Όταν ακούς τη λέξη φιλόλογος, κατευθείαν σου έρχεται στο μυαλό η κλασσική εικόνα εκείνης της 50άρας καθηγήτριας με τα γυαλιά και το ζιβάγκο. Εκείνης που δεν σε άφηνε σε ησυχία μέχρι να μάθεις όλους τους χρόνους και τις εγκλίσεις του λύω. Όμως οι εποχές έχουν αλλάξει. Και πλέον οι φιλόλογοι δεν είναι όπως τους είχαν μάθει οι παππούδες μας και οι γονείς μας. Εκτός αυτού το να είσαι φιλόλογος μπορεί να είναι πολύ γοητευτικό.
Τους θαυμάζω τους φιλολόγους και τους θεωρώ αξιοζήλευτους για το ευρύ πεδίο διδασκαλίας τους. Όμως αυτό που προσδίδει περισσότερη αίγλη στο όλο εγχείρημα είναι η διδασκαλία της κλασσικής παιδείας. Πόσο μαγικό είναι να μελετάς για τα μεγάλα πνεύματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, όπως ο Όμηρος, ο Πλάτωνας, ο Σωκράτης, ο Σοφοκλής; Να ονειρεύεσαι μαζί με τον Καζαντζάκη, τον Καβάφη, τον Ρίτσο; Να έρχεσαι σε επαφή με τους συμβολισμούς και τις ηθικές αξίες του πνευματικού κόσμου της χώρας που ζεις;
Δέος μπορεί να σου προκαλέσει και μόνο το γεγονός ότι είσαι απόγονος ενός τέτοιου πολιτισμού. Και ένας φιλόλογος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα πόσο βαρύ και ταυτόχρονα με πόση υπερηφάνεια μπορείς να γεμίσεις έχοντας μια τέτοια ιστορία στις πλάτες σου. Και η γλώσσα; Τι να πει κανείς για την ελληνική γλώσσα. Που είναι μία από τις αρχαιότερες γλώσσες του κόσμου. Και που μεγάλο μέρος του λεξιλογίου άλλων γλωσσών προέρχονται από τα ελληνικά.
Μελετώντας αρχαία ελληνική τραγωδία, ένας φιλόλογος μπορεί να έρθει σε επαφή με τα μεγάλα ζητήματα του ανθρώπου μέσα από τις εμβληματικές μορφές της, όπως είναι η Αντιγόνη του Σοφοκλή, η Μήδεια του Ευριπίδη, η Ορέστεια του Αισχύλου. Μπορεί να καταλάβει την αξία μιας χώρας που γέννησε τις τέχνες, τα γράμματα, την έννοια της δημοκρατίας, τη φιλοσοφία. Το πιο σαγηνευτικό όμως από όλα είναι ότι δεν μπορείς να παίξεις με έναν φιλόλογο. Είναι αυτός που ξέρει τη διαφορά του κατ΄αρχάς και του κατ΄αρχήν. Εκείνος που δεν πρόκειται να πει ποτέ “ο καλυτερότερος”, γιατί ξέρει ότι η λέξη καλύτερος είναι ήδη στο συγκριτικό βαθμό.
Και το πιο αστείο; Ποτέ μα ποτέ μη θυμώσεις φιλόλογο. Γιατί θα χρειαστεί να ανοίξεις όλα τα λεξικά του Μπαμπινιώτη για να καταλάβεις την αιτία της αψιμαχίας σας. Και μόνο για την τελευταία λέξη της προηγούμενης περιόδου θα έπρεπε να θεωρούνται οι φιλόλογοι αξιοσέβαστοι και αξιοζήλευτοι. Χειρίζονται τόσο καλά τη γλώσσα που λέξεις όπως αρραγής, αδολεσχία, ήκιστα, κίβδηλος, σκώμμα κλπ είναι παιχνιδάκι για εκείνους. Άσε που σε δευτερόλεπτα μπορούν να σου αναλύσουν την ετυμολογία της οποιασδήποτε λέξης. Και να σε διορθώσουν, όταν γράφεις ή λες λάθος φράσεις όπως εν πάσει περιπτώσει, υπέρ του δέοντος, δια του λόγου το ασφαλές κλπ αντί για τα εν πάση περιπτώσει, υπέρ το δέον και δια του λόγου το αληθές που είναι και τα σωστά.
Ένας φιλόλογος είναι αυτός που αγγίζει την ουσία της ανθρώπινης φύσης. Είναι ο ορισμός του παιδαγωγού καθώς μπορεί να διαπλάσει το ανθρώπινο μυαλό και την ψυχή, εμφυσώντας διαχρονικές αξίες ενός επιβλητικού πολιτισμού που μόνο εφόδια μπορεί να χαρίσει στους νέους. Τυχεροί όσοι ασκούν αυτό το επάγγελμα.
