαίο κωμικό ηθοποιό, στην κωμωδία-θρίλερ «Le Corniaud», μια μεγάλη εισπρακτική επιτυχία με 12 εκατομμύρια εισιτήρια. Η επιτυχημένη αυτή συνεργασία επαναλήφθηκε και στην ταινία «La Grande Vadrouille» το 1966, επίσης μεγάλη εισπρακτική επιτυχία στην Γαλλία, που έκανε 17,27 εκατομμύρια εισιτήρια. Είναι από τις λίγες ταινίες του Ντε Φυνές, που παίχτηκε στο εξωτερικό και σε μη γαλλόφωνες χώρες. Η συγκεκριμένη ταινία κατείχε το εισπρακτικό ρεκόρ για 42 χρόνια, μέχρι το 2008. Ο σκηνοθέτης Oury οραματίστηκε επανένωση των δύο ηθοποιών στην ταινία του «La Folie des grandeurs». Ο Bourvil όμως πέθανε το 1970 και τη θέση του σε εκείνη την ταινία δίπλα στον Ντε Φυνές πήρε ο Yves Montand.
Το 1975 ο Oury απευθύνθηκε ξανά στον Λουί Ντε Φυνές για την ταινία του «Le Crocodile», όπου θα έπαιζε έναν δικτάτορα της Νότιας Αμερικής. Όμως τον Μάρτιο του 1975 ο Ντε Φυνές εμφάνισε καρδιακά προβλήματα και χρειάστηκε να νοσηλευτεί, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η ταινία. Όταν ανάρρωσε, έπαιξε στην ταινία «L’Aile ou la cuisse».
Ο Λουί Ντε Φυνές συμπρωταγωνίστησε με πολλούς από τους σημαντικότερους Γάλλους ηθοποιούς της εποχής του, όπως οι Jean Marais και Mylène Demongeot στην τριλογία «Fantomas», αλλά και οι Jean Gabin, Fernandel, Coluche, Annie Girardot και Yves Montand. Επίσης συνεργάστηκε με τον Jean Girault στη διάσημη σειρά «Gendarmes». Το 1976, θέλοντας να απομακρυνθεί για λίγο από την εικόνα του χωροφύλακα, που τον είχε κάνει διάσημο, συνεργάστηκε με τον Claude Zidi, που του έγραψε έναν καινούριο χαρακτήρα στην ταινία «L’aile ou la cuisse» και θεωρείται ο καλύτερός του ρόλος.
Την περίοδο 1964 – 1979 ο Λουί Ντε Φυνές έφτασε 7 φορές στην κορυφή με τις πιο επιτυχημένες ταινίες του γαλλικού σινεμά. Το 1968 και οι τρεις ταινίες που γύρισε ήταν στην πρώτη δεκάδα των επιτυχιών στη Γαλλία, με κορυφαία την ταινία «Le Petit Baigneur».
Το 1980 πραγματοποιήθηκε ένα μακροχρόνιο όνειρο του Λουί Ντε Φυνές να σκηνοθετήσει μια ταινία με την κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Μολιέρου «L’Avare». Η τελευταία του ταινία ήταν το 1982 το «Le Gendarme et les Gendermettes», η τελευταία συνέχεια του Χωροφύλακα του Σαν Τροπέ.
Γενικά στην καριέρα του ο Λουί Ντε Φυνές επέμενε να συνεργάζεται με παλιούς συναδέρφους και δημιουργούς με τους οποίους γνώριζε ότι θα μπορούσε να δουλέψει καλά, ακόμα κι αν αυτό συχνά δεν έκανε καλό στην καριέρα του.
Παρά την διεθνή του φήμη όμως ο Λουί Ντε Φυνές παραμένει σχεδόν άγνωστος στον αγγλόφωνο κόσμο. Στις ΗΠΑ εκτέθηκε μόνο μια φορά το 1974 με την κυκλοφορία της ταινίας «The Mad Adventures of Rabbi Jacob», που προτάθηκε για Χρυσή Σφαίρα.
Τα τελευταία χρόνια του Λουί Ντε Φυνές
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Λουί Ντε Φυνές έζησε μεγάλη επιτυχία. Το 1973 μάλιστα έγινε Ιππότης της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής. Το 1975 ετοίμαζε την νέα του κινηματογραφική δουλειά, όταν το Μάρτιο αυτής της χρονιάς έπαθε έμφραγμα πάνω στην σκηνή, που τον ανάγκασε να αποσυρθεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Πήγε να ζήσει με την οικογένειά του στο Château de Clermont, ένα κάστρο του 17ου αιώνα που βρίσκεται στην κοινότητα Le Cellier, 27 χιλιόμετρα από τη Ναντ στη δυτική Γαλλία. Το κάστρο, που είχε θέα στον ποταμό Λίγηρα, κληρονόμησε η σύζυγός του, της οποίας η θεία είχε παντρευτεί έναν απόγονο του Μοπασάν. Συντροφιά του, πέρα από την οικογένειά του είναι και λίγοι φίλοι. Αγαπημένη του ασχολία αυτή την περίοδο είναι η κηπουρική και συγκεκριμένα η καλλιέργεια τριαντάφυλλων, δημιουργώντας έναν κήπο με τριαντάφυλλα στο κάστρο.
Ο Λουί Ντε Φυνές θα μείνει στο κάστρο μέχρι το τέλος της ζωή του. Επιστρέφει στο σινεμά μόνο για να κάνει πιο ήρεμους και λιγότερο ενεργητικούς ρόλους. Το 1979 επιστρέφει όμως δριμύτερος για την 5η συνέχεια του «Χωροφύλακα του Σαν Τροπέ» και το 1982 έκανε την 6η συνέχεια. Αυτή ήταν και η τελευταία του ταινία, κλείνοντας την καριέρα του όπως την ξεκίνησε, ως ένας θεότρελος αστυνομικός.
Η τελευταία όμως αυτή ταινία του χωροφύλακα κούρασε πολύ τον Λουί Ντε Φυνές, που είχε υποσχεθεί να μην ξανακάνει έναν τόσο σωματικά απαιτητικό ρόλο. Έτσι, λίγους μήνες μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της τελευταίας ταινίας του, υπέστη τρίτο έμφραγμα, το οποίο αποδείχθηκε θανάσιμο. Στις 27 Ιανουαρίου 1983 ο Λουί Ντε Φυνές πέθανε σε ηλικία 69 ετών, σκορπίζοντας θλίψη σε όλο τον κόσμο. Η κηδεία του έγινε στο Cimetière du Cellier, το νεκροταφείο που βρίσκεται στους χώρους του Château de Clermont, όπου έμενε, και τα τριαντάφυλλα στολίζουν το μνήμα του. Η σύζυγός του, Ζαν, έδωσε το όνομά του σε αυτά τα τριαντάφυλλα και λέγονται πια τριαντάφυλλα Λουί Ντε Φυνές. Χιλιάδες κόσμου αποχαιρέτησαν τον Λουί Ντε Φυνές στην τελευταία του κατοικία γνωρίζοντας πως με την παρακαταθήκη του έργου του δεν θα φύγει ποτέ από κοντά τους.
Η κληρονομιά του Λουί Ντε Φυνές
Ο Λουί Ντε Φυνές απευθυνόταν πάντα στις πλατιές μάζες με ένα χιούμορ που δεν το χαρακτήριζες ντελικάτο ή πνευματώδες αλλά περισσότερο σπαρταριστό, με το στυλ του σπάω πλάκα. Εκεί βασίστηκε και η μεγάλη και σταθερά ανοδική του καριέρα, ως ένας υπερκινητικός και ανήσυχος κυριούλης, που προκαλούσε το γέλιο με τις ασταμάτητες εκρήξεις θυμού και το παραμιλητό του όταν θύμωνε. Από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως ο Θανάσης Βέγγος της Γαλλίας. Σε μια ψηφοφορία του 1968, οι Γάλλοι τον ψήφισαν ως τον πιο αγαπημένο τους ηθοποιό.
Στις 3 Οκτωβρίου 1998 εκδόθηκε από τα γαλλικά ταχυδρομεία ένα γραμματόσημο που απεικόνιζε τον Λουί Ντε Φυνές. Επίσης παρουσιάστηκε και σε γαλλικά κόμικς, όπως τζογαδόρος στο Lucky Luke στο επεισόδιο «The One-Armed Bandit». Στον Λουί Ντε Φυνές έχει βασιστεί και ο ρόλος του «Skinner» στην ταινία «Ratatouille».
Το 2013 δημιουργήθηκε ένα μουσείο αφιερωμένο στον Λουί Ντε Φυνές μέσα στο Château de Clermont όπου έμενε, σε ένα χώρο 400τ.μ. Στην μόνιμη συλλογή του περιλαμβάνονται αντικείμενα της οικογένειας του κωμικού. Στις 31 Ιουλίου του 2019 άνοιξε ένα ακόμα μουσείο Ντε Φυνές στο Saint-Raphaël στη Νότια Γαλλία, όπου φιλοξενούνται γύρω στα 350 αντικείμενα και έγγραφα, όπως πλάνα ταινιών, συνεντεύξεις και φωτογραφίες.
Ο Λουί Ντε Φυνές στην πραγματική του ζωή ήταν ένα ντροπαλό και ήσυχο άτομο. Μπορεί στην καριέρα του να είχε κερδίσει το παρατσούκλι «ο άνθρωπος με σαράντα πρόσωπα το λεπτό» με το πλούσιο φάσμα των εκφράσεων του προσώπου του, στην καθημερινότητά του όμως ήταν ένας ντροπαλός, λιτός και ήρεμος άνθρωπος.
Ακολουθεί video με τον Λουί Ντε Φυνές σε μια σκηνή από τον ρόλο του αστυνομικού που τον καταξίωσε.
Για το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από:
- Louis de Funès, Ανακτήθηκε από: https://en.wikipedia.org/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
- Λουί Ντε Φινές. Ο περίφημος κυνηγός του Φαντομά έπαθε καρδιακή προσβολή πάνω στο σανίδι. “Ο άνθρωπος που άλλαζε 40 πρόσωπα σε ένα λεπτό”, παραλίγο να κάψει τη σχολή του. Ανακτήθηκε από: https://www.mixanitouxronou.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
- Ο ξεκαρδιστικός Λουί ντε Φινές. (2015). Ανακτήθηκε από: https://www.newsbeast.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
- Λουί ντε Φινές Ο ηθοποιός με τις χίλιες γκριμάτσες. (2019). Ανακτήθηκε από: https://iselida.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
- Σαν σήμερα (1983)«Έφυγε» από τη ζωή ο Λουί Ντε Φινές. (2010). Ανακτήθηκε από: https://www.tovima.gr/
- Γρηγορόπουλος, Γ. (2022). Λουί Ντε Φινές: Ένας σπάνιος κωμικός με ιδιαίτερα χαρίσματα που άφησε εποχή. Ανακτήθηκε από: https://mikrofwno.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
- Λουί Ντε Φινές: “Ο άνθρωπος που άλλαζε 40 πρόσωπα το λεπτό”. (2018). Ανακτήθηκε από: https://www.gentlemanway.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 12/7/22
