Κατά καιρούς έχει διαπιστωθεί πως τα συμπτώματα που παρουσιάζει ένα κορίτσι με αυτισμό τείνουν να αποκλίνουν από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα που παρουσιάζει ένα αγόρι με αυτισμό. Χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής οι παράγοντες που διαφοροποιούν ως προς τη συμπτωματολογία τα δύο φύλα. Η συμπεριφορά που εκδηλώνει ένα κορίτσι με αυτισμό καθιστά δύσκολη τη διάγνωση. Για το λόγο αυτό επισημαίνεται πως τα κορίτσια διαγιγνώσκονται με ΔΑΦ κατά την εφηβεία. Αντίθετα τα αγόρια εμφανίζουν ορατά συμπτώματα κατά τη πρώιμη παιδική ηλικία. Έτσι, αξιολογούνται και διαγιγνώσκονται σε μικρή ηλικία. Είναι σημαντικό να γνωστοποιηθούν ευρέως οι διαφορές που εντοπίζονται στα πρώιμα χαρακτηριστικά του αυτισμού μεταξύ των δύο φύλων. Αυτό δύναται να συμβάλει στην πραγματοποίηση έγκαιρης διάγνωσης και εφαρμογή πρώιμης εξατομικευμένης παρέμβασης. Η έγκαιρη διάγνωση είναι μείζονος σημασίας. Υποστηρίζεται πως η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις κοινωνικές, γλωσσικές και γνωστικές ικανότητες. Μειώνει τη πιθανότητα εδραίωσης προβληματικής συμπεριφοράς και το παιδί σημειώνει σημαντική σχολική πρόοδο. Γιατί ένα κορίτσι με αυτισμό να στερείται των ωφελειών αυτών;
Ένα κορίτσι με αυτισμό μιλάει δημόσια
H Πέιτζ Λάιλ από το Οντάριο του Καναδά μιλάει ανοιχτά. Είναι ένα κορίτσι με αυτισμό. Αποφασίζει η ίδια να βγει στη δημοσιότητα και να ξεκλειδώσει τα χαρακτηριστικά των κοριτσιών που έχουν αυτισμό. Είναι αξιοσημείωτα τα όσα αναφέρει. Πρώτα από όλα, υποστηρίζει πως τα κορίτσια διαγιγνώσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με τα αγόρια. Αυτό συμβαίνει διότι τα χαρακτηριστικά και οι ενδείξεις διαφέρουν. Το κορίτσι μάλιστα ήταν 15 όταν διαγνώστηκε με αυτισμό. Υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες που εμποδίζουν την έγκαιρη διάγνωση.
Παράγοντες που συμβάλλουν στη διαφοροποίηση των δύο φύλων
Οι εγγενείς τάσεις των κοριτσιών να συμμορφώνονται εύκολα με τα κοινωνικά πρότυπα καθιστούν δύσκολη την εμφάνιση συμπτωμάτων. Όπως η ίδια αναφέρει, όλα είναι ζήτημα υπόδησης ρόλων. Το κορίτσι με αυτισμό καταβάλλει προσπάθειες για να εναρμονιστεί με τη κοινωνική πραγματικότητα. Παρατηρεί και υιοθετεί συμπεριφορές που είναι σύμφωνες με τα κοινωνικά πρότυπα. Διαπιστώνεται πως ένα κορίτσι με αυτισμό εκφράζει μεγαλύτερη ανάγκη να συμβαδίζει με την πλειοψηφία. Προβάλλει συμπεριφορές ώστε να μην παρεκκλίνει από αυτό που θεωρείται φυσιολογικό. Επί της ουσίας «καμουφλάρει» τα χαρακτηριστικά της για να «κρύψει» τον αυτισμό. Εδώ υπογραμμίζεται η σημασία της κοινωνικής αποδοχής και κοινωνικής ενσωμάτωσης.
Επιπλέον, η ίδια αναφέρει στο βίντεο πως δεν παρουσιάζει δυσκολίες κοινωνικότητας. Η ικανότητα κοινωνικής αλληλεπίδρασης ενίοτε είναι απόρροια της ανάγκης συμβιβασμού των κοινωνικών κανόνων. Ως θεμελιώδη πρώιμα χαρακτηριστικά του αυτισμού συνίστανται η έλλειψη βλεμματικής επαφής και η δυσκολία σύναψης διαπροσωπικών σχέσεων. Στο βίντεο, το κορίτσι με αυτισμό υποστηρίζει πως αυτό δεν υφίσταται στη περίπτωσή της. Η απουσία των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων του αυτισμού παρακωλύουν τη διαγνωστική διαδικασία.
Τα στερεότυπα και ο διαφορετικός τρόπος διαχείρισης των δύο φύλων καθυστερούν τη διάγνωση
Άλλος σημαντικός παράγοντας που καθιστά δύσκολη τη διάγνωση του αυτισμού είναι τα στερεότυπα που υπάρχουν σχετικά με τη τυπική συμπεριφορά των δύο φύλων. Πιο συγκεκριμένα, κατά γενική ομολογία υποστηρίζεται πως ένα κορίτσι αφιερώνει περισσότερο χρόνο απασχολώντας τον εαυτό του με ατομικά παιχνίδια. Χαρακτηρίζεται γενικά πιο ήσυχο και λιγότερο παρορμητικό. Έτσι, το κορίτσι με αυτισμό που απομονώνεται και παρουσιάζεται πιο εσωστρεφή δεν αποτελεί πηγή προβληματισμού. Για την πλειοψηφία τα χαρακτηριστικά αυτά αποτελούν ένδειξη του γυναικείου ρόλου. Σε αντίθεση με τα αγόρια, η εμφάνιση παρόμοιων χαρακτηριστικών προκαλεί ανησυχία.
Επιπρόσθετα, ένα αγόρι με αυτισμό εξωτερικεύει σε μεγαλύτερο βαθμό το άγχος και την ανησυχία του. Το κορίτσι με αυτισμό επιδίδεται σε αυτοτραυματικές συμπεριφορές. Είναι γεγονός πως οι συμπεριφορές αυτές δεν μπορούν να γίνουν άμεσα αντιληπτές. Επίσης, σε έρευνες αναφέρεται πως πολλά κορίτσια με αυτισμό δεν εκτελούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Έχουν ανεπτυγμένες αυτορυθμιστικές ικανότητες και προβαίνουν σε ικανοποιητικό έλεγχο των παρορμήσεών τους.
Εκδήλωση ψυχικών διαταραχών ως απόρροια αυτισμού
Αξίζει να σημειωθεί πως ο αυτισμός συνοδεύεται πολλές φορές από ψυχικές διαταραχές. Ψυχικές διαταραχές μπορεί να είναι το άγχος, η κατάθλιψη, η διαταραχή προσωπικότητας κ.α. Επιστημονικά ευρήματα καταδεικνύουν πως ο αυτισμός, η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή έχουν τη ίδια αμοριακή βάση. Η Πέιτζ, το κορίτσι με αυτισμό, διαγιγνώσκεται με επτά ψυχικές παθήσεις. Μία από αυτές είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή. Η ίδια αναφέρει πως «είναι απλώς ένα συναίσθημα ότι ο κόσμος χρειάζεται κανόνες για να τον καταλάβεις». Έτσι, συνεχίζει λέγοντας πως η ανάγκη που έχουν τα άτομα με αυτισμό να καταλάβουν τον κόσμο, τους οδηγεί στην ενασχόληση με επιστήμες όπως η ψυχολογία ή η ανατομία του ανθρώπινου σώματος. Συγκεκριμένα λέει πως «είναι ο δικός μας τρόπος να καταλάβουμε πώς να ζούμε μέσα σε αυτόν».
Επιπλέον, στο βίντεο δηλώνεται πως θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση «υψηλής και χαμηλής λειτουργικότητας». Υποστηρίζει πως τα άτομα με αυτισμό δεν χρήζουν ειδικής κατηγοριοποίησης σε λειτουργικούς και μη. «Είναι όλα άτομα με αυτισμό». Μάλιστα, λέει, πως ο χαρακτηρισμός πως είναι άτομο υψηλής λειτουργικότητας δεν είναι διόλου κολακευτικός. Αντίθετα, υπενθυμίζει στο κορίτσι με αναπηρία πως απλώς καλύπτει τη διαταραχή και πόσο δύσκολο είναι αυτό. Είναι ευρύτατα εδραιωμένη η άποψη πως γενικά η ετικετοποίηση έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Η απόδοση μιας ιδιότητας παίρνει διαστάσεις κοινωνικού στιγματισμού. Αυτό μπορεί να έχει ως επακόλουθο τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Η σημασία της διαφορετικότητας σε μια «μαζική κοινωνία»
Το κορίτσι με αυτισμό στο βίντεο αναφέρει κάτι πολύ σημαντικό. Αποφάσισε φέτος να μην κρύβεται. Αποφάσισε φέτος να εκδηλώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που καταπιέζει για να συμμορφώνεται με το κοινωνικό σύνολο. Αποφάσισε να είναι περισσότερο ο εαυτό της. Ο κομφορμισμός δεν ενδείκνυται στις σύγχρονες κοινωνίες που πλέον αναγνωρίζουν την αξία και τη σημασία της διαφορετικότητας. Σύμφωνα με τον Νόμο 1143/83 απαλείφεται ο όρος “άτομα αποκλίνοντα του φυσιολογικού” και χρησιμοποιείται ο όρος άτομα με ειδικές ανάγκες. Η έννοια του μη φυσιολογικού ενέχει μία αρνητική χροιά. Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κάποιος μη φυσιολογικός, όταν απλώς δεν δύναται να προσαρμοστεί στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η ένταξη του ανθρώπου στις κοινωνίες ανέδειξε τη κοινωνική πτυχή, αλλά αλλοίωσε την ατομική ταυτότητα και τη μοναδικότητά του. Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να φοβάται να εξωτερικεύσει τα χαρακτηριστικά εκείνα που τον κάνουν ξεχωριστό. Όσο η Πέιτζ καταβάλλει προσπάθειες για να ταιριάζει σε ένα κόσμο που δεν της ταιριάζει, άλλο τόσο οφείλουμε να καταβάλλουμε εμείς προσπάθειες να κατανοήσουμε το δικό της κόσμο. Μη φοβάσαι να είσαι διαφορετικός σε έναν κόσμο που είναι όλοι ίδιοι.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
Οικονόμου, Ηλέκτρα. (2019). Συμπτώματα Αυτισμού σε κορίτσια. Προσέγγιση Εταιρεία ειδικής αγωγής. Ανακτήθηκε από www.proseggisi.gr (τελευταία επίσκεψη 02/09/2020)
Σπανού, Κατερίνα. (2019). Ο αυτισμός στα κορίτσια. Ανακτήθηκε από www.iatronet.gr (τελευταία επίσκεψη 02/09/2020)
Greekmoney (2020). Ένα 19χρονο κορίτσι με αυτισμό ανέβασε βίντεο στο Tik Tok, με τίτλο «Αυτισμός για κορίτσια». Ανακτήθηκε από greekmoney.gr (τελευταία επίσκεψη 02/09/2020)
