Τι συμβαίνει όταν o Francis Coppola προσπαθεί να κάνει μια ψυχεδελική ταινία με θέμα την κτηνωδία του πολέμου και τα πιο πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπου τοποθετώντας την χρονικά στον πόλεμο του Βιετνάμ; Τότε έχουμε ένα διαμάντι του παγκόσμιου κινηματογράφου. Έχουμε το Aποκάλυψη Τώρα!
Για να το ξεκαθαρίσω από την αρχή, για μένα το Aποκάλυψη Τώρα! είναι η καλύτερη ταινία στην ιστορία του σινεμά. Ή τουλάχιστον η καλύτερη από αυτές που έχω δει εγώ και δόξα τo Θεό το κατέχω πάααρα πολύ καλά αυτό το σπορ. Όταν είδα αυτή την ταινία για πρώτη φορά πριν από περίπου 3 χρόνια κοίταζα σαν χαζός την οθόνη μετά το τέλος της. Ήταν ένα ψυχεδελικό ταξίδι που μέσα σε 3 ώρες με έκανε να χαθώ, να προβληματιστώ και να αγαπήσω το σινεμά ακόμη πιο πολύ. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τόσο καλά αυτή η ταινία ; Ας δούμε μαζί.
Το σενάριο του Aποκάλυψη Τώρα
Το σενάριο της ταινίας είναι σχετικά απλό, καθώς ο Coppola δεν ήθελε να δώσει τόσο πολύ βαρύτητα εκεί αλλά στο σκοτεινό αυτό ταξίδι.
Ο βετεράνος λοχαγός Μπέντζαμιν Λ. Γουίλαρντ ( Μάρτιν Σιν) καλείται από το κέντρο στρατιωτικών επιχειρήσεων του Βιετνάμ να πάει για μια τελευταία -μάλλον- αποστολή στην καρδιά της Καμπότζης. Στόχος του; Να “τερματίσει την διοίκηση” του τέως συνταγματάρχη Κούρτς (Μάρλον Μπράντο), ο οποίος καταλαβαίνουμε από την αρχή ότι έχει παραφρονήσει, δημιουργώντας ένα μικρό τάγμα κατά μεσής του Βιετνάμ, όπου ιθαγενείς και στρατιώτες τον προσκυνούν σαν ημι-θεό.
Αυτός είναι ο κεντρικός πυρήνας της ταινίας, αλλά όχι η ουσία της. Η τελική συνάντηση Γουίλαρντ και Κούρτς συμβαίνει μόνο στα τελευταία 30 λεπτά της ταινίας. Κατά την διάρκεια της ταινίας δεν βλέπουμε τον Κούρτς παρά μόνο από παλιές φωτογραφίες, φακέλους, αρχεία και τον ακούμε μόνο από καταγεγραμμένες συνομιλίες. Από εκεί καταλαβαίνουμε ποιος είναι και τι έχει κάνει. Δεν ξέρουμε όμως το βασικότερο: γιατί;
Τότε ο Coppola μας δείχνει το “γιατί” μέσα από μια παρανοϊκή διαδρομή εν μέσω του πολέμου του Βιετνάμ. Αυτή είναι η ουσία της ταινίας για την οποία σας μίλησα προηγουμένως.
Το ταξίδι του Aποκάλυψη Τώρα
Ο Ford Coppola μέσω του Aποκάλυψη Τώρα μας παρασύρει σε έναν κόσμο, που κανείς μας δεν θα ήθελε να δει ούτε στους εφιάλτες του. Από την πρώτη κιόλας σκηνή καταλαβαίνουμε τι πρόκειται να ακολουθήσει. Βλέπουμε έναν συνδυασμό -μέσω χαμηλού oppacity- δυο σκηνών. Ελικόπτερα να ρίχνουν ναπάλμ σε ένα δάσος του Βιετνάμ και τον λοχαγό Γουίλαρντ σε μια κατάσταση μεταπολεμικού στρες, με το The End των Doors -που είναι από τα πλέον ψυχεδελικά τραγούδια- να συμπληρώνει τη σκηνή στο background.
Σε όλη την ταινία μέσω εικόνων και σκηνών βλέπουμε την παράνοια του πολέμου- όποιος και αν είναι αυτός- μέσα από το πρίσμα του Coppola. Ο Γουίλαρντ συναντάει τον λοχαγό Κιλγκορ (Ρόμπερτ Νταβάλ), του οποίου η μοναδική σκοτούρα είναι να κάνει… surfing, κατά μέσης της μάχης. Βλέπουμε αργότερα μια ομάδα από ελικόπτερα να βάζουν το Ride of the Valkyries, ενώ πρόκειται να εξολοθρεύσουν ένα ολόκληρο χωριό από Βιετκόνγκ.
Τέτοια σκηνικά παίζουν κατά μεγάλο βαθμό στο Aποκάλυψη Τώρα! και ο θρυλικός σκηνοθέτης χρησιμοποιεί μεταφορικά τον ποταμό, στον οποίο οι ήρωες μεταφέρονται με βάρκα. Όσο προχωράνε στον ποταμό τόσο πιο πολύ χώνονται στην απόλυτη παραφροσύνη του πολέμου.
Όταν τελικά βλέπουμε τον Κούρτς , καταλαβαίνουμε τι μπορεί να κάνει αυτός ο πόλεμος σε ένα άτομο. Για μένα ο Κουρτς είναι με διαφορά από τους καλύτερους “villains” του κινηματογράφου για έναν απλούστατο λόγο: διότι τον καταλαβαίνουμε και νιώθουμε εμπάθεια. Είναι ένα “τέρας” πλέον. Ένας άνθρωπος ο οποίος έχει χάσει οτιδήποτε μας κάνει έστω και ελάχιστα ανθρώπους.
Έχει δημιουργήσει την δική του φιλοσοφία και αντιμετωπίζεται σαν ημι-θεος από τους γύρω του. Όταν μιλάει βλέπουμε στο κενό του βλέμμα την κτηνωδία και την ψυχρότητα του πολέμου. Καταλαβαίνουμε επίσης την ειρωνεία του Aποκάλυψη Τώρα. Οι άνθρωποι που δημιούργησαν αυτόν τον κατ’εξοχήν παρανοϊκό πόλεμο, που έστειλαν ανθρώπους να σκοτώσουν και να χάσουν το μυαλό τους, στέλνουν τον Γουίλαρντ να σκοτώσει τον Κούρτς επειδή… παρανόησε από τον δικό τους πόλεμο.
Το συμπέρασμα
To Aποκάλυψη Τώρα! για μένα δεν είναι μια απλή ταινία που θα σε διασκεδάσει απλά για 2 ώρες πριν πέσεις για ύπνο. Είναι ένα φιλμ το οποίο ως στόχο έχει να δημιουργήσει σκέψεις, να προβληματίσει, να αηδιάσει και να εντυπωσιάσει- χωρίς το CGI και την άμυαλη δράση των blockbusters- . Είναι ένα ταξίδι στην τρέλα του πολέμου και το μόνο σίγουρο είναι ένα: η γραμμή ανάμεσα στην λογική και την τρέλα είναι πάρα μα πάρα πολύ λεπτή.
“Ο τρόμος…ο τρόμος” – Συνταγματάρχης Κούρτς
