Υπάρχει μια πέτρα. Ένας πίνακας. Ένα τραγούδι. Ακόμη και ένα ποτήρι μισοάδειο (ή μισογεμάτο). Αν ρωτήσεις είκοσι άτομα τι βλέπουν στο καθένα, θα λάβεις είκοσι διαφορετικές απαντήσεις για το ίδιο πράγμα. Όπως ακριβώς αν ρωτήσεις πως νιώθει ο καθένας για αυτό που βλέπει θα λάβεις είκοσι διαφορετικές απαντήσεις εξίσου για το ίδιο πράγμα. Οι άνθρωποι κρύβουμε μέσα μια πληθώρα συναισθημάτων και φυσικά πίσω από κάθε πράξη υπάρχει ένας λόγος βαθιά ριζωμένος για το κάθε τι που κάνουμε. Η καθημερινότητα μας σφίγγει, μας τρομάζει, ακόμη και μας αναταράσσει. Ξεσπάμε, αντιδράμε μα ξεχνάμε να σκεφτούμε. Μιλάμε, διαφωνούμε, λέμε πολλά και μέσα στο σύννεφο που μας καλύπτει δεν δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να σκεφτεί – να αναλογιστεί γιατί είπε ό,τι είπε ο απέναντι, γιατί έπραξε όπως έπραξε, γιατί φοβήθηκε τόσο, γιατί χάρηκε τόσο, γιατί δυσαρεστήθηκε τόσο, γιατί δίστασε τόσο… Κοιτάμε λανθασμένα μονάχα εμάς και ξεχνάμε ποια είναι στην ουσία η θέση του άλλου…
Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για να χτίζουμε υγιείς ανθρώπινες σχέσεις είναι η ενσυναίσθηση, αυτό που πολύ απλά λέμε να μπαίνουμε στη θέση του άλλου, να φοράμε τα παπούτσια του στο δικό του νούμερο. Φιλικές, οικογενειακές, ερωτικές… σχέσεις που για να πλάσεις σωστά πρέπει να φέρεις ισορροπία και συμβιβασμό – σχέσεις που για να γνωρίσεις εκατό τις εκατό τον άλλον πρέπει να δεις από τη δική του οπτική, μόνο τότε θα καταλάβεις την συμπόνια, μόνο τότε θα καταλάβεις γιατί πληγώνεται τώρα βάση του τι πέρασε παλιότερα και μόνο έτσι θα τον βοηθήσεις αλλά και θα βοηθηθείς.
Μπαίνοντας στη θέση του άλλου κάνεις μια προσπάθεια να φανταστείς πώς θα αισθανόσουν ή πως θα ενεργούσες αν ήσουν στην ίδια κατάσταση με το συγκεκριμένο άτομο. Ουσιαστικά μπαίνεις στην ιστορία κάποιου άλλου για λίγο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να βλέπεις τον εαυτό σας ως τον κακό, τον λάθος ή των λαβωμένο. Σύμφωνα με τον Covey, «το να μάθεις να βλέπεις το πρόβλημα όπως το βλέπει ο άλλος, το να κατανοείς και να νιώθεις πραγματικά τον άλλον, είναι μία από τις σημαντικότερες δεξιότητες που μπορούμε να αναπτύξουμε». Ενσυναίσθηση, λοιπόν, σημαίνει συν-αισθάνομαι, νιώθω τα συναισθήματα του άλλου ατόμου και μπορώ να βάλω τον εαυτό μου στη θέση του. Να μπορώ δηλαδή, να ακούσω τον άλλον άνθρωπο που έχω απέναντί μου και να αφιερώσω την απαραίτητη προσοχή στα λεγόμενά του, ώστε να μπορέσω να καταλάβω τις βαθύτερες σκέψεις αλλά και αισθήματά του.
Κι αν επιτέλους “μπεις στη θέση του άλλου”; Τι κερδίζεις; Η ανταμοιβή, για αρχή, είναι μια πιο υγιής και ισορροπημένη σχέση καθώς δίνεται απλόχερα μια μεγαλύτερη ικανότητα επίλυσης συγκρούσεων με τον άνθρωπο σου ή τον απέναντι σου. Κατανοείς παραπάνω, καταλαβαίνεις παραπάνω και γνωρίζεις σε βάθος τις σκέψεις και τα συναισθήματα του άλλου. Πιθανώς να μην μπορείς να νιώσεις ό,τι νιώθει κι ούτε να έχεις έρθει ποτέ κοντά σε αυτό, μα αντιλαμβάνεσαι έστω ως ένα βαθμό πως νιώθει και πως σκέφτεται.
Κερδίζεις το να δένεσαι ουσιαστικά με τον άλλον, να αντιλαμβάνεσαι πραγματικά τον άλλον και μετέπειτα… να τον ακούς καλύτερα, να του δίνεις χώρο να επικοινωνείτε χωρίς να κρίνεις, να είσαι πιο “ανοιχτός” απέναντι του, να τον ενθαρρύνεις και φτιάχνεις μια ανθρώπινη σχέση, οποιουδήποτε είδους, εκατό τις εκατό καθαρή και ουσιαστική. Κι αν μπαίνοντας στη θέση του νιώθεις πως θα πληγωνόσουν σκέψου πως το φέρσιμο σου θα πλήγωνε και τον ίδιο. Πίσω από κάθε μας φράση, πράξη, κίνηση… κρύβεται ένα παρελθόν που μας στιγμάτισε και μας πλήγωσε. Μπες στη θέση του άλλου για να δεις για ποιον λόγο αντέδρασε όπως αντέδρασε μετά το φέρσιμο σου. Θα εξακολουθήσεις να έχεις δίκιο εσύ για εσένα, και άδικο για τον άλλον. Δεν το κάνεις όμως για να αλλάξεις αυτό. Το κάνεις για να δεις, το κάνεις για να ξέρεις τι τον έφερε στη θέση να νιώσει όπως ένιωσε, το κάνεις για να κοιτάξεις μέσα του. Συμπόνια. Άκουσε με, την έχουμε ανάγκη. Μα να θυμάσαι, φτάνεις μονάχα τόσο βαθιά όσο θέλεις πραγματικά να φτάσεις για τον άλλον. Το πόσο βαθιά σε ενδιαφέρει ο άλλος και το τι σημασία έχει για εσένα, είναι η βάση όλων… Το πόσα πραγματικά σημαίνει ο άλλος για εσένα κρίνεται από τη θέληση σου να φτάσεις βαθιά για να μπεις στη δική του θέση…
