Λιβαδειά, η πόλη των νερών

Η Λιβαδειά με τα σαράντα παλικάρια και τα πεντανόστιμα σουβλάκια είναι πρωτεύουσα της Στερεάς Ελλάδας και συγκεκριμένα της Βοιωτίας. Άλλαξε πολλά ονόματα, όπως Λεβαδειά ή Λεβάδεια, μέχρι να πάρει το τωρινό όνομά της, Λιβαδειά. Ανάμεσα στα τεράστια αιωνόβια πλατάνια και μόνο 130 χιλιόμετρα από την Αθήνα, η Λιβαδειά είναι το κατάλληλο μέρος για απόδραση από την καθημερινότητα.

Η Λιβαδειά στους Αρχαίους Χρόνους

Κατά μια παράδοση, η πόλη ονομαζόταν παλαιότερα Μίδεια και ήταν χτισμένη σε λόφο. Αν και πολλοί ιστορικοί όπως ο Όμηρος και ο Παυσανίας δεν την αναφέρουν με τη σημερινή της ονομασία, φημολογείται ότι υπήρχε επί Ομήρου, οπότε και ταυτίζεται με τη Μίδεια, που πιθανότερο να ήταν το ομηρικό της όνομα. Αργότερα μετονομάστηκε σε Λεβάδεια από τον Αθηναίο Λέβαδο, που εγκατέστησε τους κατοίκους στην πεδιάδα. Πήρε μέρος στο κοινό των Βοιωτών έχοντας κοινό νόμισμα και ακολούθησε τη τύχη των άλλων βοιωτικών πόλεων. Το 395 π.Χ. λεηλατήθηκε από τον Λύσανδρο, λίγο πριν από τη Μάχη της Αλιάρτου και το 86 π.Χ. από τον Μιθριδάτη. Γνώρισε όμως ιδιαίτερη ακμή κατά τον 2^ο αιώνα μ.Χ. λόγω των πολλών ιερών και ναών της.

Η αρχαία πόλη ήταν κτισμένη στη δεξιά όχθη της Έρκυνας και τα ερείπιά της ήλθαν στο φως μετά από ανασκαφές. Τα περισσότερα οικοδομήματα της όπως το λουτρό, η αγορά, ο δρόμος, το μητρώο, καθώς και μεγάλος αριθμός επιγραφών χρονολογούνται από τον 4^ο π.Χ. ως τον 3^ο μ.Χ. αιώνα

Το Μαντείο του Τροφωνίου

Ο σημαντικότερος όμως αρχαιολογικός χώρος είναι το πανάρχαιο Μαντείο του Τροφωνίου, το οποίο εντοπίστηκε και ανασκάφηκε στην αριστερή όχθη της Έρκυνας, στο όρος του Αϊ-Λια. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη καλείται “ιερά πόλις”, λόγω της παρουσίας του ιερού άλσους και του μαντείου στο έδαφός της, που ήταν αφιερωμένα στον ήρωα και θεό Tροφώνιο. Αλλά τι είναι τόσο διαφορετικό στο Μαντείο του Τροφωνίου;

Διαβάστε επίσης Πέτα Άρτας: Φυσική ομορφιά και ιστορία

Advertising

Advertisements

Στην περιοχή που βρίσκονται οι πηγές της Έρκυνας λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα ένα «παράξενο» μαντείο, το μαντείο του Τροφωνίου Διός. Βρισκόταν κοντά στο άλσος του Τροφωνίου και είχε δημιουργηθεί πριν από το μαντείο των Δελφών. Σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Κροίσος, ο Μαρδόνιος, ο Αιμίλιος Παύλος το επισκεπτόταν για να πάρουν χρησμό για το μέλλον.

Η ιδιαιτερότητα του μαντείου έγκειται σε δύο πράγματα. Στο γεγονός ότι βρισκόταν μέσα σε σπήλαιο, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, και στη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσουν, όσοι ήθελαν να πάρουν χρησμό. Οι επισκέπτες έπρεπε να πλένονται για μέρες στα νερά του ποταμού Έρκυνα και στη συνέχεια να προσφέρουν θυσίες στους Θεούς.

Επόμενη στάση ήταν οι πηγές της Μνήμης και της Λήθης, που βρίσκονταν δίπλα από το μαντείο. Για να πάρουν τον πολυπόθητο χρησμό, έπρεπε να συρθούν ανάσκελα σε μια υπόγεια τρύπα, κρατώντας μελόπιτες για τα ερπετά που θα συναντούσαν. Εκεί παρέμεναν για ώρες, ίσως και ημέρες, πριν επιστρέψουν στα εγκόσμια με την ίδια διαδικασία.
Πριν αποχωρήσουν, εκμυστηρεύονταν όσα είδαν και άκουσαν στους ιερείς. Για να συνέλθουν από την απόκοσμη εμπειρία τους και να ευθυμήσουν ξανά, περνούσε πολύς καιρός.

Ο ποταμός Έρκυνα

Λιβαδειά

Advertising

Στην περιοχή της Κρύας περπατώντας στους λιθόστρωτους δρόμους θα συναντήσετε τον ποταμό της Έρκυνας. Πήρε το όνομά του από τη νύμφη Έρκυνα και είναι ένα από τα μεγαλύτερα θηλυκά ποτάμια της Ελλάδας μετά τη Νέδα, που βρίσκεται στην Ηλεία. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η ροή του ξεκίνησε κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού της Έρκυνας με την φίλη της Περσεφόνη. Ενώ έπαιζαν με μια χήνα στο άλσος Τροφωνίου, το πτηνό απομακρύνθηκε και κρύφτηκε μέσα σε μια σπηλιά. Η Περσεφόνη για να το πιάσει, μετακίνησε την πέτρα, που βρισκόταν στην είσοδο και ορμητικό νερό ξεχείλισε. Μέχρι σήμερα στο κέντρο του ποταμού υπάρχει σε έναν βράχο η προτομή της νύμφης Έρκυνας, ενώ μπορείς σε κάποια σημεία του ποταμού να κατέβεις και να βρέξεις τα πόδια σου στα νερά του.

Διαβάστε επίσης 'Μικρά Αριστουργήματα': Ταινίες Μικρού Μήκους

Λιβαδειά

Τα πέτρινα γεφύρια και οι καταρράκτες, που δημιουργούνται από τα ορμητικά νερά του ποταμού σε κάνουν να νιώθεις, ότι βρίσκεσαι σε ένα παραμυθένιο τοπίο. Οι μεγάλοι νερόμυλοι σε ταξιδεύουν στις περιπέτειες του Δων Κιχώτη, ενώ το κάστρο, που έχει θέα το φαράγγι, σε ταξιδεύει πίσω στην επανάσταση του ’21. Το βυζαντινό κάστρο, επεκτάθηκε από τους Φράγκους και τους Καταλανούς.

Τέλος, ο Πύργος του Ρολογιού, ο οποίος χτίστηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας και χρησίμευε ως πυρσός, είναι σημαντικό στοιχειό της πόλης. Το 1803, ο λόρδος Έλγιν χάρισε στην πόλη ένα ρολόι, προκειμένου να μην τον εμποδίσουν οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες και αγάδες στις ανασκαφές του Μαντείου του Τροφωνίου. Το ρολόι τοποθετήθηκε στον Πύργο λόγω της περίοπτης θέσης του και είναι ένα από τα χαρακτηριστικά σημεία στην Λιβαδειά.

Advertising

Ακόμα και αν η Λιβαδειά είναι μια αρκετά μικρή πόλη αποτελεί σημείο αναφοράς πολλών ιστορικών γεγονότων, που κάνει ξακουστή την πόλη παντού.