Παλιόστανη. Από την Αντωνία Βαρμαζή

12 Οκτωβρίου 2018

Παλιόστανη. Από την Αντωνία Βαρμαζή

Άλλο ένα χωριό της Κατερίνης που ξεχωρίζει για το κάλλος και την ιστορία του, είναι η Παλιόστανη ή Παλιανέστιανη. Είναι χτισμένο πάνω στον λόφο Παλιοχώρα και τις προεκτάσεις τριών ραχών που είναι δεμένες σε  αυτό. Υπάρχουν ακόμα πολλές χαράδρες, οι οποίες παλαιότερα χρησίμευαν ως καταφύγια,  διότι υπήρχε κίνδυνος να απειλούνταν από εχθρούς.

Η Παλιόστανη μέχρι το 1800 ήταν κεφαλοχώρι. Το χωριό αυτό ήταν τσιφλίκι επί τουρκοκρατίας. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως με δόλο και βία χαρακτηρίστηκε τσιφλίκι υπό την εξουσία του Τυράννου των Ιωαννίνων Αλί πασά του Τεπενλή. Τούτο το μαρτυρεί ο Επίσκοπος Παρθένιος Βαρδάκας κατά την επίσημη καταγραφή της εκκλησιαστικής περιφέρειας της Ιεράς Επισκοπής Κίτρους. Στο αρχαίο χωριό Παλιαίνη υπήρχαν πολλά αιγοπρόβατα και προφανώς ο χώρος ή μέρος αυτού χρησιμοποιούνταν ως στάνη, γι αυτό ονομάστηκε Παλιανέστιανη.

Ακριβείς πληροφορίες για την χρονολόγηση της εμφάνισης του χωριού Παλιόστανης δεν έχουμε. Ωστόσο θα προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε χρονολογικά αλλά και ιστορικά την Πιερία , ώστε να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα. Ιστορικά γεγονότα που αφορούν την Μακεδονία και δη την υποταγή της Πύδνας στους Ρωμαίους έχουμε συγκεκριμένα  το 168 π.Χ . Οι Γότθοι εγκαθίστανται στην Πύδνα  και το Δίον το 479 μ.Χ. Επομένως εικάζεται πως η Παλιόστανη ως οικισμός δημιουργήθηκε περίπου με τη εμφάνιση των Γότθων στην Πύδνα το 479 μ.Χ, μέχρι να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από τους Τούρκους και να γίνει η Άλωση της Πόλης το 1453.

Advertising

Advertisements
Διαβάστε επίσης  Καστάνιανη Κόνιτσας: Η αρχιτεκτονική των πέτρινων γεφυριών και το "περιπατείν" στα λιθόστρωτα και γραφικά καλντερίμια
Ad 14

Αυτό πιστοποιείται ως γεγονός, ότι αυτή την χιλιετία έγιναν οι περισσότερες μετακινήσεις πληθυσμών  προς διάφορα σημεία, καθώς επίσης σημειώνεται ότι η δασώδης περιοχή της Παλιόστανης που γειτνίαζε με το κάστρο του Κολινδρού καθώς και τα λιμάνια την Πύδνας και του Ελευθεροχωρίου θα μπορούσε να λειτουργήσει  ως ασφαλές  καταφύγιο. Ένα ακόμα σημαντικό επιχείρημα αποτελεί το γεγονός ότι,  υπήρχε πλησίον του χωριού ένα μοναστήρι, το όποιο χρονολογείται τον 13ο και 14ο αιώνα. Επομένως, έχει ιδιάζουσα σημασία η τοποθεσία του χωριού, διότι αποτελούσε τον πιο σύντομο δρόμο της Μακεδονίας προς την Θεσσαλονίκη. Αυτό συνέβαινε, διότι ο δρόμος είχε πέρασμα μέσα από την μακριά ράχη της Παλιόστανης και της Iεράς Μονής της Παναγίας, πράγμα που βεβαιώνεται και από την ονομασία Παναγία η Μακρυράχη.

Η Παλιόστανη είχε γαίες  εύφορες με δημητριακά, εύκρατο κλίμα και θαυμάσιο ορίζοντα. Μπορεί κανείς να ατενίσει την θάλασσα του Θερμαϊκού, την Χαλκιδική,το Αιγαίο. Απέχει μισή ώρα από τον Κολινδρό και μία από την Καστανιά. Την εποχή της τουρκοκρατίας καταγράφονται σαράντα σπίτια λιθόκτιστα, διώροφα και διακόσιοι πενήντα κάτοικοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ελληνόφωνοι, οι όποιοι ασχολούνται με την γεωργία και κυρίως την καλλιέργεια δημητριακών, καπνού και επιπλέον ορισμένοι κάτοικοι ήταν κτηνοτρόφοι.

Στο σημείο του Επισκόπου Παρθενίου Βαρδάκα θα εστιάσουμε εις βάθος, το όποιο σχεδόν μεταφέρω αυτούσιο και αυτολεξεί. Οι κάτοικοι διακρίνονται για το αρειμάνιο ήθος και το ελληνοπρεπές ένδυμα τους. Με άλλα λόγια, φορούν φουστανέλα με κάλτσες και τσαρούχια και διακρίνονται για το υπερήφανο ύφος ,το φιλότιμο αλλά και το φιλόνικον. Όχι μόνο ήταν καλοί και χρηστοί οικογενειάρχες , αλλά και νομοταγείς πολίτες. Εντύπωση μας προκαλεί το γεγονός ότι αφενός οι κάτοικοι ήταν φιλόθρησκοι χριστιανοί, αφετέρου ήταν φιλόμουσοι  διατηρώντας το ναό της Αγίας Παρασκευής και τα δυο ξωκλήσια, το ένα του Άγιου Αθανασίου και το άλλο του Άγιου Νικόλαου. Στο σχολειό εκείνη την εποχή υπήρχαν σαράντα μαθητές. Ο Επίσκοπος Παρθένιος Βαρδάκας μας συγκινεί επισημαίνοντας πως οι κάτοικοι φλέγονταν από ιερό πόθο να μετατρέψουν το χωριό από τσιφλίκι σε κεφαλοχώρι.

Διαβάστε επίσης  Σουρωτή: Το "ευλογημένο" χωριό της Θεσσαλονίκης
Advertising

Όλα όσα καταγράφηκαν σήμερα εδώ οφείλονται σε ένα μεγάλο βαθμό στην εργασία των μαθητών από το γυμνάσιο Αλωνίων και ιδιαιτέρα χάρη στη συντονίστρια, φιλόλογο και υπεύθυνη του έργου Ελένη Αγιάννη. Από την άλλη πλευρά, οι πληροφορίες για την περιγραφή του ονόματος και την αναφορά στους κατοίκους την οφείλουμε στον Επίσκοπο Παρθένιο Βαρδάκα.

Σήμερα, όλος αυτός ο πολιτισμικός και λαογραφικός πλούτος διασώθηκε χάρη στον πολιτιστικό σύλλογο της Παλιόστανης. Γέφυρα για την συλλογή των ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων αλλά και έμπνευση αποτέλεσε ο Πρόεδρος του συλλόγου Παλιόστανης Βασίλης Σταυρίδης. O πολιτιστικός σύλλογος Παλιόστανης ιδρύθηκε το 2000 και χαρακτηρίζεται ως μορφωτικός αλλά και λαογραφικός πολιτιστικός σύλλογος. Ενέχει φυσικά όπως αναμένουμε διακριτικά την ονομασία του ιστορικού πυλώνα του χωριού, Παναγία Μακρυράχη.

Ο σκοπός του συλλόγου, είναι φυσικά η διατήρηση και η αναβίωση των ηθών και εθίμων, ούτως ώστε να περάσουν επιτυχώς στην νέα γένια. Από ένα ιστορικό χωριό δεν θα μπορούσε να λείπει αναφορά στην εκπολιτιστική και πνευματική άνοδο των κάτοικων του χωριού. Ο σπουδαιότερος σκοπός του συλλόγου όμως είναι η επαφή, η ανάπτυξη αλληλεγγύης και φιλίας που ξεπερνά ακόμα και τα σύνορα της χώρας. Φέτος, στο πρώτο αντάμωμα απανταχού Παλαιοστανιτών, που επετεύχθη χάρη στην πρωτοβουλία του πολιτιστικού συλλόγου, πέρα από τους κατοίκους που τίμησαν το πανηγύρι, ηχηρή παρουσία έκαναν πολλοί ξένοι επισκέπτες που δήλωσαν παρόντες, συνομιλώντας και χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς. Επομένως η Παλιόστανη θα αφήσει το στίγμα της έξω από το σύνορα της, ως τα πέρατα της γης.

Advertising

 

Διαβάστε επίσης  Κατερίνη: από χωριό σε αστικό κέντρο

Η στήλη #egrapsa φιλοξενεί κείμενα όσων νιώθουν την ανάγκη να επικοινωνήσουν τις σκέψεις, τις απόψεις και τα συναισθήματά τους μέσω του γραπτού λόγου. Οι αναγνώστες μας σχολιάζουν την επικαιρότητα, διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους και εκφράζουν τη δημιουργικότητα τους μέσα από μικρές ιστορίες.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Μουσική τζαζ και τέχνη

Η τέχνη της τζαζ στη ζωγραφική είναι βασισμένη στη μουσική,
μυστικά για πηχτές σούπες

Μυστικά για πηχτές σούπες

Τα μυστικά για πηχτές σούπες ξεκινούν με μια βασική αρχή,