Σπέτσες: Η γενέτειρα επαναστατών

Οι Σπέτσες είναι ένα νησί, έκτασης 22,5 τ.χλμ., το οποίο ανήκει στο νομό Αττικής καθώς απέχει μόλις 50 μίλια από το λιμάνι του Πειραιά και βρίσκεται στην είσοδο του Αργολικού κόλπου. Στις Σπέτσες ανήκουν και τρία νησιά μικρότερης έκτασης: η Σπετσοπούλα, ο Άγιος Ιωάννης και το Μικρό Μπούρμπουλο. Η ονομασία των Σπετσών κατά την αρχαιότητα ήταν Πιτυούσα, λέξη που προέκυψε από τον μεγάλο αριθμό πεύκων που βρίσκονταν στην περιοχή. Η τωρινή επωνυμία πρωτοχρησιμοποιήθηκε κατά το 1481 από κάποιον Ενετό ναύαρχο. Ο μετασχηματισμός της λέξης βέβαια ανήκει στους Αρβανίτες, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τον όρο Πέτσα για τις αναφορές τους στο νησί και πιθανότατα έπειτα προστέθηκε το αρχικό Σ. Πέραν όμως του πευκόφυτου εδάφους που, όπως προαναφέρθηκε, διαθέτουν οι Σπέτσες, ένα μέρος του είναι καλλιεργήσιμο, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους του να παράγουν ντόπια προϊόντα. Η ενασχόληση αυτή, σε συνδυασμό με τον τουρισμό και την ναυτιλία, διευκολύνει του κατοίκους να παραμένουν στο νησί, γεγονός που αποδεικνύεται και από την απογραφή του 2011, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των ανθρώπων ανέρχεται στις 4.000.

Η Ιστορία των Σπετσών

Οι Σπέτσες πρωτοκατοικήθηκαν περίπου το 2.300 π.Χ. Οι ανασκαφές που έλαβαν χώρα στην περιοχή ανέδειξαν ευρήματα και της Μυκηναϊκής αλλά και της Πρωτοβυζαντινής περιόδου. Το γεγονός αυτό συνάδει με την παράδοση που θεωρεί πως οι Σπέτσες αποτελούσαν πέρασμα προς την Πελοπόννησο και συχνά λειτουργούσαν ως σταθμοί ανεφοδιασμού. Από τον 13^ο έως τον 15^ο αιώνα, το μικρό νησί του Αργοσαρωνικού βρισκόταν υπό ενετική κατοχή ενώ αργότερα πέρασε στον έλεγχο των Τούρκων, έχοντας υποστεί πολλές καταστροφές. Η πρώτη μεγάλη καταστροφή για τις Σπέτσες, πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου, το 1770, οπότε και οι Σπετσιώτες ηττήθηκαν κατά κράτος. Λίγα μόλις χρόνια αργότερα πραγματοποιείται και η δεύτερη καταστροφή, εξαιτίας της συμμετοχής των Σπετσιωτών στην επιχείρηση του Λάμπρου Κατσώνη, η οποία και απέτυχε.

Διαβάστε επίσης Πεζοπορία στη Σάμο; Κι όμως γίνεται!

Σπέτσες

Η επανάσταση του 1821

Η συμβολή των Σπετσών στην ελληνική επανάσταση ήταν τεράστια. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως οι Σπέτσες αποτέλεσαν το πρώτο ελληνικό νησί που σήκωσε τη σημαία της επανάστασης, γεγονός που συνοδεύτηκε με γιορτές και κανονιοβολισμούς. Βέβαια η πράξη αυτή ήταν συνέπεια της γενικότερης ευημερίας που επικρατούσε στο νησί τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και της τεράστιας ναυτιλιακής άνθισης. Η συγκρότηση τοπικής διοίκησης στην περιοχή, καταδεικνύει τη δύναμη που διέθετε, αλλά και την καλή οργάνωση που δημιουργήθηκε ήδη από την αρχή του εγχειρήματος της επανάστασης. Μετά την πράξη αυτή, σειρά είχε η ενημέρωση των πόλεων και νησιών με τα οποία οι Σπέτσες διατηρούσαν επικοινωνία , για την επικείμενη προσπάθεια για την πολυπόθητη ελευθερία. Η επαναστατική δράση όμως είχε ήδη ξεκινήσει, με τον στόλο των Σπετσών να πετυχαίνει αποκλεισμούς οχυρών όπως αυτό του Ναυπλίου, αλλά και σημαντικές ναυμαχίες. Στον στόλο αυτό συμμετέχουν άνθρωποι οι οποίοι αργότερα θα αναδειχθούν για την προσφορά του στον Αγώνα και θα χαρακτηρισθούν ήρωες, μεταξύ άλλων, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και ο Ανδρέας Μιαούλης.

Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης

Κατά τη διάρκεια του έτους 1822, μια σημαντικότατη ναυμαχία λαμβάνει χώρα στην περιοχή, όταν τουρκικός στόλος εισερχόμενος από τον Αργολικό κόλπο, προσπαθεί να προσεγγίσει το Ναύπλιο. Η απάντηση των Σπετσών είναι άμεση καθώς με τη βοήθεια της Ύδρας και των Ψαρών, γίνεται απόπειρα συντριβής του τουρκικού στόλου. Σωτήρια όμως ήταν η συμβολή του ναυάρχου Κοσμά Μπαρμπάτση, ο οποίος πυρπολώντας την τουρκική ναυαρχίδα καταφέρνει την υποχώρηση των Τούρκων.

Σπέτσες

Τα Μετεπαναστατικά χρόνια

Μετά το τέλος της ελληνικής επανάστασης και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, οι Σπέτσες δεν ακολούθησαν την αναμενόμενη ακμή. Ο πληθυσμός τους αρχίζει να μεταναστεύει ενώ η Αθήνα που βρίσκεται σε τόσο μικρή απόσταση από το νησί, δε βοηθάει στην αντιμετώπιση της παρακμής αυτής. Η κατάσταση αυτή όμως βελτιώνεται αισθητά με την συμβολή ενός σπετσιώτη, του Σωτηρίου Αναργύρου, γόνου μιας πλούσιας οικογένειας, ο οποίος αναλαμβάνει την σταδιακή αναβάθμιση του νησιού με την κατασκευή υδραγωγείου, ξενοδοχείου κ.ά.. Κατά τα επόμενα χρόνια λοιπόν, οι Σπέτσες συνεχώς αναβαθμίζονται, γεγονός του οποίου τα αποτελέσματα είναι φανερά μέχρι και σήμερα.

Διαβάστε επίσης Τσικνοπέμπτη: Τα καπνισμένα έθιμα

Οι Σπέτσες σήμερα

Στη σημερινή εποχή οι Σπέτσες αποτελούν έναν ήσυχο αλλά ταυτόχρονα πανέμορφο προορισμό. Έχοντας καταφέρει να επιβιώσουν ανά του αιώνες παρ’ όλες τις τεράστιες καταστροφές που υπέστησαν, πλέον είναι σε θέση, εκτός από τους μόνιμους κατοίκους, να φιλοξενούν ετησίως και μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Το γεγονός ότι στο νησί απαγορεύεται η χρήση αυτοκινήτων, σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική, που παραπέμπει στις δεκαετίες των αρχών του 20^ού αιώνα, συμβάλλει στη διαμόρφωση της εντύπωσης από τον επισκέπτη ότι βρίσκεται σε έναν τόπο ξεχασμένο από τον χρόνο. Το Μουσείο των Σπετσών, το σπίτι της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, το αρχοντικό του Σωτηρίου Αναργύρου, είναι μερικά μόνο από τα μέρη που οφείλει να επισκεφτεί ο ταξιδιώτης ώστε να γνωρίσει όσο το δυνατόν καλύτερα την ιστορία του ιδιαίτερου αυτού νησιού.

Σπέτσες